Μετά τη σύνοδο κορυφής Τραμπ–Πούτιν στην Αλάσκα, που δεν κατέληξε σε συγκεκριμένη ανακοίνωση, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνασπίζονται γύρω από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον συνοδεύουν αύριο στον Λευκό Οίκο.
Η απόφαση ελήφθη στην τηλεδιάσκεψη του «Συνασπισμού των Προθύμων», με αντικείμενο το περίγραμμα μιας πιθανής συμφωνίας ειρήνης Ουκρανίας–Ρωσίας.
Η συνάντηση της Ουάσιγκτον, υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, θα είναι η πρώτη σε αυτό το σχήμα μετά την εισβολή του Φεβρουαρίου 2022. Μακρόν, Μερτς, Μελόνι, Στάρμερ, Στουμπ, Ρούτε και η φον ντερ Λάιεν έχουν επιβεβαιώσει τη συμμετοχή τους.
Ο Ζελένσκι μίλησε για ευρωπαϊκή «ενότητα», δηλώνοντας πως δεν γνωρίζει λεπτομέρειες από τη συνομιλία Τραμπ–Πούτιν στην Αλάσκα και ότι αναμένει ενημέρωση.
Ο Τραμπ, σε μήνυμά του στο Truth Social, έγραψε: «Μεγάλη πρόοδος αναφορικά με τη Ρωσία. Μείνετε συντονισμένοι!».
Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο προειδοποίησε με νέες κυρώσεις τη Μόσχα, αν δεν υπάρξει συμφωνία.
Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ανέφερε ότι η Ρωσία προχώρησε σε εδαφικές «παραχωρήσεις».
«Πιστεύω ότι ο Πούτιν δεν θέλει ειρήνη»
Στην τηλεδιάσκεψη του συνασπισμού συμμετείχαν Ε.Ε., ΝΑΤΟ, Καναδάς και μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε «εξαιρετικά σοβαρή» την κατάσταση, όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά και για την Ευρώπη, τονίζοντας ότι η αυριανή συνάντηση με τον Τραμπ θα κρίνει την επόμενη φάση της διπλωματικής προσπάθειας.
Υπογράμμισε ότι στόχος των ευρωπαϊκών πρωτευουσών είναι να παρουσιαστεί «ενιαίο μέτωπο» με την Ουκρανία και να σταλεί σαφές μήνυμα στη Μόσχα: «Αν δείξουμε αδυναμία σήμερα απέναντι στη Ρωσία, στρώνουμε το έδαφος για μελλοντικές συγκρούσεις».
Επανέλαβε ότι η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας πρέπει να γίνει σεβαστή και πως η χώρα οφείλει να εκπροσωπείται σε κάθε συζήτηση για το μέλλον της. «Καμία χώρα δεν μπορεί να αποδεχθεί την απώλεια εδαφών, εκτός αν διαθέτει ισχυρές εγγυήσεις για την ασφάλεια των υπολοίπων συνόρων της», είπε, προσθέτοντας ότι η μορφή και η δύναμη του ουκρανικού στρατού αποτελούν «τον πρώτο πυλώνα σε κάθε σύστημα ασφαλείας».
Μίλησε για ανάγκη «νέας διπλωματικής φάσης» και επισήμανε ότι «η Ευρώπη πρέπει να βρίσκεται στο τραπέζι, όταν πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις για ευρωπαϊκά ζητήματα». Τόνισε επίσης ότι για να υπάρξει μια βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία, η Ουκρανία χρειάζεται «ισχυρό στρατό» και διαρκή στήριξη.
Σε ερώτηση για τις προθέσεις της Μόσχας, απάντησε χωρίς περιστροφές: «Πιστεύω ότι ο Πούτιν δεν θέλει ειρήνη». Καταλήγοντας, υπογράμμισε: «Αν η Ευρώπη θέλει να είναι ελεύθερη και ανεξάρτητη, πρέπει να είναι ισχυρή και να προκαλεί σεβασμό. Αν είμαστε αδύναμοι σήμερα, αύριο θα πληρώσουμε βαρύ τίμημα».
Η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε τη σημασία ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας «παρόμοιων με το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ».
Ο Τραμπ μίλησε για διατύπωση που θα καλύπτει την Ουκρανία, πέρα από το πλαίσιο της Συμμαχίας.
Η Μελόνι ανέφερε ότι θα υπάρξει ρήτρα συλλογικής ασφάλειας, με συμμετοχή και των ΗΠΑ, σε περίπτωση νέας επίθεσης.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Κομισιόν, οι ηγέτες είχαν «θετική ανταλλαγή απόψεων» για τον συντονισμό τους πριν από τη συνάντηση με τον Τραμπ.
Συζητήθηκαν το εδαφικό, η ανάγκη τερματισμού της αιματοχυσίας, η διατήρηση πίεσης στη Ρωσία μέσω κυρώσεων, η αρχή ότι η Ουκρανία αποφασίζει για το έδαφός της και το ζήτημα εγγυήσεων ασφαλείας για Ουκρανία και Ευρώπη.
Ο Ζελένσκι, σε μήνυμά του από τις Βρυξέλλες, ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες στη συνάντηση και έκανε λόγο για «ιστορική απόφαση» ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να συμμετάσχουν σε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.
Όπως τόνισε, οι εγγυήσεις θα πρέπει να είναι «πρακτικές, να παρέχουν προστασία στη γη, στον αέρα και στη θάλασσα και να διαμορφωθούν με τη συμμετοχή της Ευρώπης».
«Όλοι συμφωνούν ότι τα σύνορα των κρατών δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία και ότι τα βασικά ζητήματα πρέπει να αποφασιστούν με τη συμμετοχή της Ουκρανίας σε τριμερή διάλογο με τις ΗΠΑ και τη ρωσική ηγεσία», ανέφερε, προσθέτοντας πως στόχος είναι μια «δίκαιη, γρήγορη και εφαρμόσιμη» ειρηνευτική συμφωνία.
