«Εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τα χαρακώματα της πρώτης γραμμής ενός πολέμου χωρίς τέλος, τα πολιτικά μηνύματα δεν θα μπορούσαν να είναι πιο σαφή», σχολιάζει ανάλυση του CNN, αναφερόμενη στα ρωσικά πλήγματα κατά αμερικανικής ιδιοκτησίας εταιρείας στην Ουκρανία, το βράδυ της Τετάρτης.
H επίθεση, εν μέσω εντατικοποίησης των ρωσικών πληγμάτων με drones και πυραύλους εδώ και τουλάχιστον έναν μήνα, είναι ενδεικτική της σκληρής διπλωματίας της Μόσχας, η οποία θέτει σοβαρά προσκόμματα στις ειρηνευτικές προσπάθειες του προέδρου Τραμπ.
Κι όλα αυτά, ενώ μία εβδομάδα πριν, ο Αμερικανός πρόεδρος χειροκροτούσε τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, σε ένα κόκκινο χαλί στην Αλάσκα, λίγο πριν από την κατ’ ιδίαν συνάντησή τους. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει υπάρξει ο ενορχηστρωτής συναντήσεων και θεαμάτων, ανακοινώνοντας εντυπωσιακές εξελίξεις. «Ωστόσο, η υποκείμενη πραγματικότητα του πολέμου ελάχιστα έχει αλλάξει», σημειώνει το CNN.
Οπως συνοψίζεται στο δημοσίευμα, η Ρωσία συνεχίζει να βομβαρδίζει ουκρανικούς στόχους και να καταδιώκει με drones τους Ουκρανούς πολίτες. Εχει δημιουργήσει νέα εμπόδια στην προσπάθεια του Τραμπ για άμεση ειρήνευση, διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς των ΗΠΑ περί παραχωρήσεων. «Αυτό που ίσχυε τα τριάμισι χρόνια από την εισβολή της Ρωσίας ισχύει και τώρα», λέει το CNN.
«Ο Πούτιν δεν θέλει να τερματίσει τον πόλεμο. Μια σύνοδος κορυφής μεταξύ των ηγετών της Ουκρανίας και της Ρωσίας -με πιθανή παρουσία του Τραμπ-, που η Ουάσιγκτον προέβλεπε ότι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ήδη από το τέλος αυτής της εβδομάδας, παραμένει προσώρας όνειρο απατηλό», σημειώνει.
Οι τακτικές παρεμπόδισης της Ρωσίας, γράφει το δημοσίευμα, υποκινούνται από τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, μετρ της τέχνης της παρακώλησης της Σοβιετικής Ενωσης, που έμαθε ως νεαρός διπλωμάτης πριν από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.
Την Πέμπτη, ο Λαβρόφ επιχείρησε να ξανανοίξει τα ρήγματα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, καταδικάζοντας τους συμμάχους των ΗΠΑ. «Βλέπω πολλά σημάδια ότι αυτή η δραστηριότητα στοχεύει ακριβώς στην υπονόμευση της προόδου που άρχισε να εμφανίζεται σαφώς ως Σύνοδος Κορυφής στην Αλάσκα», είπε ο Λαβρόφ.
Η ρωσική στρατηγική, συνεχίζει το CNN, είναι σαφής: να καθυστερήσει τη διπλωματία όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να επιτρέψει στην αιματηρή και επίπονη στρατιωτική στρατηγική του Πούτιν να αποκομίσει κέρδη στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Εύσημα αλλά και επιφυλακτικτότητα
Ο Τραμπ φάνηκε να εκφράζει την απογοήτευσή του για το αδιέξοδο, με μια αινιγματική ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υπονοούσε την υποστήριξή του στις ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος. «Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να κερδίσεις έναν πόλεμο χωρίς να επιτεθείς στη χώρα του εισβολέα. Είναι σαν μια μεγάλη ομάδα στον αθλητισμό που έχει φανταστική άμυνα, αλλά δεν της επιτρέπεται να παίξει επίθεση», έγραψε.
