Για την υποδοχή του Ντόναλντ Τραμπ σήμερα, Τρίτη, οι Βρετανοί, προετοιμάζουν μια μεγαλοπρεπή γιορτή. Ομως, πέρα από τα τείχη του Κάστρου του Ουίνδσορ, ο κόσμος κάθε άλλο παρά πανηγυρίζει, σύμφωνα με ανάλυση του Politico.
Το περίφημο βρετανικό «άκαμπτο άνω χείλος» δεν θα «σπάσει». Ο πρωθυπουργός της χώρας Κιρ Στάρμερ θα κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρήσει την ψυχραιμία του. Ωστόσο, τα πράγματα δεν πάνε καλά για τον ίδιο και την κυβέρνησή του.
Η υπόσχεση του Κεντροαριστερού πρωθυπουργού να βάλει τέλος στο πολιτικό χάος έπειτα από 14 χρόνια συντηρητικής διακυβέρνησης δεν πείθει πλέον, ιδίως μετά τις αντιδημοφιλείς αποφάσεις του στον τομέα της οικονομίας. Οι διαδοχικές παραιτήσεις βασικών του συνεργατών από τις αρχές Σεπτεμβρίου δεν βελτίωσαν την κατάσταση.
Ηδη, θεωρείται από πολλούς πολιτικά ηττημένος, καθώς τα ποσοστά δημοφιλίας του είναι από τα χαμηλότερα μεταξύ των Δυτικών ηγετών.
Εν ολίγοις, δεν θυμίζει πλέον σε τίποτα τον ηγέτη που με τον αέρα του νικητή μετά τις σαρωτικές νίκες στις εκλογές του 2024 είχε συναντήσει τον Τραμπ τον Φεβρουάριο.
«Δεν είναι μυστικό ότι ξεκινήσαμε από τελείως διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες. Ωστόσο, έχουμε πολλά κοινά», είχε δηλώσει ο Βρετανός πρωθυπουργός τότε, κατά την πρώτη τους συνάντηση στον Λευκό Οίκο. «Θεωρούμε ότι δεν μετράει απλώς η συμμετοχή. Αυτό που μετράει είναι η νίκη», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ο Στάρμερ.
Μερικούς μήνες αργότερα, το πολιτικό σκηνικό στη Βρετανία έχει σχεδόν ανατραπεί. Το Reform UK, με επικεφαλής τον παλιό σύμμαχο του Τραμπ, Νάιτζελ Φάρατζ, «κερδίζει» στις δημοσκοπήσεις με το εμπνευσμένο από το MAGA σύνθημα να «Κάνουμε τη Βρετανία Μεγάλη Ξανά».
Ακόμη και βουλευτές και υπουργοί στους κόλπους το κυβερνώντος κόμματος του Στάρμερ αμφισβητούν πλέον τον ηγέτη τους σε ιδιωτικές συζητήσεις.
Οι υπουργοί του εκφράζουν έντονη ανησυχία για την άνοδο της Ακροδεξιάς. Συγκέντρωση στο Λονδίνο που διοργάνωσε το Σάββατο ο Στίβεν Γιάξλεϊ-Λένον, γνωστός ως Τόμι Ρόμπινσον –ακροδεξιός ακτιβιστής από τον οποίο ακόμη και ο Φάρατζ έχει πάρει αποστάσεις– προσέλκυσε περίπου 150.000 κόσμο (με βάση εκτίμηση της αστυνομίας που αμφισβητούν οι διοργανωτές, οι οποίοι κάνουν λόγο για περισσότερους συμμετέχοντες).
Οι διοργανωτές απηύθυναν κάλεσμα σε συγκέντρωση για «την ελευθερία του λόγου», ζήτημα που θεωρείται φλέγον στους κύκλους των Αμερικανών συντηρητικών, οι οποίοι συχνά επικαλούνται τη Βρετανία για να κρούσουν τον κώδωνα για τη «διολίσθηση» των ΗΠΑ. Ωστόσο, τα προβλήματα του Στάρμερ είναι βαθύτερα και αρκετά πιο περίπλοκα ακόμη και από όσα υπονοούν Αμερικανοί υποστηρικτές του Τραμπ.
Σύμφωνα με έρευνες, πολύ περισσότεροι από τους 150.000 Βρετανούς της συγκέντρωσης του Λονδίνου είναι απογοητευμένοι. Κάποιοι είναι δυσαρεστημένοι λόγω της χρόνιας οικονομικής στασιμότητας. Ενώ άλλοι αποδοκιμάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών έχουν χειριστεί το μεταναστευτικό ζήτημα και τους ανθρώπους που φτάνουν στις βρετανικές ακτές από τη Γαλλία.
