«Ολοι εμείς που έχουμε συμμετάσχει στην οικοδόμηση της στρατηγικής σχέσης ΗΠΑ – Ινδίας ανησυχούμε για αυτήν την, εμπορικά συνδεδεμένη, καθοδική πορεία των σχέσεων. Μακροπρόθεσμα, αυτή η σχέση παραμένει ισχυρά προς το συμφέρον και των δύο χωρών, αλλά θα πρέπει να καλλιεργηθεί ανάλογα», υπογραμμίζει στην «Κ» ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ.
Μέχρι πρότινος επικεφαλής διπλωμάτης των ΗΠΑ για την ενέργεια, ο Πάιατ επιχειρεί πάντως να καθησυχάσει όσους ανησυχούν ενδεχομένως υπερβολικά για τη νέα δυναμική στις σχέσεις Κίνας – Ινδίας – Ρωσίας: «Ομοίως με τις προκλήσεις στις σχέσεις ΗΠΑ – Ινδίας, υπάρχουν μακροπρόθεσμα πολλά επίπεδα πολυπλοκότητας και στη σχέση Κίνας – Ινδίας. Και αυτό είναι απίθανο να αλλάξει σύντομα. Μη σας μπερδεύουν οι χαμογελαστές εικόνες από το Πεκίνο. Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης, όπως και οι BRICS, ανέκαθεν ήταν περισσότερο ένα κλισέ σύνθημα παρά μια στρατηγική εξέλιξη. Κανένας από αυτούς τους σχηματισμούς δεν πλησιάζει το επίπεδο της στρατηγικής σύγκλισης και του θεσμικού βάρους που απολαμβάνουν οι ΗΠΑ με τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ».
Ο ίδιος αναγνωρίζει όμως ότι η πολιτική Τραμπ στις σχέσεις με την Κίνα ήταν ένας λανθασμένος υπολογισμός υψηλού κόστους για τις ΗΠΑ. Παρατηρεί ότι, σε αντίθεση με το Τόκιο και τις Βρυξέλλες, το Νέο Δελχί αποδείχθηκε εκ των πραγμάτων απρόθυμο να θυσιάσει θεμελιώδη οικονομικά συμφέροντα ή εγχώριο πολιτικό κεφάλαιο για κάποια οριακά κέρδη στις σχέσεις της Ινδίας με τις ΗΠΑ. Θεωρεί δε ότι η απογοήτευση της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία οξύνθηκε από την άρνηση του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι να παράσχει «διπλωματική κάλυψη» στις ΗΠΑ πιστώνοντας στον Ντόναλντ Τραμπ την αποκλιμάκωση της πρόσφατης έντασης μεταξύ Ινδίας – Πακιστάν, οδήγησε τους Αμερικανούς αξιωματούχους να στραφούν σε μια μάλλον άγαρμπη τιμωρητική επιλογή. Στο μεταξύ, η αμερικανική κυβέρνηση στόχευσε στο ενεργειακό εμπόριο της Ινδίας με τη Ρωσία υποθέτοντας ότι θα λειτουργούσε και ως διπλωματικός μοχλός για την επίτευξη ευρύτερης προόδου στην εμπορική ατζέντα Τραμπ.
Το να τιμωρείς τις εισαγωγές της Ινδίας, την ώρα που αποδέχεσαι σιωπηρά τις εισαγωγές της Κίνας, ενισχύει μόνο το ενεργειακό πλεονέκτημα του Πεκίνου.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά
«Ομως αυτή η εκστρατεία πίεσης δεν έχει αποφέρει παραχωρήσεις. Αντίθετα, έχει σκληρύνει την ινδική αντίσταση, προκαλώντας εγχώριες αντιδράσεις που θυμίζουν τις χειρότερες ημέρες του σπασμωδικού αντιαμερικανισμού της δεκαετίας του 1970. Eχει καθυστερήσει τη διμερή πρόοδο στο εμπόριο, στη γεωπολιτική και στην ασφάλεια. Ακόμα χειρότερα, έχει δημιουργήσει την αντίληψη δύο μέτρων και δύο σταθμών. Eνα για την Ινδία και ένα άλλο για τα υπόλοιπα κράτη –με σημαντικότερο την Κίνα– που συνεχίζουν να αγοράζουν μεγάλους όγκους ρωσικών υδρογονανθράκων με ελάχιστη αντίδραση από την Ουάσιγκτον», εκτιμά ο κ. Πάιατ, ο οποίος θέτει και μια άλλη παράμετρο, που αφορά το περιεχόμενο των αμερικανικών δασμών εις βάρος της Ινδίας:
«Η Ινδία, η οποία φιλοξενεί το μεγαλύτερο διυλιστήριο στον κόσμο, βασίζεται σε πρώτες ύλες βαρέος αργού πετρελαίου, οι οποίες είναι ολοένα και λιγότερο διαθέσιμες λόγω των διαδοχικών γύρων κυρώσεων από τις ΗΠΑ στη Βενεζουέλα και στο Ιράν. Εάν η Ινδία αφαιρέσει τις ρωσικές προμήθειες από το μείγμα της, θα αναγκαστεί να εισέλθει σε πιο περιορισμένες και ακριβότερες αγορές. Συνολικά, αυτές οι ενέργειες πιθανότατα θα αυξήσουν τις τιμές του αργού πετρελαίου παγκοσμίως. Η Κίνα, η Τουρκία και πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε., μαζί με τις ΗΠΑ, συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικούς υδρογονάνθρακες ή πυρηνικά καύσιμα. Επιλέγοντας την Ινδία για δευτερογενείς δασμούς, η κυβέρνηση αποκάλυψε την ασυνέπεια της πολιτικής της. Το να τιμωρείς τις εισαγωγές της Ινδίας, την ώρα που αποδέχεσαι σιωπηρά τις εισαγωγές της Κίνας, ενισχύει μόνο το ενεργειακό πλεονέκτημα του Πεκίνου, μέσω της έκπτωσης σε ρωσικό και βενεζουελανικό αργό πετρέλαιο. Η προσέγγιση αυτή δεν εξυπηρετεί ούτε τον στόχο της απομόνωσης της Ρωσίας ούτε τον στόχο της αντιμετώπισης της Κίνας».
