Τις ώρες προτού ο ισραηλινός στρατός βομβαρδίσει τη φυλακή Εβίν της Τεχεράνης στις 23 Ιουνίου, δημοσιεύματα στα περσικά έκαναν την εμφάνισή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προβλέποντας την επικείμενη επίθεση και ζητώντας από τους πολίτες της ιρανικής πρωτεύουσας να σπεύσουν να απελευθερώσουν κρατουμένους. Η επίθεση στην Εβίν ολοκληρώθηκε πράγματι λίγες ώρες αργότερα, όμως τα δημοσιεύματα στις πλατφόρμες δεν ήταν ακριβώς αυτό που έδειχναν. Σύμφωνα με ανθρώπους που ερεύνησαν την προέλευση των κοινοποιήσεων, στην πραγματικότητα επρόκειτο για ένα ισραηλινό κόλπο.
Κι αυτό δεν ήταν το μοναδικό τρικ τέτοιου είδους. Στις 12 ημέρες του πολέμου, τόσο το Ισραήλ όσο και το Ιράν μετέτρεψαν τα social media σε ψηφιακό πεδίο μάχης, χρησιμοποιώντας εξαπάτηση και ψέματα ώστε να γείρουν το αποτέλεσμα της σύγκρουσης προς την πλευρά τους, την ώρα που πραγματικοί πύραυλοι εκτοξεύονταν εκατέρωθεν σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους. Οι αναρτήσεις ξεκινούσαν συνήθως λίγο πριν από τους βομβαρδισμούς, συχνά χρησιμοποιούσαν τεχνητή νοημοσύνη και διασπείρονταν ταχύτατα.
Ο «πόλεμος πληροφοριών» είναι εξίσου παλιός με τον πόλεμο με όπλα. Ειδικοί ωστόσο εκτιμούν πως οι επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα κατά τη σύγκρουση του προηγούμενου μήνα ήταν πιο έντονες και πιο στοχευμένες από οτιδήποτε έχει ζήσει η ανθρωπότητα, και έγιναν αντικείμενο θέασης από πολλά εκατομμύρια ανθρώπους που χάζευαν στα κινητά τους ενώ έπεφταν βόμβες.
Ο λόγος είναι ότι η σημερινή τεχνολογία (η γιγάντια διάδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε συνδυασμό με την πρόοδο της ΑΙ) έχει μεταμορφώσει τη δυνατότητα των χωρών να επικοινωνούν άμεσα με πολίτες εντός και εκτός των συνόρων τους σε άμεσο χρόνο και με τρόπο πολύ πιο πιστευτό από ό,τι στο παρελθόν. Οι Ιρανοί, για παράδειγμα, έστειλαν μηνύματα γραμμένα στα εβραϊκά σε χιλιάδες κινητά, προειδοποιώντας τους πολίτες να αποφεύγουν τα πολεμικά καταφύγια διότι στρατιώτες του αντιπάλου σκοπεύουν δήθεν να αναμειχθούν με το πλήθος και να τους εκτελέσουν όταν θα είναι παγιδευμένοι στους κλειστούς αυτούς χώρους. Οι IDF αρνήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με τις επιχειρήσεις ψυχολογικού πολέμου.
«Νομίζω ότι είναι κοινός τόπος πως δεν είμαστε προετοιμασμένοι για το είδος των ψυχολογικών επιχειρήσεων που ενδέχεται να γίνουν συνήθης πρακτική σε αυτόν τον αιώνα», δήλωσε ο Ντέιβιντ Μίλαρ, πρώην αξιωματικός των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που μέχρι πρόσφατα δίδασκε στο Foreign Service Institute, την ακαδημία διπλωματικής εκπαίδευσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η Ρωσία (και ύστερα η Κίνα) θεωρείται ο πιο ισχυρός αντίπαλος όσον αφορά τις εκστρατείες επιρροής. Εδώ και χρόνια διεξάγει έναν μανιώδη πόλεμο πληροφοριών ενάντια στην Ουκρανία και στους συμμάχους της. Το Ισραήλ και το Ιράν ακολούθησαν το παράδειγμα της Ρωσίας, προσπαθώντας να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, αλλά με την πρόσθετη δυνατότητα να ενσωματώσουν ευρέως διαθέσιμα εργαλεία ΑΙ στις εκστρατείες τους.
Η επίδραση που έχουν αυτές οι πρακτικές στην τρέχουσα σύγκρουση μπορεί να είναι δύσκολο να μετρηθεί με βεβαιότητα. Οι πολίτες συχνά συσπειρώνονται πίσω από τους ηγέτες τους όταν βρίσκονται σε πόλεμο, αντιμετωπίζοντας την προφανή εξωτερική προπαγάνδα με σκεπτικισμό ή περιφρόνηση. Ομως, ακόμη κι αν ο ψυχολογικός πόλεμος δεν αλλάζει την πορεία μιας σύγκρουσης, μπορεί σίγουρα να αλλάξει την αντίληψη του κοινού για αυτήν. Οπως δηλώνει χαρακτηριστικά κι ο Μίλαρ: «Οι άνθρωποι που οργανώνουν αυτές τις εκστρατείες είναι πεπεισμένοι πως μια νίκη στον πόλεμο των αφηγημάτων είναι αυτή που θα φέρει και τη νίκη στον πόλεμο των όπλων».
