Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ο Πιότρ Ρουζάβιν θεωρούνταν παιδί-θαύμα της ανεξάρτητης ρωσικής δημοσιογραφίας.
Ξεκίνησε στα 18 του από το TV Rain, το σημαντικότερο ανεξάρτητο κανάλι της χώρας, ενώ αργότερα δημιούργησε ένα podcast για τις φυλακές της Ρωσίας και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σήμερα, στα 34 του, φορά στολή της Εθνοφρουράς της Ουκρανίας και υπηρετεί σε μονάδα drones στο Χάρκοβο. «Νιώθω τυχερός», λέει, σε μια πόλη μόλις 30 χιλιόμετρα από το μέτωπο, που ζει καθημερινά με τις πληγές των ρωσικών βομβαρδισμών.
Ο Ρουζάβιν ανήκει σε μια γενιά Ρώσων δημοσιογράφων που βρέθηκαν αντιμέτωποι με το δίλημμα: να φύγουν στο εξωτερικό και να συνεχίσουν από εκεί την αντιπολεμική δράση ή να μείνουν και να στρατευτούν με την Ουκρανία.
Η σχέση του με την Ουκρανία δεν ήταν μόνο επαγγελματική αλλά και προσωπική. Το 2017 παντρεύτηκε την Ουκρανή δημοσιογράφο Ναταλία Γκουμένιουκ, σε έναν γάμο που έγινε στη Λευκορωσία, ώστε να μπορέσουν να παραστούν φίλοι και από τις δύο χώρες.
Η σύνδεση αυτή τον κράτησε στην Ουκρανία ακόμα και μετά τη ρωσική εισβολή σε πλήρη κλίμακα, όταν ελάχιστοι Ρώσοι δημοσιογράφοι μπορούσαν να μείνουν στη χώρα.
Με την Γκουμένιουκ πέρασε τον πρώτο χρόνο του πολέμου με αλεξίσφαιρα γιλέκα και κράνη με το διακριτικό «PRESS», ταξιδεύοντας σε διάφορες εμπόλεμες περιοχές για να καταγράψουν εγκλήματα πολέμου και την καθημερινότητα στο μέτωπο.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Μόσχα, χωρίς στρατιωτικές καταβολές· το μεγάλο του πάθος ήταν η μουσική και το τραγούδι σε χορωδία.
Τα πρώτα χρόνια κάλυπτε με όπλα του το μικρόφωνο και την κάμερα· σύντομα όμως ένιωσε ότι η δημοσιογραφία δεν αρκούσε απέναντι στη ρωσική βία.
«Ποιο το νόημα να γράψεις άλλη μια ιστορία για τον πόλεμο;», διερωτήθηκε, πριν αποφασίσει να καταταγεί.
Η απόφαση να εγκαταλείψει τη δημοσιογραφία και να ενταχθεί στον ουκρανικό στρατό γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2023, σε μια πεζοπορία στα Καρπάθια Ορη. Εκεί, για πρώτη φορά, διατύπωσε την ιδέα.
Το φθινόπωρο ξεκίνησε συστηματική προετοιμασία: μαθήματα στη χρήση όπλων, εκπαίδευση στον χειρισμό drones, βασική στρατιωτική πειθαρχία.
Επέλεξε να ενταχθεί όχι σε μονάδα ξένων εθελοντών αλλά ως κάτοικος Ουκρανίας, θέλοντας να θεωρείται κομμάτι της χώρας που υπερασπιζόταν.
Η απόφαση της στρατιωτικής πορείας
Οταν πήρε το πράσινο φως, εντάχθηκε στη 13η Ταξιαρχία της Ουκρανικής Εθνοφρουράς, γνωστή ως Khartiia, η οποία είχε δημιουργηθεί στην αρχή της εισβολής από πολίτες-εθελοντές.
Η πορεία του δεν ήταν εύκολη. Λιγνός, πρώην χορωδός, έμαθε από την αρχή να χειρίζεται όπλα και drones και βρέθηκε στην πρώτη γραμμή το καλοκαίρι του 2024.
