ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σαφές μήνυμα ότι η Ευρώπη πρέπει να βρει τρόπο να κερδίσει την ανεξαρτησία της είτε μέσω της ενίσχυσης της άμυνάς της είτε μέσω της ανταγωνιστικότητάς της έστειλε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Την πρώτη ομιλία της για την «Κατάσταση της Ενωσης» στη δεύτερη θητεία της ως προέδρου του εκτελεστικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Ενωσης «επισκίασαν», όμως, οι δραματικές εξελίξεις στην Πολωνία, όπου έκανε ειδική αναφορά στην παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου από ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά και το γενικότερα εύθραυστο γεωπολιτικό περιβάλλον και στη Μέση Ανατολή.
Υπό τη διαρκή πίεση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης και αρκετών ευρωομάδων –κυρίως των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων– για την έως τώρα στάση της έναντι του Ισραήλ και των ενεργειών του στη Γάζα, η Φον ντερ Λάιεν υιοθέτησε για πρώτη φορά ιδιαίτερα υψηλούς τόνους όσον αφορά την προσέγγισή της έναντι της κυβέρνησης Νετανιάχου. Η ίδια, άλλωστε, είχε δεχθεί επικρίσεις από αρκετά κράτη-μέλη όταν, στον απόηχο του τρομοκρατικού χτυπήματος της Χαμάς, το 2023, δεν είχε θέσει όρια αναφορικά με το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.
«Ανθρωπογενής λιμός»
Χθες, μάλιστα, έκανε λόγο για «ανθρωπογενή λιμό» στη Γάζα, που αποτελεί μέρος «συστηματικής αλλαγής, τους τελευταίους μήνες, που είναι απλώς απαράδεκτη», ενώ ανακοίνωσε αναστολή των «διμερών πληρωμών» προς τους Ισραηλινούς, αφήνοντας εκτός την κοινωνία των πολιτών, μερική αναστολή της συμφωνίας σύνδεσης Ε.Ε. – Ισραήλ, αλλά και κυρώσεις σε «εξτρεμιστές υπουργούς» και «βίαιους εποίκους».
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν πρόκειται να αναστείλει την περιφερειακή χρηματοδότηση ύψους περίπου 6 εκατ. ευρώ ετησίως έως το 2027, εκτός από το «πάγωμα» 14 δισ. ευρώ για έργα «θεσμικής συνεργασίας».
Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που σχολίασαν στην «Κ» ότι επί της ουσίας η αναφορά στο Ισραήλ ήταν η πιο αξιοσημείωτη σε επίπεδο συμβολικό, όμως Ευρωπαίος διπλωμάτης υπενθύμισε με νόημα ότι τα μέτρα που προτείνει προς το παρόν δεν έχουν την απαιτούμενη στήριξη της πλειοψηφίας των κρατών-μελών της Ε.Ε. «Επί της ουσίας, ικανοποίησε τους Σοσιαλδημοκράτες», ανέφερε κοινοβουλευτική πηγή, σημειώνοντας ότι «γνώριζε ότι θα δεχθεί έντονες επικρίσεις στο θέμα της Γάζας», ενώ «πήρε το ρίσκο να δυσαρεστήσει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα», είπε η ίδια πηγή, καθώς η πολιτική της «οικογένεια» εξακολουθεί να παίρνει αποστάσεις ειδικά όσον αφορά τον χαρακτηρισμό «γενοκτονία» που ζητούν σοσιαλιστές και αριστεροί.
Τα κρίσιμα ζητήματα
Με ικανοποίηση άκουσαν οι ίδιες ομάδες και τη δέσμευσή της ως προς την εξάλειψη της φτώχειας έως το 2050, αλλά και την υπόσχεση για επιτάχυνση των δράσεων για την αντιμετώπιση του κρίσιμου ζητήματος της στέγασης, για το οποίο έχει ήδη ορίσει επίτροπο, κατ’ απαίτησιν των Σοσιαλδημοκρατών. Για το κρίσιμο αυτό ζήτημα θα παρουσιάσει ειδικό σχέδιο έως το τέλος του χρόνου.