Αλλοι πάλι είναι ενθουσιασμένοι. Για την Ντάουνινγκ Στριτ, η οποία θεωρεί την αντιμετώπιση του απρόβλεπτου Τραμπ από τον Στάρμερ ως σπάνια επιτυχία της κυβέρνησής του, υπάρχει ο κίνδυνος ο εσωτερικός θόρυβος να επισκιάσει τις διαφαινόμενες ευκαιρίες. Πολλοί αναμένουν πως το στρώσιμο του κόκκινου χαλιού και η επίσημη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου αυτή την εβδομάδα θα καταλήξουν στη σύναψη επικερδών συμφωνιών.
Ο Τραμπ, από πλευράς του, ενδέχεται να δει επίσης κινδύνους πίσω από μία υπερβολικά στενή συνεργασία με έναν αποδυναμωμένο πρωθυπουργό.
Πίεση για το μεταναστευτικό
Ο Στάρμερ δεν «κωφεύει», καθώς φαίνεται πως αφουγκράζεται τη γενικευμένη απογοήτευση.
Βασικός του σύμμαχος ο Πίτερ Κάιλ, αναγνώρισε το «αίσθημα δυσαρέσκειας» στη βρετανική κοινωνία σε συνεντεύξεις της Κυριακής, επισημαίνοντας το μεταναστευτικό ως πηγή «μεγάλης ανησυχίας».
Η Βρετανία αποτελεί εδώ και χρόνια βασικό προορισμό για τους μετανάστες που φτάνουν στην Ευρώπη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί περαιτέρω οι αφίξεις αιτούντων άσυλο, οι οποίοι μεταβαίνουν στη χώρα μέσω Μάγχης χρησιμοποιώντας μικρά σκάφη από τη Γαλλία. Το φαινόμενο ανατροφοδοτεί τη συνεχιζόμενη πολιτική συζήτηση.
Η χρήση ξενοδοχείων για τη στέγαση ατόμων που φθάνουν με τα μικρά σκάφη, για το χρονικό διάστημα που οι αιτήσεις ασύλου τους βρίσκονται υπό εξέταση, πυροδότησε τοπικές διαμαρτυρίες νωρίτερα φέτος.
Ο αριθμός των αφίξεων το καλοκαίρι, αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Στάρμερ, ξεπέρασε τις 50.000. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός παραμένει μικρό κλάσμα του συνολικού αριθμού μεταναστών στη χώρα, ο οποίος μειώθηκε στις 431.000 το 2024, αφού είχε ξεπεράσει τις 850.000 το 2022 και το 2023 υπό την προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση.
Ηγέτης χωρίς αποδοχή
Τα προβλήματα του Στάρμερ, ωστόσο, δεν περιορίζονται στις αφίξεις μικρών σκαφών. Στο Λονδίνο ήδη κυκλοφορούν δυσοίωνες εκτιμήσεις σχετικά με το πολιτικό του μέλλον.
Σε αντίθεση με τον Τραμπ, ο Στάρμερ δεν έχει προεδρική εντολή. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανατραπεί από τους ίδιους τους βουλευτές του. Μεταξύ άλλων, ο Βρετανός πρωθυπουργός υπέστη ακόμη μία πολιτική απώλεια στενού συνεργάτη του την περασμένη εβδομάδα, μετά τη διαρροή αποτρόπαιων σχολίων του που αφορούσαν τη βετεράνο βουλευτή της Αριστεράς Νταϊάν Αμποτ.
Ηταν το τρίτο σκάνδαλο μέσα σε ισάριθμες εβδομάδες που κλόνισε τον πρωθυπουργό. Ο Πίτερ Μάντελσον απομακρύνθηκε από τη θέση του πρέσβη στις ΗΠΑ την περασμένη Πέμπτη, ενώ η αντιπρόεδρος της κυβέρνησής του Αντζελα Ρέινερ παραιτήθηκε λόγω μη καταβληθέντων φόρων την προηγούμενη εβδομάδα.
Απογοητευμένος βουλευτής των Εργατικών, ο οποίος δεν κατονομάζεται, δήλωσε στο Politico: «Η κυβέρνηση παίρνει παράταση μέχρι τον Μάιο».
