Ενώ η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να υποδεχτεί τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι τη Δευτέρα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συγκαλούν σήμερα το απόγευμα τηλεδιάσκεψη με φόντο τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών σχετικά με το ουκρανικό μέτωπο.
Χθες, οι New York Times ανέφεραν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν προσκληθεί στην Ουάσιγκτον για τη συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες του BBC, προς το παρόν δεν υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για τη συμμετοχή τουλάχιστον του Κιρ Στάρμερ.
Στη διαδικτυακή συνάντηση των «προθύμων» σήμερα, θα προεδρεύουν ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κίρ Σταρμερ, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, ενώ αναμένεται να συμμετάσχουν και άλλοι ηγέτες της λεγόμενης «συμμαχίας των προθύμων».
Οι ηγέτες συνομίλησαν για τελευταία φορά την Τετάρτη, ενώ στην τηλεδιάσκεψη εκείνη συμμετείχαν και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς.
Τότε, η κατάπαυση του πυρός αποτελούσε και τον βασικό στόχο της συνεδρίασης. Οι ηγέτες συμφώνησαν ότι «ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο στο πλαίσιο κατάπαυσης του πυρός ή μόνιμης και ουσιαστικής παύσης των εχθροπραξιών».
Εκτοτε, η προοπτική κατάπαυσης του πυρός έχει αναμορφωθεί μετά τα όσα έλαβαν χώρα στην Αλάσκα κατά τη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν.
Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν ότι θέλει να προχωρήσει απευθείας σε μια διαρκή ειρηνευτική συμφωνία, εξέλιξη που –όπως σχολιάζει το BBC- έχει προκαλέσει ανησυχίες στο Κίεβο. Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι και άλλοι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν μαζί του προς αυτή την κατεύθυνση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κοινή δήλωση των Ευρωπαίων ηγετών το Σάββατο, και σε μια άλλη του Στάρμερ, η λέξη «εκεχειρία» δεν χρησιμοποιήθηκε.
Οι λέξεις που χρησιμοποιούν οι ηγέτες για να περιγράψουν το πώς οραματίζονται μια ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις της σημερινής συνόδου.
Κατά πληροφορίες, είναι πιθανό η τηλεδιάσκεψη να καταλήξει σε μια κοινή δήλωση από τους ηγέτες.
Το περίγραμμα της πρότασης Πούτιν
Η Ρωσία διεκδικεί ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς – η οποία περιλαμβάνει τις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία – και αξιώνει από το Κίεβο να αποσύρει τις δυνάμεις του από περιοχές του Ντονμπάς που δεν βρίσκονται σήμερα υπό τον έλεγχο των στρατευμάτων της Μόσχας, σύμφωνα με την πρόταση που συζητήθηκε κατά τη συνάντηση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, ανέφεραν πηγές που έχουν ενημερωθεί σχετικά με τα σχέδια του Κρεμλίνου.
Σε αντάλλαγμα, οι ρωσικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από κατεχόμενα εδάφη στις βορειοανατολικές περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο και «θα παγώσουν» τα μέτωπα στις νότιες περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Το περίγραμμα της πρότασης Πούτιν αποκαλύφθηκε την επομένη της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα, της πρώτης συνάντησης μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και των ΗΠΑ από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Παραχώρηση ουκρανικών εδαφών με αντάλλαγμα την ειρήνη
Θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο αν όχι απίθανο να αποδεχθεί το Κίεβο ορισμένες από τις αξιώσεις της Μόσχας. Η πρόταση Πούτιν αποκλείει την κατάπαυση πυρός μέχρι να επιτευχθεί συνολική συμφωνία, μπλοκάροντας μια από τις βασικές απαιτήσεις του Ζελένσκι, του οποίου χώρα σφυροκοπείται καθημερινά από βαλλιστικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Σύμφωνα με το ρωσικό σχέδιο, το Κίεβο θα αποσύρει όλες τις δυνάμεις του από τις ανατολικές περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ ως αντάλλαγμα για το «πάγωμα» των μετώπων στις νότιες περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Η κυβέρνηση Ζελένσκι έχει ήδη απορρίψει οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών – συμπεριλαμβανομένων του Ντονέτσκ που το Κίεβο θεωρεί «κλειδί» για την αποτροπή ρωσικών επιθέσεων βαθύτερα στην ουκρανική επικράτεια.
