Το Πεντάγωνο ασκεί έντονες πιέσεις σε Ιαπωνία και Αυστραλία προκειμένου να ξεκαθαρίσουν τι ρόλο θα διαδραματίσουν σε περίπτωση πολεμικής σύρραξης ΗΠΑ–Κίνας για την Ταϊβάν, μια προσπάθεια που έχει προκαλέσει ενόχληση στους δύο σημαντικότερους συμμάχους των ΗΠΑ στον Ινδο-Ειρηνικό.
Ο Ελμπριτζ Κόλμπι, υφυπουργός Αμυνας, έχει θέσει επανειλημμένα το ζήτημα στο τραπέζι των συνομιλιών με Ιάπωνες και Αυστραλούς αξιωματούχους τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με πέντε πρόσωπα που έχουν γνώση των επαφών. Πρόκειται για την τελευταία απόπειρα του Κόλμπι να ενισχύσει την αποτρεπτική ισχύ των ΗΠΑ στην περιοχή, προετοιμάζοντας το έδαφος για ένα πιθανό σενάριο πολέμου.
Αξιωματούχος του Πενταγώνου αρνήθηκε να σχολιάσει το αίτημα των ΗΠΑ σχετικά με την Ταϊβάν, υπογράμμισε όμως ότι «το κύριο θέμα των συζητήσεων του Κόλμπι με τους συμμάχους είναι η εντατικοποίηση και επιτάχυνση της αποτροπής με ισότιμο και δίκαιο τρόπο».
Οι συνομιλίες περιλαμβάνουν πιέσεις για αύξηση των αμυντικών δαπανών, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την απειλή της Κίνας. Ωστόσο, το αίτημα για συγκεκριμένες δεσμεύσεις σε περίπτωση πολέμου για την Ταϊβάν δεν έχει τεθεί ξανά στο παρελθόν.
«Οργανωμένος επιχειρησιακός σχεδιασμός και ασκήσεις με φόντο μια ενδεχόμενη κρίση στην Ταϊβάν βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη με την Ιαπωνία και την Αυστραλία», ανέφερε μία πηγή. «Ομως, το συγκεκριμένο αίτημα αιφνιδίασε το Τόκιο και την Καμπέρα, καθώς ούτε οι ίδιες οι ΗΠΑ δεν παρέχουν “λευκή επιταγή εγγύησης” για την Ταϊβάν».
Η μακροχρόνια αμερικανική πολιτική στρατηγικής ασάφειας προβλέπει ότι οι ΗΠΑ δεν αποκαλύπτουν αν θα υπερασπιστούν στρατιωτικά την Ταϊβάν. Ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε δηλώσει τέσσερις φορές πως οι ΗΠΑ θα επέμβουν, όμως ο Ντόναλντ Τραμπ, όπως και οι περισσότεροι προκάτοχοί του, απέφυγε κάθε δέσμευση.
Οι αντιδράσεις
«Είναι εξαιρετικά δύσκολο να ζητάς από συμμάχους να ξεκαθαρίσουν τι θα κάνουν σε περίπτωση σύρραξης για την Ταϊβάν, όταν ούτε η στάση της Αμερικής είναι σαφής», δήλωσε ο Ζακ Κούπερ, αναλυτής στο American Enterprise Institute. «Ο Τραμπ δεν έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί την Ταϊβάν, οπότε είναι μη ρεαλιστικό να ζητάμε από άλλους να το πράξουν».
Οι πιέσεις του Πενταγώνου περιορίστηκαν σε στρατιωτικά στελέχη και όχι σε πολιτικό επίπεδο. Σύμφωνα με άλλη πηγή, η αντίδραση των εκπροσώπων της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και άλλων συμμάχων των ΗΠΑ ήταν το «σήκωμα φρυδιών».
Το ιαπωνικό υπουργείο Αμυνας απάντησε ότι «είναι δύσκολο να σχολιάσει ένα υποθετικό σενάριο έκτακτης ανάγκης για την Ταϊβάν», επισημαίνοντας ότι οποιαδήποτε αντίδραση θα εξεταστεί «κατά περίπτωση, με βάση το σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο». Η πρεσβεία της Αυστραλίας στην Ουάσιγκτον δεν προέβη σε κάποιο σχόλιο.
Η συμφωνία AUKUS και η κρίσιμη συγκυρία για την Ιαπωνία
Οι κινήσεις του Κόλμπι έχουν προκαλέσει ήδη εντάσεις. Τον Ιούνιο, οι Financial Times αποκάλυψαν ότι επανεξετάζει τη συμφωνία ασφαλείας AUKUS, που προβλέπει την απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από την Αυστραλία. Παράλληλα, έχει καλέσει τους Ευρωπαίους να εστιάσουν λιγότερο στον Ινδο-Ειρηνικό και περισσότερο στην Ευρωατλαντική στρατηγική.
Επιπλέον, η Ιαπωνία ακύρωσε πρόσφατα συνάντηση υψηλού επιπέδου με τις ΗΠΑ μετά από αιφνίδια απαίτηση του Κόλμπι για περαιτέρω αύξηση των αμυντικών δαπανών. Το Πεντάγωνο αναγκάστηκε να τον υπερασπιστεί δημοσίως, έπειτα από δημοσιεύματα που τον συνέδεσαν με το προσωρινό μπλόκο στην αποστολή όπλων στην Ουκρανία — απόφαση που ανατράπηκε από τον πρόεδρο.
Η συγκυρία είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητη για την Ιαπωνία, καθώς οι πιέσεις για εξοπλιστικά – συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας παρέμβασης του Κόλμπι που αποδοκιμάστηκε από τον πρωθυπουργό Σιγκερού Ισιμπά- έρχονται λίγο πριν τις εκλογές για την Ανω Βουλή στις 20 Ιουλίου.
Αμερικανός αξιωματούχος παραδέχθηκε ότι υπάρχουν πολιτικά δεδομένα που πρέπει να ληφθούν υπόψη. «Πρέπει όλοι να τα διαχειριστούμε. Είναι δύσκολο, αλλά αν δεν υπάρξει δίκαιη κατανομή, δεν θα λειτουργήσει το σύστημα. Και αυτό δεν είναι αποδεκτό».
Κατά τον ίδιο, η Ουάσιγκτον έχει λάβει «θετικά σήματα» από Ιαπωνία και Αυστραλία για αυξήσεις αμυντικών δαπανών, ωστόσο «είναι κρίσιμο να υπάρξουν και απτά αποτελέσματα».
Ορισμένοι σύμμαχοι θεωρούν ότι ο Κόλμπι αγνοεί τις ανησυχίες τους. Ο αξιωματούχος απέρριψε τον ισχυρισμό: «Επενδύουμε τεράστιο χρόνο και ενέργεια για να συνεργαστούμε με τους συμμάχους μας και να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις».