Πολιτικά οι δεσμεύσεις αυτές εξηγούνται, καθώς η Φον ντερ Λάιεν έχει ήδη δεχθεί μια πρόταση μομφής, χωρίς τη στήριξη των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων, αλλά χωρίς την παρεμπόδισή της, όπως θα συμβεί και σήμερα στην ολομέλεια με δύο ξεχωριστές προτάσεις μομφής που κατέθεσαν η ακροδεξιά ευρωομάδα των Πατριωτών αλλά και η Αριστερά.
Η πολιτική της «οικογένεια», το ΕΛΚ, ικανοποιήθηκε με αναφορές και προτάσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και ιδιαίτερα της απλοποίησης των κανονισμών για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και της μείωσης της γραφειοκρατίας. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι παρά τις υποσχέσεις της για τόνωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, μόλις το 10% των σχετικών περυσινών συστάσεων του Μάριο Ντράγκι έχει ικανοποιηθεί.
Για τη δεύτερη μεγάλη προτεραιότητά της, την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, η Φον ντερ Λάιεν δεσμεύθηκε ότι θα παρουσιάσει σύντομα «οδικό χάρτη» όσον αφορά τα νέα, κοινά αμυντικά πρότζεκτ και πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου. Πρότεινε, παράλληλα, ευρωπαϊκό εξάμηνο άμυνας, που αφορά έναν συντονιστικό ρόλο της Κομισιόν στο πλαίσιο του προγράμματος «επανεξοπλισμός της Ευρώπης» και των χρηματοδοτικών «εργαλείων» που προσφέρει στα κράτη-μέλη.
Σε κάθε περίπτωση, το κλίμα στο ημικύκλιο χθες δεν ήταν ευνοϊκό για την πρόεδρο της Κομισιόν, ένα χρόνο μετά την εκλογή της από το Ευρωκοινοβούλιο. Αν και οι Σοσιαλδημοκράτες τη χειροκρότησαν για τα μέτρα που ανακοίνωσε ως προς το Ισραήλ, εντούτοις η επικεφαλής τους, Ιράτσε Γκαρσία, επέμεινε να την επικρίνει για την εμπορική συμφωνία στην οποία κατέληξε με τον Τραμπ τον περασμένο Ιούλιο. «Η στρατηγική αυτονομία της Ε.Ε. θάφτηκε σε ένα γήπεδο του γκολφ», είπε χαρακτηριστικά η Ισπανίδα σοσιαλίστρια.
Τιμή σε 20 Ελληνες πυροσβέστες
Ειδική μνεία στην ιστορία 20 Ελλήνων πυροσβεστών που μετέχουν σε ειδικές επιχειρήσεις καταστολής δασικών πυρκαγιών έκανε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν. Επρόκειτο για ιδιαίτερη στιγμή στη διάρκεια της ομιλίας της, καθώς προσωποποίησε επί της ουσίας την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, μέσω του επικεφαλής της ειδικής ομάδας πυροσβεστών, υποπυραγού Νικόλαου Παΐσιου, που βρέθηκε χθες στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου και καταχειροκροτήθηκε για την τεράστια μάχη που έδωσε με τις πυρκαγιές, μαζί με τους συναδέλφους του, το καλοκαίρι στο ισπανικό χωριό Χενεστόζο, στην περιφέρεια της Αστούριας. «Για πέντε ημέρες οι 20 Ελληνες πυροσβέστες στάθηκαν δίπλα στους Ισπανούς συναδέλφους τους», τόνισε η Φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι «το θάρρος σας αποτελεί έμπνευση για όλους μας». Η πρόεδρος αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στην ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες να γίνει πιο ανθεκτική η Ευρώπη, καθώς φέτος κάηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο εκτάρια γης, ενώ ανακοίνωσε τη δημιουργία ευρωπαϊκού κέντρου πυρόσβεσης με έδρα την Κύπρο.
