Η πολύμηνη σύγκρουση του Χάρβαρντ με την κυβέρνηση Τραμπ έθεσε σε κίνδυνο τη θέση του ιδρύματος ως πανεπιστημίου των ελίτ. Αυτές τις ημέρες η διοίκησή του αντιμετωπίζει δύσκολα διλήμματα καθώς σταθμίζει το ενδεχόμενο μιας ανακωχής με τον Αμερικανό πρόεδρο. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς να πετύχει μια συμφωνία χωρίς να απαρνηθεί τις αξίες του ιστορικού ιδρύματος και χωρίς να δώσει την εντύπωση ότι συνθηκολογεί.
Στο ίδιο ερώτημα κλήθηκαν να απαντήσουν τους προηγούμενους μήνες νομικές εταιρείες, τεχνολογικοί όμιλοι, συγκροτήματα μέσων ενημέρωσης, αλλά και ακόμη ένα ιστορικό αμερικανικό πανεπιστήμιο. Σε αντίθεση με άλλους ισχυρούς θεσμούς που συγκρούστηκαν, αλλά τελικά ήρθαν σε συμβιβασμό με τον Τραμπ, το Χάρβαρντ, που αντιπροσωπεύει το αρχαιότερο και πλουσιότερο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, υπήρξε στη διάρκεια της άνοιξης πρωτοπόρο της αντίστασης στον Λευκό Οίκο και αναγνωρίστηκε από πανεπιστημιακούς, φοιτητές και ακτιβιστές ως ισχυρός προμαχώνας στον αγώνα εναντίον του αυταρχισμού.
Ωστόσο, παρά μια σειρά από δικαστικές νίκες εναντίον της κυβέρνησης, αρκετοί διοικούντες το Χάρβαρντ κατέληξαν τις τελευταίες εβδομάδες στο συμπέρασμα ότι οι αποφάσεις των δικαστηρίων δεν αρκούν από μόνες τους για να προστατέψουν τα συμφέροντα του ιδρύματος.
Οι εσωτερικές διαβουλεύσεις στο Χάρβαρντ είναι ιδιαίτερα περίπλοκες γιατί ανάμεσα στα σημεία διαφωνίας με τον Λευκό Οίκο του Τραμπ περιλαμβάνονται τα ευαίσθητα ζητήματα σχετικά με την εισαγωγή φοιτητών, την πρόσληψη καθηγητών και τον πλουραλισμό των απόψεων. Τα πανεπιστήμια θεωρούν τις διαδικασίες εισαγωγής και πρόσληψης κρίσιμα ζητήματα για την ακαδημαϊκή ελευθερία, έναν ακρογωνιαίο λίθο που κινδυνεύει να αποδομηθεί από τις κυβερνητικές παρεμβάσεις, υπονομεύοντας την ανεξαρτησία τους και θέτοντας υπό αίρεση τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου. Οι διοικούντες το Χάρβαρντ συνειδητοποιούν ότι μια συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ πάνω σε οτιδήποτε σχετίζεται με την ακαδημαϊκή αυτονομία θα μπορούσε να προκαλέσει θυμό διαρκείας σε μια ήδη φορτισμένη πανεπιστημιακή κοινότητα.
Η διοίκηση του ιδρύματος δεν θέλει να δώσει την εντύπωση της συνθηκολόγησης, κάτι που δεν απέφυγαν άλλοι ισχυροί θεσμοί οι οποίοι ήρθαν σε συμφωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Τους προηγούμενους μήνες, διάφοροι ισχυροί θεσμοί που ήρθαν σε συμφωνίες με τη διοίκηση Τραμπ –μια νομική φίρμα που πάσχιζε να αποφύγει ένα καταστροφικό για τα συμφέροντά της εκτελεστικό διάταγμα ή ένας όμιλος του Τύπου που ήθελε να κλείσει μια δικαστική διαμάχη με την κυβέρνηση– έδωσαν την εντύπωση ότι θέτουν τα κέρδη τους και την εύνοια του προέδρου σε πρώτη μοίρα, θυσιάζοντας τις αρχές τους. Απέκτησαν το στίγμα του συνθηκολογημένου καιροσκόπου, κάτι που η διοίκηση του Χάρβαρντ θέλει να αποφύγει τόσο επί της ουσίας όσο και σε επίπεδο εντυπώσεων.
Ο πρώην πρόεδρος του Χάρβαρντ Λόρενς Σάμερς, ο οποίος χρημάτισε υπουργός Οικονομικών επί κυβέρνησης Κλίντον και υιοθέτησε στο παρελθόν κριτική στάση έναντι στην κουλτούρα που κυριαρχούσε στο ίδρυμα, μας δήλωσε ότι ενδεχόμενη συμφωνία με την κυβέρνηση δεν πρέπει να θεωρηθεί από θέση αρχής ως συνθηκολόγηση.
Η ένταση μεταξύ του Λευκού Οίκου και του Χάρβαρντ κλιμακώθηκε τον Απρίλιο, όταν η κυβέρνηση έστειλε επιστολή στο ίδρυμα όπου διατύπωνε πιεστικές απαιτήσεις, ορισμένες από τις οποίες συγκρούονταν με τις ακαδημαϊκές ελευθερίες. Μεταξύ άλλων ζητούσε, στο όνομα της αυστηρής αξιοκρατίας, να μη λαμβάνονται υπόψη κριτήρια προς όφελος φυλετικών ή εθνοτικών ομάδων στις εγγραφές φοιτητών και στις προσλήψεις προσωπικού.
Ορισμένοι υποστηρικτές του ιδρύματος πιστεύουν ότι η δίμηνη δικαστική διαμάχη του με την κυβέρνηση Τραμπ διευρύνει το περιθώριο ελιγμών της διοίκησης, η οποία, επικαλούμενη τις μέχρι τώρα νίκες της, θα μπορούσε να εμφανίσει την τελική διευθέτηση ως νίκη. Την ίδια ώρα, το Πανεπιστήμιο Κολούμπια βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ελπίζοντας να αποκατασταθεί η ροή κρατικών κονδυλίων και χορηγήσεων που έχουν ανασταλεί. Επιπλέον, η κυβέρνηση Τραμπ κίνησε διαδικασίες για να περικόψει ερευνητικά κονδύλια από αρκετά ακόμη πανεπιστήμια των ελίτ, όπως το Πρίνστον, το Μπράουν και το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Αλλά το Χάρβαρντ ήταν το μοναδικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα που έσυρε την κυβέρνηση στα δικαστήρια για να ακυρώ-σει αποφάσεις που το έθιγαν.