Σύμφωνα με το CNN, «ο Τραμπ αξίζει τα εύσημα για την ενέργεια με την οποία τροφοδότησε τις ειρηνευτικές προσπάθειες. Είναι ο μόνος ηγέτης που μπορεί να μιλήσει και στις δύο πλευρές και που έχει τη δύναμη να καλέσει τον Ρώσο πρόεδρο στις ΗΠΑ και να συγκαλέσει τους ηγέτες των συμμάχων στην Ουάσιγκτον σε χρόνο μηδέν. Και ενώ ο Τραμπ συχνά κλίνει προς τον Πούτιν, παρά προς τους δυτικούς συμμάχους του, δεν έχει αναγκάσει την Ουκρανία σε συνθηκολόγηση, όπως φοβούνταν πολλοί από τους επικριτές του. Η πίεση που ασκεί στους συμμάχους του ΝΑΤΟ να δαπανήσουν περισσότερα για την άμυνα θα συμβάλει στην εξασφάλιση του μέλλοντος της Ευρώπης. Ενα πραγματικό κληροδότημα που θα μπορούσε να σώσει χιλιάδες ζωές στην Ουκρανία δεν είναι απίθανο για έναν πρόεδρο που λαχταρά τον σεβασμό και την αναγνώριση της ιστορίας».
Ωστόσο, συνεχίζει το αμερικανικό δίκτυο, η κατάσταση στην Ουκρανία δεν έχει αλλάξει:.Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι «εξακολουθεί να προσπαθεί να κατευνάσει τον Τραμπ, εμφανιζόμενος ανοιχτός σε ό,τι προτείνει. Τουλάχιστον γλίτωσε από ακόμη μία καταστροφική έκρηξη στο ταξίδι του στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα.
Ωστόσο, εξακολουθεί να μην μπορεί να αποδεχτεί τη δηλητηριώδη ειρήνη που προσφέρει ο Πούτιν. Η υποχώρηση στις ρωσικές αξιώσεις για στρατηγικές παραχωρήσεις εδαφών στην κρίσιμη περιοχή του Ντονμπάς θα έστρωνε τον δρόμο για μία μελλοντική επίθεση-αστραπή της Μόσχας στο Κίεβο. Δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ το καταλαβαίνει αυτό».
Σύμφωνα με το CNN, οι ηγέτες που ταξίδεψαν στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα «έκαναν μία εντυπωσιακή επίδειξη ενότητας», προσπαθώντας απεγνωσμένα να απομακρύνουν τον Τραμπ από τον Πούτιν έπειτα από μια σειρά παραχωρήσεων προς τον Ρώσο ηγέτη. Ωστόσο, το σχέδιο της Ευρώπης για εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία μετά τον πόλεμο, σύμφωνα με το δημοσίευμα, «φαίνεται ασαφές όπως πάντα. Και δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς τον Τραμπ».
Οποιοδήποτε τέτοιο σχέδιο θα βασιζόταν σε δύο προαπαιτούμενα:
- Πρώτον, ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, οι ηγέτες της «συμμαχίας των προθύμων», θα ήταν έτοιμες, αν χρειαστεί, να πολεμήσουν -με τη βοήθεια των ΗΠΑ- εναντίον της Ρωσίας για να υπερασπιστούν την Ουκρανία.
- Και δεύτερον, ότι η Μόσχα θα υπογράψει μια ειρηνευτική συμφωνία που θα δεσμεύει τα στρατεύματα της Δύσης στην Ουκρανία σε μια συμφωνία αμοιβαίας άμυνας.
«Και τα δύο σενάρια είναι φανταστικά», λέει το CNN.
Το διάστημα μιας εβδομάδας είναι εξαιρετικά σύντομο για την αξιολόγηση μιας ειρηνευτικής προσπάθειας, επισημαίνεται στο δημοσίευμα, επικαλούμενο τις περιπτώσεις περιοχών όπως η Βοσνία και η Βόρεια Ιρλανία, όπου οι ειρηνευτικές διεργασίες χρειάστηκαν μήνες και χρόνια περίπλοκης διπλωματίας.
«Αλλά αυτή η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι ακριβώς αυτό που λείπει από τον Τραμπ. Αυτός και ο απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ, ένας συνάδελφός του στον τομέα των ακινήτων, μιλούν αυθόρμητα και χωρίς προετοιμασία για τις παραχωρήσεις εδαφών της Ουκρανίας, χωρίς να κατανοούν προφανώς τις οδυνηρές επιλογές που αυτό θα συνεπαγόταν, οι οποίες έχουν τις ρίζες τους στην εθνική ταυτότητα και στο αίμα που χύθηκε για την υπεράσπιση βασικών περιφερειών», σημειώνει το CNN, διερωτώμενο τελικά:
«Και τα μόνιμα ερωτήματα για τον Τραμπ ανακύπτουν ξανά: Γιατί δεν επιβάλλει την πίεση που θα μπορούσε ώστε να αναγκάσει τη Ρωσία να χαλαρώσει τη σκληρή στάση της; Και γιατί εμπιστεύεται έναν Ρώσο ηγέτη του οποίου οι ενέργειες αξίζουν το αντίθετο;».
