Είκοσι μήνες έπειτα από τις «άνευ προηγουμένου» επιθέσεις της Χαμάς που θα ακολουθούνταν από τις επίσης «άνευ προηγουμένου» (αντ)επιθέσεις των Ισραηλινών, η περιοχή της Μέσης Ανατολής συνεχίζει να παράγει εστίες επιδεινούμενης έντασης και διαφόρων ειδών «πρωτιές».
Μόνο το τελευταίο δεκαήμερο, οι Αμερικανοί επιτέθηκαν για πρώτη φορά στο Ιράν μετά το 1979, πλήττοντας για πρώτη φορά ξένους στόχους σε συνθήκες μάχης με αμερικανικές υπερβόμβες τύπου GBU-57 στο πλαίσιο της επιχείρησης «Midnight Hammer». Κι αυτό, την ώρα που οι Ισραηλινοί σφυροκοπούσαν το Ιράν –για πρώτη φορά με τόσο μεγάλη ένταση και σε τόσο μεγάλη έκταση– στο πλαίσιο της επιχείρησης «Rising Lion», δεχόμενοι όμως παράλληλα κι εκείνοι πλήγματα, πρωτοφανή για τους ιδίους, από την πλευρά της Τεχεράνης.
Ισραήλ και ΗΠΑ επιτέθηκαν στο Ιράν τα τελευταία 24ωρα με στόχο να εξαλείψουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα το οποίο, όπως καταγγέλλουν, βρισκόταν «στα πρόθυρα» της ανάπτυξης ατομικών βομβών.
Εάν δεχθούμε όσα ανέφερε ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, τότε οι βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις των Ιρανών «καταστράφηκαν ολοσχερώς». Εάν δεχθούμε ωστόσο, όσα -ελαφρώς διαφορετικά- ανέφεραν εκ των υστερών υπουργοί του Τραμπ (ο Ρούμπιο, ο Χέγκσεθ, ο αντιπρόεδρος Βανς) και Ισραηλινοί αξιωματούχοι, τότε το μέγεθος αυτής της καταστροφής μένει να διαπιστωθεί και ο «κίνδυνος» παραμένει.
Από τις δορυφορικές λήψεις και μόνο, δεν μπορεί κανείς να πει με απόλυτη βεβαιότητα πόσο «ολοκληρωτικές» είναι οι φθορές που υπέστη η ιρανική πλευρά, ειδικά όταν μιλάμε για εγκαταστάσεις που ήταν/είναι υπόγειες. Για να διαπιστωθεί ο βαθμός της επί του πρακτέου συνολικής ζημίας, θα απαιτούνταν έρευνες στο έδαφος από εξειδικευμένο προσωπικό το οποίο θα προχωρούσε σε ιδίοις όμμασι ελέγχους στο σύνολο των ιρανικών πυρηνικών υποδομών, των «μυστικών» συμπεριλαμβανομένων… εάν βέβαια δεχθούμε ότι υπάρχουν τέτοιες.
Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν σε Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν δέχθηκαν πρωτοφανή πλήγματα τα τελευταία 24ωρα. Ως προς αυτό, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία.
Οι απόψεις ωστόσο προς το παρόν διίστανται αναφορικά με την τύχη των περίπου 400 κιλών ουρανίου που οι Ιρανοί είχαν προλάβει να εμπλουτίσουν σε ποσοστό 60% (προσεγγίζοντας δηλαδή το 90% που θα απαιτούνταν για την ανάπτυξη ατομικής βόμβας).
Αλλοι (μεταξύ αυτών αναλυτές από το Ισραήλ όπως η Σίμα Σάιν και από τις ΗΠΑ όπως ο Ρίτσαρντ Νέφιου, αλλά και παράγοντες που πρόσκεινται στην ιρανική ηγεσία) υποστηρίζουν ότι αυτά τα 408 κιλά έχουν ήδη μεταφερθεί σε κάποια άλλη -δύσκολα εντοπίσιμη- τοποθεσία, «μακριά» από τα ραντάρ Αμερικανών και Ισραήλ.
Οι διαφωνίες όμως εκτείνονται και σε άλλα μέτωπα.
Αναλυτές και αξιωματούχοι, παροικούντες την Ιερουσαλήμ και μη, εκφράζουν διαφορετικές εκτιμήσεις αφενός για τη δυνατότητα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος να ανακάμψει και αφετέρου για τον χρόνο (τους μήνες ή τα χρόνια) που θα απαιτούσε μια τέτοια διαδικασία ανάκαμψης.