Οι εκλογές για τα Κοινοβούλια της Σκωτίας και της Ουαλίας έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2026. Θεωρούνται κρίσιμο τεστ για τους Εργατικούς, καθώς πολλά στελέχη του κόμματος, αλλά και εκπρόσωποι κοινωνικών φορέων, εκτιμούν ότι «έγιναν τρομερά λάθη τον πρώτο χρόνο».
Ο Στάρμερ έχει καλέσει στελέχη και αξιωματούχους με κυβερνητική εμπειρία υπό τον πρώην πρωθυπουργό των Εργατικών Τόνι Μπλερ για να ανατρέψουν το κλίμα. Ωστόσο, άτομο που μιλάει τακτικά με το πρωθυπουργικό γραφείο υποστήριξε ότι, σε αντίθεση με τον Μπλερ, ο νυν πρωθυπουργός δεν διαθέτει ομάδα με ρόλο «ιδεολογικού πυρήνα». Η αφοσίωση των βουλευτών σε αυτόν σφυρηλατήθηκε στο πολύ πρόσφατα παρελθόν, κατά την εκλογική νίκη του το 2024.
Οικονομική στασιμότητα
Ο Στάρμερ δεν χαίρει ευρείας αποδοχής ούτε στην Αριστερά, όπου έχουν εμφανιστεί αρκετοί επικριτές του.
Ο βουλευτής των Εργατικών Κλάιβ Λιούις, βασικό στέλεχος της νεοσύστατης ομάδας «Mainstream», η οποία συγκροτήθηκε με σκοπό να καταπολεμήσει την πολιτική στροφή προς τα Δεξιά, δήλωσε: «Οι άνθρωποι ζητούν σεβασμό. Θέλουν να γνωρίζουν ότι τα παιδιά τους θα έχουν ένα ζεστό, ασφαλές σπίτι, καθώς και αξιοπρεπή εκπαίδευση στην οποία θα έχουν λόγο».
Ο Λιούις αποδίδει στη «μορφή που έχει πάρει ο καπιταλισμός στη Βρετανία» την απογοήτευση, προειδοποιώντας ότι απαιτείται αλλαγή.
«Πολλά από τα κατεστημένα συμφέροντα, οι εταιρείες, οι τράπεζες, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι δισεκατομμυριούχοι, οι πολυεκατομμυριούχοι θα πρέπει να υποστούν πλήγμα που θα περιορίσει την εξουσία και την επιρροή τους», υπογράμμισε ο ίδιος.
Ο Λουκ Τριλ, επικεφαλής του think tank More in Common, το οποίο παρακολουθεί το δημόσιο αίσθημα, δήλωσε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλοί Βρετανοί είναι βαθιά απογοητευμένοι από την κατάσταση στη χώρα σήμερα και λίγοι είναι ευχαριστημένοι για την πορεία που ακολουθείται».
«Η απλή αλήθεια είναι ότι η ζωή μοιάζει πολύ δύσκολη και οι πολιτικοί φαίνεται να μην ανταποκρίνονται στη δημόσια διάθεση ή ακόμα και να έχουν χάσει εντελώς τον έλεγχο», πρόσθεσε ο ίδιος.
Ρητορική εναντίον πραγματικότητας
Στο συλλαλητήριο του Σαββάτου στο Λονδίνο, συμμετείχε μέσω βιντεοκλήσης ο δισεκατομμυριούχος της τεχνολογίας και ιδιοκτήτης του X Ελον Μασκ. Κατά την παρέμβασή του ισχυρίστηκε πως «η βία έρχεται και είτε αντεπιτίθεσαι είτε πεθαίνεις».
Η Ντάουνινγκ Στριτ αντέδρασε έντονα. «Η Βρετανία είναι δίκαιη, ανεκτική και αξιοπρεπής χώρα. Το τελευταίο πράγμα που θέλει ο βρετανικός λαός είναι αυτό το είδος επικίνδυνης και εμπρηστικής ρητορικής», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού.
Η Αννα ΜακΣέιν, επικεφαλής του New Britain Project, το οποίο «μετρά» τη δυσφορία στο βρετανικό κοινό, δήλωσε ότι οι περισσότεροι βιώνουν «αίσθημα παραίτησης» παρά θυμό.
Λίγοι Βρετανοί αναζητούν λύση τύπου Τραμπ ανέφερε από πλευράς του ο Τριλ του More in Common.
«Στην πραγματικότητα, το αντίθετο, η αστάθεια στη διεθνή σκηνή κατά τη δεύτερη προεδρία Τραμπ έχει αυξήσει το άγχος», πρόσθεσε ο ίδιος.