Αντιφάσεις
Ωστόσο, ένα από τα διδάγματα της περασμένης εβδομάδας, λέει το CNN, είναι ότι δεν είναι συνετό να λαμβάνεται κατά γράμμα η οποιαδήποτε μεμονωμένη δήλωση του Αμερικανού προέδρου. «Οι απόψεις του είναι αντιφατικές», σημειώνεται από το αμερικανικό μέσο που επικαλείται τις δηλώσεις του, τη Δευτέρα, περί πιθανής εμπλοκής των αμερικανικών δυνάμεων στην ασφάλεια της μεταπολεμικής Ουκρανίας – κάτι για το οποίο γρήγορα αναδιπλώθηκε, μετά την κατακραυγή των υποστηρικτών του MAGA.
«Μία εβδομάδα μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν, ωστόσο, η φήμη του Τραμπ και η εικόνα του ισχυρού άνδρα που καλλιεργεί αδιάκοπα οδεύουν προς την ταπείνωση. Τον ξεγέλασαν, άλλη μια φορά. Κάτι που υπονομεύει τη βασική λογική της προεδρίας του — ότι είναι ο μεγαλύτερος διαπραγματευτής στον κόσμο», σχολιάζει δηκτικά το CNN.
«Είναι ένα πράγμα να χτυπάς μικρότερες χώρες με δασμούς και να εκφοβίζεις τους Ευρωπαίους που βασίζονται στις ΗΠΑ για την άμυνά τους. Αλλά η συνάντηση του Τραμπ με τον Πούτιν και η δυσκολία του να υπερισχύσει του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ στον εμπορικό πόλεμο υποδηλώνουν ότι οι “πραγματικά σκληροί άνδρες“ αψηφούν τον μύθο του “Art of the Deal” (σ.σ.: βιβλίο επιχειρηματικών συμβουλών που συνυπογράφει ο Τραμπ)», συνεχίζει το δημοσίευμα σε αιχμηρούς τόνους.
Ο Τραμπ, προτού αποσύρει τις αυστηρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας -απειλή που πιθανώς οδήγησε τον Πούτιν στην Αλάσκα- υποστήριξε πως ο Πούτιν ήταν έτοιμος να συζητήσει για ειρήνη. Ωστόσο, στη συνέχεια, η Ρωσία εξαπέλυσε ακόμη μία φονική επίθεση στην Ουκρανία, ενώ και καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας συνέχισε το μπαράζ επιθέσεων, με αποκορύφωμα την επίθεση, το βράδυ της Τετάρτης, κατά της αμερικανικής Flex Ltd, στη δυτική περιοχή της Ζακαρπάτια, με 19 τραυματίες.
«Για ένα πλήγμα από μια χώρα τόσο ευαίσθητη στον συμβολισμό όσο η Ρωσία του Πούτιν, είναι απίθανο να πρόκειται για σύμπτωση», σημειώνει το CNN.
«Οι Ρώσοι ήξεραν ακριβώς πού χτυπούσαν», επιβεβαίωνε ο Ουκρανός πρόεδρος την Πέμπτη. «Πιστεύουμε ότι αυτή ήταν μια σκόπιμη επίθεση εναντίον αμερικανικής περιουσίας εδώ στην Ουκρανία, εναντίον αμερικανικών επενδύσεων».
Η στάση του Λευκού Οίκου αυτή την εβδομάδα, εκπεφρασμένη από την εκπρόσωπο Τύπου Καρολάιν Λίβιτ, φαίνεται να έχει στόχο να καλύψει την έλλειψη προόδου.
«Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι πριν από τη συντριπτική νίκη του προέδρου Τραμπ τον περασμένο Νοέμβριο δεν φαινόταν να υπάρχει τέλος σε αυτή την αιματοχυσία. Τώρα, μπορεί τελικά να υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ και μια ευκαιρία για διαρκή ειρήνη. Αυτό συμβαίνει επειδή ο πρόεδρος Τραμπ είναι ο πρόεδρος της ειρήνης», είπε η Λίβιτ, επικρίνοντας όσους αμφισβήτησαν την προσέγγιση του Τραμπ.
«Η αποτυχία να αξιολογηθούν αντικειμενικά τα εμπόδια στην ειρηνευτική διαδικασία του Τραμπ είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους υπάρχει κίνδυνος να καταρρεύσει», παρατηρεί το CNN, αναφερόμενο επίσης στην «προθυμία του προέδρου να υποχωρεί στις θέσεις του Πούτιν χωρίς να αξιώνει ευελιξία σε αντάλλαγμα, καθώς και η επανειλημμένη αποτυχία της κυβέρνησης να ερμηνεύσει με ακρίβεια τις ρωσικές θέσεις».
