ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Σημαντική νίκη κατήγαγε την Τρίτη ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία ανοίγει τον δρόμο για μαζικές απολύσεις εργαζομένων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και συρρίκνωση πολλών ομοσπονδιακών υπηρεσιών. Η απόφαση αναγνωρίζει έτσι ως σύννομο και συνταγματικό το προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ τον Φεβρουάριο, καλώντας τις κρατικές υπηρεσίες να προετοιμασθούν για κύμα απολύσεων. Καθ’ υπόδειξιν του προέδρου η κυβέρνηση εκπόνησε σχέδιο μείωσης προσωπικού στα υπουργεία Γεωργίας, Εμπορίου, Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών, Βετεράνων, και σε περισσότερες από δώδεκα ομοσπονδιακές υπηρεσίες.
Στη λακωνική ανυπόγραφη απόφασή του το Ανώτατο Δικαστήριο αναφέρει ότι η κυβέρνηση Τραμπ «είναι πολύ πιθανό να επιτύχει» να στηρίξει το επιχείρημά της ότι αυτές οι αποφάσεις ήταν εντός των αρμοδιοτήτων της.
Η απόφαση αποτελεί ακόμη μία επιτυχία στην προσπάθεια του Τραμπ να θεσμοθετήσει τη συγκέντρωση αρμοδιοτήτων στην εκτελεστική εξουσία. Το Ανώτατο Δικαστήριο δικαίωσε επανειλημμένως τον Τραμπ σε πολλές προσφυγές, εκδίδοντας επείγουσες προσωρινές αποφάσεις, μετά την επάνοδό του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν οι αποφάσεις υπέρ της σκληροπυρηνικής μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης.
Η απόφαση της Τρίτης ήρε τα ασφαλιστικά μέτρα που είχε εγκρίνει η ομοσπονδιακή εφέτης του Σαν Φρανσίσκο Σούζαν Ιλστον, αναστέλλοντας προσωρινά τις μαζικές απολύσεις ομοσπονδιακών υπαλλήλων. Η Ιλστον αποφάσισε ότι ο Τραμπ υπερέβη τις αρμοδιότητές του διατάσσοντας τη μείωση του όγκου της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, χωρίς να έχει συμβουλευθεί το Κογκρέσο. Η νομοθετική εξουσία είναι αυτή που θεσμοθέτησε και χρηματοδοτεί τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες.
«Οπως αποδεικνύει η ιστορία, ο πρόεδρος μπορεί να αναδιοργανώσει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες μόνο με την άδεια του Κογκρέσου», έγραψε η Ιλστον στην απόφασή της. Παρότι η απόφαση της Τρίτης σήμανε ότι ο Λευκός Οίκος ξεπέρασε ένα σημαντικό νομικό εμπόδιο, το Ανώτατο Δικαστήριο επισημαίνει ότι η απόφασή του ότι δεν αφορά τη νομιμότητα των σχεδίων απολύσεων κάθε ομοσπονδιακής υπηρεσίας. Οι προτάσεις απολύσεων, ορισμένες από τις οποίες κατατέθηκαν νωρίτερα φέτος, μπορεί να αντιμετωπίσουν νομικές προσφυγές.
Σε ανακοίνωσή του ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε την απόφαση «καθοριστική νίκη για τον πρόεδρο και την κυβέρνησή του, η οποία ενισχύει την εξουσία του προέδρου προκειμένου να προωθήσει την αποτελεσματικότητα σε όλη την ομοσπονδιακή κυβέρνηση».
Πηγές του Λευκού Οίκου ανέφεραν όμως στο πρακτορείο Reuters ότι η απόφαση δεν επιτρέπει στις υπηρεσίες να προβούν αμέσως σε απολύσεις, καθώς επιπλέον καθυστερήσεις ή νομικά εμπόδια ενδέχεται να αλλάξουν τον χρόνο και την έκταση των περικοπών προσωπικού.
Μονομερώς φέρεται να έλαβε ο υπουργός Αμυνας Πιτ Χέγκσεθ την απόφαση για διακοπή εξαγωγών αμερικανικών όπλων προς την Ουκρανία, χωρίς να ενημερώσει τον Λευκό Οίκο.
Ομάδα συνδικάτων, μη κερδοσκοπικών οργανώσεων και οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, που κατέθεσαν αγωγή για να εμποδίσουν τις μαζικές απολύσεις, ανέφερε ότι η απόφαση «κατάφερε ισχυρό πλήγμα στη δημοκρατία και έθεσε σε μεγάλο κίνδυνο υπηρεσίες πάνω στις οποίες οι Αμερικανοί βασίζονται σε στιγμές μεγάλου κινδύνου». Οι ενάγοντες έχουν προειδοποιήσει ότι τα σχέδια του Τραμπ αφορούν απολύσεις εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Δημοσκόπηση του Απριλίου είχε δείξει ότι οι Αμερικανοί στηρίζουν την εκστρατεία του Τραμπ για συρρίκνωση του κράτους σε ποσοστό 56%, ενώ με την πολιτική αυτή διαφωνεί το 40% των ερωτηθέντων.
Σύγχυση
Στο μεταξύ, την απόφαση της περασμένης εβδομάδας για διακοπή των εξαγωγών αμερικανικών όπλων προς την Ουκρανία φέρεται να έλαβε μονομερώς ο υπουργός Αμυνας Πιτ Χέγκσεθ, χωρίς να ενημερώσει τον Λευκό Οίκο. Η ανακοίνωση είχε προκαλέσει σύγχυση στο εσωτερικό της κυβέρνησης, με στελέχη να προσπαθούν να καταλάβουν τους λόγους του αιφνίδιου εμπάργκο και να αναζητούν τρόπους να το εξηγήσουν στο Κογκρέσο και στην κυβέρνηση του Κιέβου.
Την Τρίτη, ο πρόεδρος Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι την ευθύνη για την απόφαση έφερε ο ίδιος. Ερωτηθείς την Τρίτη, κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου, εάν ενέκρινε τη διακοπή εξαγωγών όπλων, ο Τραμπ απέφυγε να απαντήσει υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να στέλνουν αμυντικά όπλα στην Ουκρανία και πρόσθεσε ότι δεν γνωρίζει ποιος ενέκρινε το προσωρινό εμπάργκο.
Το περιστατικό υπογραμμίζει τον σπασμωδικό χαρακτήρα λήψης αποφάσεων στο εσωτερικό της κυβέρνησης και συγκεκριμένα στο Πεντάγωνο υπό τον Πιτ Χέγκσεθ. Επρόκειτο για τη δεύτερη παύση στην τροφοδοσία της Ουκρανίας με όπλα, την οποία διέταξε ο Χέγκσεθ από την αρχή του χρόνου, προκαλώντας την έκπληξη ανώτατων στελεχών της άμυνας.
Τον Φεβρουάριο, ανάλογη απόφαση ανεστάλη πολύ γρήγορα, όπως έγινε και το βράδυ της Δευτέρας, όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι εξαγωγές όπλων θα συνεχιστούν παρά τη διαταγή του Χέγκσεθ. Για την τελευταία παύση στις εξαγωγές δεν είχε ενημερωθεί ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ούτε και ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ.