«Οι περισσότεροι με τους οποίους μιλάμε αναζητούν κάτι απλό – τόσο την αλλαγή που υποσχέθηκε ο Κιρ Στάρμερ, όσο και την πολιτική μετριοπάθεια που επίσης υποσχέθηκε πως θα τη συνοδεύει».
Το πρόγραμμα του Τραμπ στη Βρετανία
Κατά την επίσκεψή του στη Βρετανία, από αύριο, Τετάρτη, έως και μεθαύριο, Πέμπτη ο Ντόναλντ Τραμπ, θα συνοδεύτερται από τη σύζυγό του Μελάνια. Το προεδρικό ζεύγος έχει προσκληθεί από τον βασιλιά Κάρολο και, όπως ορίζει το πρωτόκολλο για κάθε επίσημη κρατική επίσκεψη, θα φιλοξενηθεί στο Κάστρο του Ουίνδσορ.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο πρόεδρος και η σύζυγός του φτάνουν απόψε στη Βρετανία, όπου θα τους υποδεχθεί ο Αμερικανός πρέσβης και εκπρόσωπος του βασιλιά.
Η επίσημη τελετή υποδοχής τους θα λάβει χώρα αύριο, Τετάρτη, στο κάστρο του Ουίνδσορ. Εκεί θα τους περιμένουν ο βασιλιάς Κάρολος με τη βασίλισσα Καμίλλα, καθώς και ο πρίγκιπας και η πριγκίπισσα της Ουαλίας. Η τελετή, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει κανονιοβολισμούς, πομπή με άμαξες και στρατιωτικές τιμές από τις ένοπλες δυνάμεις της Βρετανίας, ενώ ο πρόεδρος Τραμπ αναμένεται να επιθεωρήσει την τιμητική φρουρά.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, το προεδρικό ζεύγος θα καταθέσει στεφάνι στον τάφο της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ που βρίσκεται στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου εντός του κάστρου του Ουίνδσορ. Το βράδυ, ο βασιλιάς Κάρολος θα παραθέσει επίσημο δείπνο προς τιμήν τους, όπου με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένονται οι ομιλίες που θα ακουστούν.
Την Πέμπτη, ο πρόεδρος Τραμπ θα μεταβεί στο Τσέκερς, την εξοχική κατοικία του Βρετανού πρωθυπουργού. Εκεί θα έχει διμερείς συνομιλίες με τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν θέματα που αφορούν και τα δύο κράτη, όπως το εμπόριο, η άμυνα και η ασφάλεια, αλλά και διεθνή ζητήματα, όπως η κατάσταση στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή.
Η ατζέντα
Εν μέσω σοβαρών διεθνών κρίσεων, όπως εκείνη της κατάρριψης των ρωσικών drone στην Πολωνία, της αδιάλλακτης στάσης της Ρωσίας, όπως την χαρακτηρίζουν οι αναλυτές, της δολοφονίας του Τσάρλι Κερκ στις ΗΠΑ, η οποία ανησυχεί πολλούς για την άνοδο της Ακροδεξιάς διεθνώς, αλλά και της οικονομικής – πολιτικής κρίσης που μαστίζει την Γαλλία, η οποία δημιουργεί σοβαρά ζητήματα σε όλη την ευρωζώνη, η επίσκεψη Τραμπ στην Βρετανία χαρακτηρίζεται εξαιρετικά σημαντική από πολλούς αναλυτές.
Αλλωστε Βρετανία και ΗΠΑ θα υπογράψουν συμφωνία με στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης της πυρηνικής ενέργειας, η οποία από την μια αναμένεται να δημιουργήσει ενεργειακή ασφάλεια και από την άλλη χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Στο περιθώριο των συνομιλιών οι δύο ηγέτες θα δουν αρχεία του Ουίνστον Τσώρτσιλ, ενώ αργότερα θα συμμετάσχουν σε επιχειρηματική εκδήλωση με τον υπουργό Οικονομικών, πριν παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Σημειώνεται πως είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Βρετανίας που ηγέτης χώρας έχει λάβει δύο φορές επίσημη πρόσκληση από το παλάτι, κάτι που και ο Ντόναλντ Ντραμπ έχει χαρακτηρίσει «τεράστια τιμή». Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε επισκεφτεί το Ηνωμένο Βασίλειο και το 2019, κατά την πρώτη του θητεία, τότε προσκεκλημένος της βασίλισσας Ελισάβετ.
Πηγή: Politico, ΑΠΕ – ΜΠΕ