Η πρώτη του εμπειρία στην πρώτη γραμμή συνοδεύτηκε από τραυματισμό: ένα θραύσμα τον χτύπησε στο πόδι, όμως η ζημιά ήταν μικρή και γύρισε γρήγορα στη δράση.
Ενας συνάδελφός του, που είχε τραυματιστεί βαριά στον λαιμό και το κεφάλι, σώθηκε κυριολεκτικά στο παρά πέντε. Ολα αυτά καταγράφηκαν σε ηχητικό ημερολόγιο που διατηρούσε για δεύτερη σεζόν του podcast του.
Για τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις τιμήθηκε με το πρώτο του μετάλλιο.
Σήμερα, υπηρετεί σε μονάδα drones, οργανώνοντας αποστολές αναγνώρισης και επιθέσεις. Ο ίδιος παρατηρεί ότι το control room θυμίζει τηλεοπτικό κοντρόλ, με σειρές από οθόνες και κονσόλες, μόνο που εδώ όλα συμβαίνουν «live 24/7».
Οταν επέστρεψε στο μέτωπο, είχε την επίγνωση ότι είχε πια διαβεί οριστικά το κατώφλι προς τη ζωή στα χακί.
Η καθημερινότητά του στο Χάρκοβο ελάχιστη σχέση έχει με τη ζωή του δημοσιογράφου στη Μόσχα ή στο Κίεβο. Ως μέλος της ταξιαρχίας Khartiia, κινείται με το τζιπ του στα χωριά γύρω από το Χάρκοβο, παραδίδοντας εξοπλισμό και σχεδιάζοντας δοκιμές νέων χειρισμών για drones.
Η καθημερινότητά του θυμίζει τηλεοπτικό control room, με οθόνες και χειριστήρια, μόνο που τώρα οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν σε δευτερόλεπτα και το τίμημα είναι ζωές.
Μοιράζεται ένα διαμέρισμα με άλλους στρατιώτες, καθώς τα στρατόπεδα θεωρούνται εύκολοι στόχοι.
Το σπίτι, με καθρέφτες, λούστρα και κεραμικά, είναι απομεινάρι ενός παλιού αισθητικού γούστου· δύσκολα καταλαβαίνει κανείς ότι ζουν εκεί στρατιώτες, αν εξαιρέσει τα σακίδια στη γωνία και τις ξυριστικές μηχανές στο μπάνιο.
Οι άνδρες το χρησιμοποιούν για λίγες ώρες, μόνο για ύπνο και ντους.
Στα χωριά γύρω από την πόλη, η εικόνα παραμένει βαριά: ερείπια βενζινάδικων, στάσεις λεωφορείων, καμένα κουφάρια οχημάτων από την αντεπίθεση του 2022. Τώρα τα σημάδια του πολέμου έχουν καλυφθεί με αγριολούλουδα, αλλά η σιωπή θυμίζει τι έχει προηγηθεί.
Ο Ρουζάβιν ένιωσε ότι η δημοσιογραφία είχε φτάσει στα όριά της: ιστορίες που επαναλαμβάνονταν, κοινό που συνήθιζε στον πόνο και γινόταν αδιάφορο. Στον στρατό, η συνεισφορά του μετριέται απτά — με επιτυχημένες επιχειρήσεις και σαφή αποτελέσματα.
Οπως λέει ο ίδιος, «ο Ρουζάβιν ο Ουκρανός στρατιώτης μπορεί να προσφέρει περισσότερα από τον Ρουζάβιν τον Ρώσο δημοσιογράφο».
Γνωρίζει ότι δεν θα υπάρξει σύντομα τέλος. «Αν ο Πούτιν μείνει άλλα 15 χρόνια, ο πόλεμος ή η απειλή του θα συνεχιστεί. Ο πόλεμος είναι η ζωή μας τώρα».
Παρ’ όλα αυτά, νιώθει πως βρίσκεται ακριβώς εκεί όπου πρέπει, κάνοντας αυτό που πρέπει. Για εκείνον, το αίσθημα ότι δεν είναι ανήμπορος μέσα σε έναν συνεχή εφιάλτη είναι «η απόλυτη πολυτέλεια».
Πηγή: New York Times