Ενας τομέας στον οποίο έχει σημειωθεί πρόοδος, όπως το θέτει το αμερικανικό μέσο, είναι η δεκτικότητα του Τραμπ να λειτουργήσει ως εφεδρεία για την ευρωπαϊκή εγγύηση ασφαλείας για την Ουκρανία μετά τον πόλεμο, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει αποστολές αεροπορικής υποστήριξης από πιλότους των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ προσαρμόζεται στον Πούτιν
O Τραμπ προσήλθε στη Σύνοδο της Αλάσκας προβλέπoντας -υπεραισιόδοξα – ότι θα σφυρηλατήσει την εκεχειρία που η Ουκρανία και η Ευρώπη λένε ότι πρέπει να είναι ο πρόδρομος μιας σοβαρής διπλωματίας.
Αλλά έπειτα από μόλις λίγες ώρες με τον Πούτιν, άλλαξε γνώμη, θεωρώντας ότι μια προσπάθεια για μια πλήρη, οριστική ειρηνευτική συμφωνία ήταν καλύτερη. «Αυτή τυχαίνει να είναι και η άποψη της Ρωσίας», σημειώνει αιχμηρά το CNN.
Επιπλέον, το Σαββατοκύριακο, ο Γουίτκοφ επέμεινε ότι ο Πούτιν είχε συμφωνήσει για «ισχυρές» εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία ως μέρος οποιασδήποτε τελικής συμφωνίας.
Οποιος έχει στοιχειώδη γνώση της πρόσφατης ιστορίας γνώριζε ότι αυτό ακουγόταν «ύποπτο», σημειώνεται στην ανάλυση. Και έτσι αποδείχθηκε, με τον Λαβρόφ να επιβεβαιώνει ότι η Μόσχα εμμένει στη μακροχρόνια θέση της ότι θα πρέπει να είναι ένας από τους εγγυητές – μια παράδοξη υπόδειξη μετά την εισβολή, αλλά με σαφή στόχο να εδραιώσει τον στόχο του Πούτιν να καταστήσει την Ουκρανία επί της ουσίας ένα υποτελές κράτος.
Κατι αντίστοιχο συνέβη και με τη συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι. Ο Τραμπ τη Δευτέρα σχεδόν διαβεβαίωνε για μια συνάντηση μεταξύ Ζελένσκι και Πούτιν μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας, παρουσία -πιθανότατα- και του ίδιου. Πλέον, έχει υιοθετήσει τη γραμμή της Ρωσίας ότι μια διμερής συνάντηση μεταξύ του Ρώσου και του Ουκρανού προέδρου θα ήταν προτιμότερη.
Κάτι τέτοιο θα ήταν επικίνδυνο για την Ουκρανία, τονίζει το CNN: «Είναι πιθανό ο Ρώσος ηγέτης να χρησιμοποιήσει την απουσία του Τραμπ για να παρουσιάσει τον Ζελένσκι ως αδιάλλακτο και υπεύθυνο για την καθυστέρηση της ειρήνης.
Και αυτό, αν ποτέ εμφανιστεί. Αλλωστε, έχει καταστήσει σαφές ότι θεωρεί τον Ζελένσκι παράνομο ηγέτη και ότι δεν βλέπει την Ουκρανία ως ανεξάρτητο κράτος.
Σε κάθε περίπτωση, ο Λαβρόφ προσπαθεί να κερδίσει χρόνο. Την Πέμπτη, άλλωστε, πρότεινε μια διεξοδική «συνομιλία» μεταξύ «ειδικών υπουργών» και για να εξεταστεί μια σύνοδος κορυφής.
Πού βρισκόμαστε τώρα (ρεαλιστικά)
Σε μια διπλωματική διαδικασία δεν γίνονται όλα δημόσια. Παρά τη βαριά ατμόσφαιρα, οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και η πίεση θα μπορούσαν να αρχίσουν να μειώνουν το χάσμα.
Ωστόσο, μια εβδομάδα μετά την Αλάσκα, ο Πούτιν δείχνει ότι θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο. Ο Ζελένσκι δεν μπορεί να υποχωρήσει και η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει ειρήνη μόνη της. Αρα, όλα εξαρτώνται από τον Τραμπ. Θα σκληρύνει τη στάση του και θα «πέσει στα βαθιά» για να σφυρηλατήσει μια πραγματική ειρηνευτική διαδικασία; Διερωτάται το CNN.