Αλλοι υποστηρίζουν ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα είναι πια «τελειωμένη υπόθεση», κι άλλοι στον αντίποδα ότι παραμένει ως «απειλή» που δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να επιστρέψει δριμεία εάν όχι δριμύτερη.
Ακριβώς δέκα ημέρες έπειτα από την έναρξη της επιχείρησης «Rising Lion» – κι ενώ έχουν προηγηθεί όλα αυτά τα πρωτοφανή που προαναφέρθηκαν –, το ερώτημα είναι «πού βρίσκεται σήμερα το Ιράν;». Κοντά στην απόκτηση ατομικής βόμβας; Πιο κοντά από ό,τι πριν; Ή μήπως πολύ μακριά πια από ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Από την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, θα μπορούσε να κριθεί:
- το μέλλον των πολεμικών επιχειρήσεων (η ένταση και η έκτασή τους),
- το ενδεχόμενο νέων αμερικανικών πληγμάτων κατά ιρανικών εγκαταστάσεων,
- αλλά και το περιεχόμενο των όποιων διαπραγματεύσεων εάν οι εμπλεκόμενες πλευρές επιστρέψουν κάποια στιγμή στο τραπέζι των συνομιλιών.
Οι Ιρανοί από την πλευρά τους, παρουσιάζονται τώρα διατεθειμένοι, στα λόγια έστω, να «αντεπιτεθούν» μέσα από μια νέα κούρσα ακόμη μεγαλύτερης πυρηνικοποίησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, απειλούν να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων (NPT), να διακόψουν τη συνεργασία τους με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency-IAEA) και… κάποια στιγμή να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, εάν βέβαια μπορέσουν και με την προϋπόθεση ότι δεν θα έχει προηγουμένως υπάρξει κάποια άλλη διευθέτηση στον άξονα Ισράηλ-Ιράν-ΗΠΑ.
Οι Ιρανοί θα μπορούσαν, με βάση τις επιλογές που ανοίγονται τώρα μπροστά τους:
- να εγκαταλείψουν άμεσα το πυρηνικό τους πρόγραμμα στην ολότητά του, διεκδικώντας ως αντάλλαγμα «υποσχέσεις» ασφαλείας από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ (ο όρος «εγγυήσεις ασφαλείας» θα ήταν πιο ορθός, αλλά ηχεί υπερβολικός με τα σημερινά δεδομένα),
- να διαπραγματευτούν έναν σταδιακό «απεμπλουτισμό» του πυρηνικού τους προγράμματος, με αντάλλαγμα «δεσμεύσεις» ασφαλείας και την «υπόσχεση» της επιβίωσης του θεοκρατικού καθεστώτος,
- να μεταφέρουν/παραδώσουν τα «προϊόντα» του πυρηνικού τους προγράμματος εκτός των ιρανικών συνόρων,
- να επιχειρήσουν να διατηρήσουν το πυρηνικό τους πρόγραμμα μέσα σε συνθήκες μεγαλύτερης μυστικότητας, στοχεύοντας στην απόκτηση πυρηνικών όπλων,
- να επιχειρήσουν να «διασπείρουν» την πυρηνική τους τεχνογνωσία σε άλλες περιοχές και σε ομάδες που θα είναι όμως φίλα προσκείμενες στην Τεχεράνη.
Οι επόμενες κινήσεις των Ιρανών πρόκειται να εξαρτηθούν από –κατά βάση– δύο αντικρουόμενα σκέλη παραγόντων:
- την πίεση που θα ασκήσουν στην Τεχεράνη το προσεχές διάστημα χώρες με πυρηνικά όπως το Ισραήλ και οι ΗΠΑ
- και τη στήριξη που μπορεί να παράσχουν στην Τεχεράνη το προσεχές διάστημα άλλες χώρες, που κι εκείνες διαθέτουν πυρηνικά, όπως η Ρωσία και η Κίνα.
Διόλου τυχαία, ο Ιρανός ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί βρέθηκε σήμερα στη Μόσχα όπου είχε συνάντηση όχι μόνο με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, αλλά και με τον πρόεδρο Πούτιν, ενώ παράλληλα αλλεπάλληλες είναι οι επαφές τις τελευταίες ημέρες και στον άξονα Τεχεράνης-Πεκίνου.
