Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πραγματοποιούν νέο γύρο επαφών μετά τη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εν μέσω αβεβαιότητας για το εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι διατεθειμένος να συναντήσει τον Ουκρανό πρόεδρο.
Η «συμμαχία των προθύμων» συνεδρίασε αρχικά διαδικτυακά υπό την προεδρία του Κιρ Στάρμερ και του Εμανουέλ Μακρόν, προτού ακολουθήσει τηλεδιάσκεψη υπό τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα.
Το μπαράζ επαφών στην Ευρώπη, που ακολούθησε την κοινή επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, έχει ως στόχο να πιέσει τον Ντόναλντ Τραμπ να υιοθετήσει πιο σκληρή στάση απέναντι στον Πούτιν, λίγες ημέρες μετά τη θερμή συνάντησή τους στην Αλάσκα.
Ο Τραμπ, μαζί με αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες στην Ουάσιγκτον τη Δευτέρα, δήλωσε ότι ο Πούτιν έχει συμφωνήσει σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες με τον Ζελένσκι μέσα στις επόμενες εβδομάδες, σε μια προσπάθεια τερματισμού του πολέμου.
Ο Μακρόν πρότεινε την Τρίτη τη Γενεύη ως τόπο διεξαγωγής της συνάντησης, ενώ ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε στο Reuters ότι εξετάζεται και η Ουγγαρία. Ωστόσο, η Μόσχα δεν έχει επιβεβαιώσει ότι υπάρχει σχετική προετοιμασία. Ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ περιορίστηκε να πει ότι Πούτιν και Τραμπ συζήτησαν την «αναβάθμιση του επιπέδου των εκπροσώπων» στις συνομιλίες για την Ουκρανία, χωρίς να αναφερθεί σε πιθανή τριμερή συνάντηση.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε στην κρατική τηλεόραση ότι οποιαδήποτε συνάντηση μεταξύ του Ρώσου και του Ουκρανού προέδρου «θα πρέπει να προετοιμαστεί διεξοδικά».
Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ, σε συνέντευξή του στο Fox News, παραδέχθηκε ότι είναι πιθανό ο Πούτιν «να μη θέλει συμφωνία». «Θα το μάθουμε μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες», είπε, τονίζοντας ότι σε αντίθετη περίπτωση ο Ρώσος ηγέτης θα βρεθεί σε «δύσκολη θέση».
Οι εγγυήσεις ασφαλείας στο επίκεντρο
Στην καρδιά των ευρωπαϊκών συνομιλιών βρέθηκε το ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία. Ο Ζελένσκι είχε περιγράψει τη Δευτέρα το θέμα ως «κρίσιμο σημείο εκκίνησης για τον τερματισμό του πολέμου» και χαιρέτισε την προθυμία του Τραμπ να αποτελέσουν οι ΗΠΑ μέρος αυτών των εγγυήσεων.
Ο Ουκρανός πρόεδρος ανέφερε ότι οι εγγυήσεις θα «σχηματοποιηθούν με κάποιον τρόπο μέσα στην επόμενη εβδομάδα ή δέκα ημέρες», ένα διάστημα ωστόσο το οποίο μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερο… όταν εμπλέκεται ο Τραμπ.
Σε ανάρτησή του, ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι συνομιλίες στον Λευκό Οίκο περιελάμβαναν σχέδια για παροχή εγγυήσεων από τις ευρωπαϊκές χώρες, με τις ΗΠΑ σε ρόλο «συντονιστή».
Η Βρετανία και άλλοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν προτείνει τη δημιουργία μιας «δύναμης διαβεβαίωσης» που θα μπορούσε να σταλεί στην Ουκρανία στο πλαίσιο μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας, ώστε να αποτραπεί η ρωσική επιθετικότητα μελλοντικά. Τα σχέδια αυτά απαιτούν την αποφασιστική στήριξη των ΗΠΑ, ενώ ο Τραμπ εμφανίζεται διστακτικός να στείλει Αμερικανούς στρατιώτες σε ουκρανικό έδαφος. Στη συνέντευξή του είπε ότι οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες να συνδράμουν με αεροπορικές επιχειρήσεις.
Η Μόσχα, πάντως, έσπευσε να απορρίψει οποιοδήποτε ενδεχόμενο ανάπτυξης νατοϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία. «Επαναβεβαιώνουμε την κατηγορηματική μας αντίθεση σε οποιοδήποτε σενάριο θα περιλαμβάνει τη νατοϊκή παρουσία», ανέφερε το ρωσικό ΥΠΕΞ.
Αλλες προτάσεις προβλέπουν ότι οι δυτικοί σύμμαχοι θα προσφέρουν στην Ουκρανία προστασία τύπου άρθρου 5, ανάλογη με τη ρήτρα συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε ότι, μολονότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, οι δυτικοί σύμμαχοι θα μπορούσαν να δεσμευτούν σε «ρήτρα συλλογικής ασφάλειας, που θα επιτρέπει στο Κίεβο να λαμβάνει στήριξη από όλους τους εταίρους του, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, σε περίπτωση νέας επίθεσης».
Ο Ζελένσκι έχει καταστήσει σαφές ότι θα απορρίψει οποιαδήποτε συμφωνία περιορίζει το μέγεθος του ουκρανικού στρατού, τονίζοντας ότι «ένας ισχυρός ουκρανικός στρατός» πρέπει να αποτελεί μέρος των εγγυήσεων ασφαλείας. Αυτή η θέση έρχεται σε αντίθεση με τους όρους που έχει θέσει ο Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου.
Το χάσμα παραμένει
Παρά τον αισιόδοξο τόνο που υιοθέτησαν οι δυτικοί ηγέτες στον Λευκό Οίκο, το χάσμα ανάμεσα στις ρωσικές απαιτήσεις και στη διάθεση της Ουκρανίας να παραχωρήσει εδάφη παραμένει τεράστιο. Παραμένει, επίσης, η ασάφεια ως προς το τι ακριβώς πρότεινε ο Τραμπ και σε τι συμφώνησε, αν συμφώνησε, ο Πούτιν στην Αλάσκα. Ορισμένοι φοβούνται ότι ο Τραμπ υπερέβαλε αναφορικά με τα αποτελέσματα και υποτίμησε την απροθυμία της Μόσχας να κάνει συμβιβασμούς.
Η συνάντηση στον Λευκό Οίκο δεν ξεκαθάρισε τους όρους που θέτει η Ρωσία για το ζήτημα των εδαφών. Ο Πούτιν απαιτεί την απόσυρση της Ουκρανίας από το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ, ενώ ο Ζελένσκι έχει χαράξει «κόκκινη γραμμή» ότι δεν θα παραχωρηθεί έδαφος πέραν των σημερινών κατεχόμενων ούτε θα νομιμοποιηθεί ο έλεγχος της Μόσχας.
Οπως σχολίασε ο πρώην Γάλλος πρέσβης στις ΗΠΑ, Ζεράρ Αρό, «δεν έγινε τίποτα στο Ανκορατζ στις 15 Αυγούστου, δεν έγινε τίποτα χθες στην Ουάσιγκτον. Ο Πούτιν, ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανακουφίστηκαν απλώς που απέφυγαν να λάβει ο Τραμπ ανεπιθύμητες αποφάσεις. Ηταν ο θρίαμβος της αόριστης ασάφειας και των κενών δεσμεύσεων».
Πηγή: Guardian
