ΜΟΣΧΑ. Ο σεισμός που συγκλόνισε την περασμένη εβδομάδα τη χερσόνησο της Καμτσάτκα στη ρωσική Απω Ανατολή, ο έκτος ισχυρότερος στην καταγεγραμμένη ιστορία, προκάλεσε παλιρροϊκό κύμα –τσουνάμι– που διέσχισε τον Ειρηνικό για να φθάσει μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Λατινική Αμερική και τη Νέα Ζηλανδία. Ο σεισμός ενδέχεται να έπαιξε ρόλο στην έκρηξη του ηφαιστείου, που παρέμενε ανενεργό εδώ και αιώνες.
Νωρίς το πρωί της Κυριακής στην αραιοκατοικημένη χερσόνησο της Καμτσάτκα, το ηφαίστειο Κρασενίνικοφ εκτόξευσε πυκνό σύννεφο λευκού καπνού για πρώτη φορά ύστερα από εκατοντάδες χρόνια. Η Υπηρεσία Ηφαιστειακής Ετοιμότητας της Καμτσάτκα KVERT χαρακτήρισε την έκρηξη «ιστορικών διαστάσεων».
Η χρονολογία της τελευταίας έκρηξης του Κρασενίνικοφ διχάζει τους ειδικούς. Σύμφωνα με την KVERT, η τελευταία ροή λάβας από το ηφαίστειο σημειώθηκε μεταξύ 1423 και 1503. Το αμερικανικό ινστιτούτο Smithsonian τοποθετεί την τελευταία έκρηξη στο 1550. Περίπου εννέα ώρες μετά την έναρξη της ηφαιστειακής δραστηριότητας, η KVERT εξέδωσε «αεροπορικό κόκκινο συναγερμό», προειδοποιώντας τα αεροσκάφη στην περιοχή για σημαντικές εκπομπές τέφρας στην ατμόσφαιρα. Δορυφορικές παρατηρήσεις επέτρεψαν στους επιστήμονες να υπολογίσουν ότι η στήλη τέφρας έφθασε σε ύψος τα 8-8,5 χλμ.
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα περιορίστηκε το βράδυ της Κυριακής, σύμφωνα με την KVERT, η οποία υποβάθμισε την προειδοποίηση για την αεροπλοΐα σε πορτοκαλί. Το βράδυ της Δευτέρας, όμως, η έκρηξη συνεχιζόταν, ενώ η KVERT ανέφερε ότι η στήλη τέφρας έφθανε σε ύψος τα 10 χλμ.
«Η στήλη μετακινείται προς τα ανατολικά από το ηφαίστειο και προς τον Ειρηνικό Ωκεανό. Δεν υπάρχουν κατοικημένες περιοχές στην πορεία της τέφρας και δεν έχουν αναφερθεί βροχές στάχτης σε κατοικημένες ζώνες. Δεν υπάρχουν τουριστικά γκρουπ στην περιοχή», έγραψε στην πλατφόρμα Telegram το υπουργείο Εκτακτων Αναγκών της Ρωσίας. Η KVERT ανακοίνωσε ότι η στήλη τέφρας είχε μετακινηθεί περισσότερα από 500 χλμ. μέχρι χθες το πρωί. Το ηφαίστειο Κρασενίνικοφ βρίσκεται στον εθνικό δρυμό Κρονότσκι και περιβάλλεται από απολιθωμένα δάση. «Μία ηφαιστειακή έκρηξη είναι ασφαλώς ένα εντυπωσιακό και ενδιαφέρον φαινόμενο, κυρίως για επιστήμονες.
Ο σεισμός των 8,8 Ρίχτερ «ενεργοποίησε το μάγμα, που διο- χέτευσε νέα ενέργεια στα ηφαίστεια», εξηγούν επιστήμονες.
Η έκρηξη του Κρασενίνικοφ όμως είναι ασυνήθιστη ακόμη και για μία τόσο σεισμογενή περιοχή, όπως το Δαχτυλίδι της Φωτιάς και η χερσόνησος Καμτσάτκα», επισημαίνει ο Βσεβαλόντ Γιάκοβλεφ, διευθυντής του εθνικού δρυμού.
Η χερσόνησος της Καμτσάτκα χαρακτηρίσθηκε το 1996 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, χάρη στη «μεγάλη πυκνότητα ηφαιστείων σε αυτήν», όπως ανέφερε η απόφαση του διεθνούς οργανισμού. Το ηφαίστειο Κλιουτσέφσκοϊ της χερσονήσου, το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο του βόρειου ημισφαιρίου, εξερράγη λίγες μόλις ώρες μετά τον σεισμό των 8,8 Ρίχτερ στις 30 Ιουλίου.
Σημάδια αναταραχής
Εκπρόσωπος του αμερικανικού γεωδυναμικού ινστιτούτου (USGS) δήλωσε ότι «ο σεισμός δεν προκάλεσε την έκρηξη», καθώς το ηφαίστειο επεδείκνυε ήδη σημάδια αναταραχής τις ημέρες και εβδομάδες πριν από τον σεισμό.
«Ο σεισμός ενίσχυσε σίγουρα την ένταση της έκρηξης και την εκτίναξη τέφρας», ανέφερε ο εκπρόσωπος του USGS. Σεισμοί και ηφαιστειακή δραστηριότητα οφείλονται στη μετακίνηση τεκτονικών πλακών.
Σύμφωνα με το ρωσικό Ινστιτούτο Ηφαιστειακών και Σεισμολογικών Μελετών της ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, υπάρχει «ευθεία σχέση» μεταξύ του ιστορικού σεισμού της περασμένης εβδομάδας και της ενεργοποίησης των ηφαιστείων που ακολούθησε. Ο σεισμός, εξηγεί στο περιοδικό ΤΙΜΕ ο διευθυντής του ινστιτούτου, Αλεξέι Αζέροφ, «ενεργοποίησε το μάγμα, που διοχέτευσε νέα ενέργεια στα ηφαίστεια».