Η Ρωσία φέρεται διατεθειμένη να επιστρέψει κατεχόμενες περιοχές στις βορειοανατολικές ουκρανικές περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο, αναφέρουν οι πηγές που επικαλείται το Reuters.
Ρωσικά στρατεύματα κατέχουν περιοχές του Σούμι και του Χαρκόβου συνολικής έκτασης περίπου 440 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σύμφωνα με τον χάρτη που παρουσιάζει ο ουκρανικός ιστότοπος Deep State ο οποίος παρακολουθεί τις ισορροπίες δυνάμεων στα μέτωπα των μαχών. Η Ουκρανία ελέγχει περίπου 6.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιοχή του Ντονμπάς (σ.σ. στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ).
Οι πηγές που επικαλείται το Reuters ανέφεραν επίσης ότι ο Πούτιν επιδιώκει επίσης την επίσημη αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία, την οποία η Ρωσία κατέλαβε από την Ουκρανία και ακολούθως προσάρτησε παράνομα το 2014. Δεν έχει γίνει σαφές εάν αυτό θα σήμαινε αναγνώριση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ή από όλες τις δυνάμεις της Δύσης και την Ουκρανία. Το Κίεβο και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του απορρίπτουν την επίσημη αναγνώριση της κυριαρχίας της Μόσχας στη χερσόνησο.
Αναφέρθηκε ότι ο Πούτιν επιδιώκει επίσης την άρση τουλάχιστον ορισμένων από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας, χωρίς να αποσαφηνίζεται εάν η πρόταση αφορά τόσο τις αμερικανικές όσο και τις ευρωπαϊκές κυρώσεις.
Ο Τραμπ δήλωσε την Παρασκευή ότι στην παρούσα φάση δεν χρειάζεται να εξετάσει την επιβολή δασμών σε βάρος χωρών που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο – όπως π.χ. η Κίνα – αλλά ενδεχομένως να το κάνει «σε δύο ή τρεις εβδομάδες».
Η Ρωσία αποκλείει επίσης την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με τον πρόεδρο Πούτιν να αποδέχεται την παροχή κάποιας μορφής εγγυήσεων ασφαλείας στο Κίεβο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Ευρωπαίοι ηγέτες δήλωσαν ότι ο Τραμπ συζήτησε μαζί τους το θέμα των εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία και αναφέρθηκε σε μια πρόταση τύπου επίκλησης του «Άρθρου 5» εκτός συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Το Άρθρο 5 περί συλλογικής άμυνας προβλέπει πως το ΝΑΤΟ θεωρεί οποιαδήποτε επίθεση εναντίον σε κάποιο από τα 32 μέλη του ως επίθεση εναντίον ολόκληρης της Συμμαχίας. Η ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία αποτελεί στρατηγικό στόχο για το Κίεβο.
Επιπλέον, η Μόσχα επιδιώκει επίσημο καθεστώς για τη ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία (στο σύνολο ή σε περιοχές της επικράτειας), καθώς και να επιτραπεί στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία να δραστηριοποιείται ελεύθερα, αναφέρουν οι πηγές που επικαλείται το Reuters.
Το Κίεβο κατηγορεί την Ορθόδοξη Εκκλησία που συνδέεται με το Πατριαρχείο Μόσχας ότι ενθαρρύνει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, διαδίδοντας φιλορωσική προπαγάνδα και υποθάλποντας κατασκόπους, κάτι που η ίδια αρνείται. Η Ουκρανία έχει υιοθετήσει νόμο που απαγορεύει θρησκευτικές οργανώσεις που συνδέονται με τη Ρωσία.
Με πληροφορίες από ΒΒC, Reuters
