ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Την πρώτη τους κατ’ ιδίαν συνάντηση πραγματοποίησαν Ντόναλντ Τραμπ και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αργά χθες το βράδυ στη Χάγη, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ. Η συνάντηση σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες ήταν σύντομη, περίπου 25 λεπτά, και η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας αναφέρει πως ο Ερντογάν έθεσε το ζήτημα της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, όπως και αυτό της αμυντικής βιομηχανίας. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για την εκεχειρία Ισραήλ – Iράν, όπου ο Ερντογάν εξήρε τη συμβολή του Τραμπ, τις εξελίξεις στη Γάζα και τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας.
«Οι δύο ηγέτες τόνισαν τη σημασία των βημάτων που πρέπει να ληφθούν για την ενίσχυση της αποτρεπτικής δύναμης της Συμμαχίας ως ηγετικών συμμάχων του ΝΑΤΟ», καταλήγει η ανακοίνωση.
Πολιτικοί αναλυτές σχολιάζουν ότι η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας έχει γενικές πληροφορίες, χωρίς να αναφέρεται αναλυτικά σε αιτήματα της Αγκυρας όπως τα F-35. Σημειώνουν επίσης ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά και για επόμενη συνάντηση των δυο ηγετών.
Τουρκικές πηγές αναφέρουν πως το βράδυ της Δευτέρας –πριν από την επίθεση που πραγματοποίησε το Ιράν στις χώρες του Κόλπου– υπήρξαν τηλεφωνικές επαφές της τουρκικής προεδρίας με όλες τις πλευρές, κάτι που προκάλεσε και την αλλαγή του προγράμματος του Ερντογάν.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg, «διπλωματικοί κύκλοι χαρακτηρίζουν αυτή τη συνάντηση μια προσπάθεια “επαναφοράς” των διμερών σχέσεων, οι οποίες έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια λόγω μιας σειράς διαφωνιών, όπως το ζήτημα της Συρίας, η αγορά από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 και η αποβολή της Αγκυρας από το πρόγραμμα F-35».
Στην τουρκική πρωτεύουσα παρατηρούν τις μεγάλες καθυστερήσεις που υπάρχουν στο πρόγραμμα του εκσυγχρονισμού των F-16 και θέλουν να εστιάσουν την προσοχή τους στην προμήθεια των F-35. Στρατιωτικοί αναλυτές παρατηρούν ότι στις επιχειρήσεις εναντίον του Ιράν τα F-35 του Ισραήλ έδειξαν πως αλλάζουν τα δεδομένα στους αιθέρες και υποστηρίζουν ότι η τουρκική αεροπορία πρέπει να εστιάσει την προσοχή της σε αυτό το αεροσκάφος. Ομως παρατηρούν πως όσο συνεχίζεται η σκληρή πολιτική της χώρας έναντι του Ισραήλ, θα είναι δύσκολο ο Τραμπ να εγκρίνει την επιστροφή της Τουρκίας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα.
Ο Ερντογάν πριν από την αναχώρησή του για τη Χάγη αναφέρθηκε στις εξελίξεις και τόνισε ότι «χαιρετίζουμε την είδηση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα εμπλεκόμενα μέρη πρέπει να συμμορφωθούν πλήρως με την κατάπαυση του πυρός. Η περιοχή μας δεν μπορεί να αντέξει το βάρος ενός πολέμου, του οποίου οι επιπτώσεις θα γίνουν αισθητές σε όλο τον κόσμο». Ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε και το ζήτημα όρων και εμποδίων που θέτουν χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ για τις πωλήσεις όπλων προς την Τουρκία, αλλά και για την αγορά οπλικών συστημάτων από τη χώρα.
Ο Ερντογάν, αφού υπενθύμισε πως η χώρα του διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ, επισήμανε ότι «υποστηρίζουμε σθεναρά την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Παράλληλα με την ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας μας, συμβάλλουμε επίσης στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Συμμαχίας. Καθώς ξεκινήσαμε με στόχο την ισχυρότερη άμυνα και έναν πιο αποτελεσματικό στρατό, δεν θεωρούμε κατάλληλους τους περιορισμούς στο εμπόριο αμυντικών προϊόντων μεταξύ συμμάχων. Αυτοί οι περιορισμοί πρέπει να αρθούν χωρίς εξαίρεση».
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της Τουρκίας ζήτησε η χώρα του «να συμπεριληφθεί στις αμυντικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τον κατάλληλο τρόπο. Στη σύνοδο κορυφής θα επιστήσουμε επίσης την προσοχή σε αυτόν τον τομέα ως η χώρα που συμβάλλει περισσότερο στην έννοια της καταπολέμησης της τρομοκρατίας εντός της Συμμαχίας».
