Το ουκρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθεσία που περιορίζει την αυτονομία δύο βασικών αρχών καταπολέμησης της διαφθοράς, προκαλώντας έντονη πολιτική και κοινωνική αναταραχή.
Το νομοσχέδιο, που ενισχύει τον έλεγχο του γενικού εισαγγελέα –διορισμένου από τον πρόεδρο– επί του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς (NABU) και της Ειδικής Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς (SAPO), θεωρείται από πολλούς πλήγμα στη μεταρρυθμιστική πορεία της χώρας.
Οι δύο ανεξάρτητες αρχές βρίσκονταν στην αιχμή της προσπάθειας για εξάλειψη της διαφθοράς, προϋπόθεση για την ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε. και τη διασφάλιση δυτικής οικονομικής στήριξης.
Το τελευταίο διάστημα είχαν φέρει στο φως σοβαρές υποθέσεις με εμπλοκή ανώτερων αξιωματούχων.
Τη Δευτέρα, δύο στελέχη του NABU συνελήφθησαν με την κατηγορία των δεσμών με τη Ρωσία, ενώ ακολούθησαν έρευνες σε άλλα μέλη της υπηρεσίας. Ta γεγονότα καταγγέλθηκαν ως «υπέρβαση» από τους ίδιους τους θεσμούς.
Καμία ανώτατη αρχή δεν έχει αιτιολογήσει δημοσίως την ψήφιση της νομοθεσίας, που δίνει στον γενικό εισαγγελέα το δικαίωμα να μεταφέρει υποθέσεις και να ορίζει νέους ανακριτές.
Ο επικεφαλής του NABU, Σεμέν Κριβόνος, κάλεσε τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να μην υπογράψει τον νόμο, χαρακτηρίζοντάς τον απόπειρα «καταστροφής» της αντι-διαφθοράς.
Η είδηση οδήγησε σε πτώση των ουκρανικών ομολόγων κατά 2% στις διεθνείς αγορές, ενώ η Ευρωπαία επίτροπος Διεύρυνσης, Μάρτα Κος, εξέφρασε «σοβαρή ανησυχία» για την ψήφιση, τονίζοντας ότι «η αποδόμηση των βασικών εγγυήσεων για την ανεξαρτησία του NABU είναι οπισθοδρόμηση» και ότι το κράτος δικαίου βρίσκεται «στο επίκεντρο» της ευρωπαϊκής ενταξιακής διαδικασίας.
Κύμα διαμαρτυρίας
Μετά την ψήφιση του νόμου, οργανώθηκαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε Κίεβο, Λβιβ, Ντνίπρο, Οδησσό και Σούμι.
Στην ουκρανική πρωτεύουσα, εκατοντάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν ειρηνικά στην πλατεία μπροστά από το θέατρο Ιβάν Φρανκίσκ, έπειτα από δημόσιο κάλεσμα του βετεράνου Ντμίτρο Κοζιατίνσκι.
Στο μήνυμά του, προειδοποίησε: «Σήμερα οι βουλευτές ψήφισαν την κατάργηση της ανεξαρτησίας κατά της διαφθοράς. Ο χρόνος πιέζει. Πρέπει να βγούμε στους δρόμους και να απαιτήσουμε από τον Ζελένσκι να μη μας γυρίσει στις μέρες του Γιανουκόβιτς».
Η αστυνομία παρακολουθούσε διακριτικά την ειρηνική κινητοποίηση, ενώ οι διαδηλωτές κρατούσαν αυτοσχέδια πλακάτ ζητώντας από τον πρόεδρο να ασκήσει βέτο.
Δυτικοί διπλωμάτες χαρακτήρισαν τις εξελίξεις «το πιο επικίνδυνο σημείο μέχρι τώρα» για την ανεξαρτησία των θεσμών κατά της διαφθοράς. Ενας εξ αυτών τόνισε: «Η ουκρανική πλευρά δοκιμάζει όλο και περισσότερο τα όρια της υπομονής των συμμάχων της».
Πλήθος πολιτικών, διανοουμένων και προσωπικοτήτων αντέδρασαν με οργή. Ο Σέρχιι Πριτούλα, γνωστός για τις εκστρατείες χρηματοδότησης του στρατού, έγραψε: «Τι ένταξη στην Ευρώπη να συζητάμε τώρα;! Ντροπή και αίσχος».
У Києві почалась акція проти законопроєкту щодо НАБУ та САП.
Відео – Володимир Тунік-Фриз pic.twitter.com/wrFnfcV4wx— Українська правда ✌️ (@ukrpravda_news) July 22, 2025
У Києві розпочалася акція протесту проти законопроєкту №12414, що фактично знищує незалежність НАБУ та САП.
Акція відбувається на площі біля театру імені Івана Франка. Протести також тривають у Львові та Дніпрі.
Фото, відео: ҐРУНТ. pic.twitter.com/BrSDgxHbcd
— ҐРУНТ (@grntmedia) July 22, 2025
Πηγή: Reuters, Ukraine Pravda
