Σε απόσταση τριών ωρών οδήγησης από τα Τίρανα, ένας ελικοειδής δρόμος οδηγεί στην απομονωμένη παραλία του Γιαλέ με τα κρυστάλλινα νερά και την άμμο σαν πούδρα.
Πριν από δέκα χρόνια, το σημείο ήταν ένα κρυμμένο στολίδι που απολάμβαναν οι ντόπιοι και λίγοι μυημένοι. Τώρα, όποιος καταφέρει να βρει χώρο για παρκάρισμα, πρέπει να πληρώσει 10 ευρώ για μία ξαπλώστρα στην οποία θα γειτονεύει στενά με τους διπλανούς λουομένους.
Η απότομη αλλαγή του τόπου από έναν σχετικά άγνωστο παράδεισο σε έναν «καυτό» τουριστικό προορισμό αποτελεί μια γλαφυρή ένδειξη της ανόδου που σημειώνει η Αλβανία μεταξύ των δημοφιλών τουριστικών προορισμών της Ευρώπης.
Το έτος 2024, περίπου 15 εκατ. τουρίστες κατέφθασαν στη χώρα. Πρόκειται για άνοδο της τάξεως του 15% από την περασμένη χρονιά, καθώς και εθνικό ρεκόρ, σύμφωνα με την υπουργό Τουρισμού Μιρέλα Κουμπάρο. Κι αυτό σε μια χώρα με πληθυσμό μικρότερο των 3 εκατομμυρίων. Με τον τουρισμό να παράγει πλέον το 8% του αλβανικού ΑΕΠ και να δημιουργεί δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, η φτωχή ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί εύκολα να διώξει τις ορδές των τουριστών.
Τα μέλη της κυβέρνησης που προσπαθούν να αναδείξουν τη χώρα σε προορισμό πρώτης τάξεως έχουν θεσπίσει δεκαετείς φορολογικές εξαιρέσεις για τους ξένους επιχειρηματίες με την προϋπόθεση να κατασκευάσουν στην Αλβανία τετράστερα ή πεντάστερα ξενοδοχεία.
Το σχέδιο φαίνεται να λειτουργεί. Πολλοί διεθνείς όμιλοι, όπως Marriott και Radisson, έχουν ανοίξει ξενοδοχεία στη χώρα, ενώ ο γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, έχει αναλάβει το φιλόδοξο σχέδιο να μετατρέψει ένα ολόκληρο αλβανικό νησάκι σε τουριστικό θέρετρο.
Πολλοί ωστόσο είναι εκείνοι που προειδοποιούν ότι οι ακτές της χώρας δεν έχουν αρκετό χώρο για να φιλοξενήσουν τόσο πολλούς επισκέπτες κι ότι τα ξενοδοχεία που χτίζονται στις περιοχές καταστρέφουν τη φύση στο όνομα του τουρισμού.
«Η απληστία έχει αντικαταστήσει τον ορθολογικό σχεδιασμό. Κι έχει αντικαταστήσει, επίσης, κάθε αγάπη για τη γη, τη φύση, την πατρίδα μας», δήλωσε ο Aλφρεντ Λέλα από το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα.
Οι λάτρεις των εναλλακτικών προορισμών μπορούν ακόμη να απολαύσουν λιγότερο αλλοιωμένες περιοχές της Αλβανίας, όμως τα πάμφθηνα ταξίδια στη χώρα αποτελούν για τα καλά παρελθόν. Τα μέσα έξοδα ανά επισκέπτη αυξήθηκαν κατά 20% το έτος 2024 σε σχέση με το 2023. Μάλιστα το 2024 οι τουρίστες άφησαν συνολικά στη χώρα κάτι περισσότερο από 5 δισ. δολάρια. Πλέον, ειδικοί και επιχειρηματίες υποστηρίζουν πως η μεγαλύτερη ζήτηση φέρνει και μεγαλύτερη πίεση στην εφοδιαστική αλυσίδα αλλά και αυξανόμενα έξοδα λόγω της εισαγωγής ξένων προϊόντων.
Και καθώς το κόστος αυξάνεται, οι ντόπιοι που άλλοτε απολάμβαναν δωρεάν τις παραλίες πλέον δυσκολεύονται να χωρέσουν. Και δεν είναι μόνο οι υψηλές τιμές. «Τα σκουπίδια έχουν αρχίσει να γίνονται παντού ένα πολύ μεγάλο ζήτημα», δήλωσε ο Αρμπέν Κόλα, ξεναγός και περιβαλλοντολόγος. «Καμία κοινότητα δεν έχει τη δυνατότητα να τα διαχειριστεί ή να τα ανακυκλώσει».
Πολλές σελίδες στο Facebook που ασχολούνται με τον τουρισμό στην Αλβανία δημοσιεύουν φωτογραφίες από σκουπίδια στην άκρη των δρόμων ή στις παραλίες. «Η Αλβανία ήταν κάποτε κάτι άγριο: κάμπινγκ, νεολαία, διασκέδαση και φύση», λέει ο Κόλα. «Τώρα πια είναι σαν το Μονακό. Δεν υπάρχει χώρος για τους ντόπιους».
