Η επιχείρηση «Σφυρί του Μεσονυχτίου» εντυπωσίασε ως προς την τεχνική της πολυπλοκότητα αλλά και την ακρίβεια στον βομβαρδισμό των στόχων της, αναδεικνύοντας τον επαγγελματισμό και την ικανότητα των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Από αυτή την άποψη είναι μάλλον δικαιολογημένος ο ενθουσιασμός του Ντόναλντ Τραμπ. Oμως η τακτική αυτή επιτυχία δεν απαντάει σε δύο βασικά ερωτήματα. Καταστράφηκε το ιρανικό απόθεμα σε εμπλουτισμένο κατά 60% ουράνιο; Πόσο καιρό θα χρειαστεί από εδώ και στο εξής το Ιράν εάν επιλέξει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα;
Αυτό που σίγουρα γνωρίζουμε είναι ότι οι επιθέσεις προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού του Ιράν και εξόντωσαν κορυφαίους επιστήμονες της χώρας. Γνωρίζουμε επίσης ότι σημαντικός εξοπλισμός διαλύθηκε και θάφτηκε. Oμως αυτό που δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε είναι κατά πόσον το Ιράν μπορεί να έχει ακόμη –σχεδόν– ό,τι χρειάζεται.
Αναφορές που τηρούν απόσταση από τις πληροφορίες ότι το ουράνιο μεταφέρθηκε σε άλλες περιοχές πριν από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς, θέλουν το υλικό να βρίσκεται θαμμένο κάτω από τα ερείπια στο Φορντό και στο Ισφαχάν. Η αλήθεια είναι ότι οι Ιρανοί τοποθέτησαν μεγάλο μέρος του αποθέματος ουρανίου βαθιά στο υπέδαφος ακριβώς για να το προστατεύσουν από μια αντίστοιχη επίθεση, παρατήρηση την οποία ενισχύουν οι ενδείξεις ότι σφράγισαν ορισμένες από τις εισόδους στις σήραγγες –στο Ισφαχάν– για να αυξήσουν την προστασία από τους βομβαρδισμούς.
Σε αυτή την περίπτωση, στον βαθμό που το ουράνιο παραμένει άθικτο, το Ιράν δεν έχει παρά να σκάψει για να το ανασύρει, συνεχίζοντας τον αρχικό προγραμματισμό του. Ειδικοί επισημαίνουν μάλιστα τον κίνδυνο το ιρανικό καθεστώς να κυλήσει πλέον σε ακόμη μεγαλύτερη αδιαφάνεια, ακόμη και αν κατά τα άλλα εμπλακεί εκ νέου σε διπλωματικές διεργασίες.
«Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν υπέστη σοβαρό πλήγμα. Το πυρηνικό ερευνητικό κέντρο του Ισφαχάν, το εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμων στο Νατάνζ και τα σχετικά κτίρια, καθώς και το εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Φορντό –οι τρεις κύριες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν– υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Ολόκληρα τμήματα του Ισφαχάν και του Νατάνζ καταστράφηκαν ολοσχερώς. Ο αντιδραστήρας Αράκ καταστράφηκε και, μαζί με αυτόν, κάθε βραχυπρόθεσμη δυνατότητα του Ιράν να παραγάγει πλουτώνιο οπλικής ποιότητας. Οι Ισραηλινοί επιτέθηκαν επίσης σε αρκετές άλλες εγκαταστάσεις έρευνας και ανάπτυξης σε όλο το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν και του Οργανισμού Αμυντικής Καινοτομίας του ιρανικού στρατού, που οι αναλυτές υποψιάζονται ότι είναι υπεύθυνοι για την έρευνα και ανάπτυξη η οποία σχετίζεται με τα πυρηνικά όπλα. Οι θάνατοι τουλάχιστον δώδεκα Ιρανών επιστημόνων στις ισραηλινές επιθέσεις έχουν κοστίσει στο Ιράν δεκαετίες πρακτικής γνώσης χρήσιμης για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.Επίσης, οι ισραηλινές επιθέσεις που στοχεύουν το πυραυλικό πρόγραμμα του Ιράν ενδέχεται να εμποδίσουν την ικανότητα της χώρας να αναπτύξει ένα πυρηνικό όπλο που θα μπορούσε να χωρέσει σε μια κεφαλή», γράφει στο Foreign Affairs ο Ρίτσαρντ Νέφιου, ανώτερος ερευνητής στο Center on Global Energy Policy στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ο οποίος ωστόσο τονίζει ότι δεν είναι γνωστό εάν το Ιράν διαθέτει ακόμη φυγοκεντρητές που μπορούν τελικά να εμπλουτίσουν ουράνιο για οπλικούς σκοπούς.
Πάντως, ο επικεφαλής της επιτροπής του ΟΗΕ για τα πυρηνικά Ραφαέλ Γκρόσι εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Τεχεράνη ίσως είναι σε θέση να αρχίσει ξανά τον εμπλουτισμό ουρανίου μέσα σε λίγους μήνες. Eνας φόβος των ειδικών είναι ότι εάν οι επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ δεν κατέστρεψαν ολοσχερώς όλη την πυρηνική ικανότητα του Ιράν, το καθεστώς θα έχει τώρα την ευκαιρία –κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων ανάκτησης– να αποκρύψει μέρος του εξοπλισμού και του υλικού που κάποτε βρισκόταν υπό την παρακολούθηση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), ισχυριζόμενο ότι καταστράφηκε στις επιθέσεις.
Μήπως τελικά βρισκόμαστε σχεδόν στο ίδιο σημείο ακόμη και μετά τον πόλεμο των 12 ημερών στο Ιράν; Κατά τα φαινόμενα, στο καλύτερο σενάριο, οι αμερικανοϊσραηλινές επιχειρήσεις θα έχουν πάει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κάποια χρόνια πίσω. Αναμφισβήτητα, ΗΠΑ και Ισραήλ επέφεραν πλήγμα στις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Oμως, μέχρι στιγμής τίποτα δεν εγγυάται ότι ήταν το τέλος αυτής της ιστορίας.
