Η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι θα χρειαστεί έως και δύο εβδομάδες για να αποφασίσει αν θα δώσει το πράσινο φως για την εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν προβάλλεται από τον Λευκό Οίκο ως ακόμη ένα «παράθυρο» για διπλωματία.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους New York Times, ίσως «ανοίγει» παράλληλα μία σειρά από νέες στρατιωτικές επιλογές.
Η εφημερίδα παραθέτει πέντε βασικά σενάρια για το τι επιδιώκει ο Αμερικανός πρόεδρος, υπό το πρίσμα και του εσωτερικού διχασμού στις ΗΠΑ για τις επόμενες κινήσεις του.
1. Συμφωνία με την Τεχεράνη
Ο Τραμπ θα έχει τώρα αρκετό χρόνο να αποφασίσει αν οι επτά ημέρες αδιάκοπων βομβαρδισμών από τις ισραηλινές δυνάμεις –που κατέστρεψαν ένα από τα δύο μεγαλύτερα κέντρα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, μεγάλο μέρος του πυραυλικού του στόλου και προκάλεσαν τον θάνατο των ανώτερων αξιωματικών και πυρηνικών επιστημόνων του– έχουν αλλάξει τη στάση της Τεχεράνης.
Η συμφωνία που απέρριψε ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η οποία θα «έκοβε» την κύρια οδό του Ιράν προς την κατασκευή βόμβας τερματίζοντας τελικά τον εμπλουτισμό σε ιρανικό έδαφος, ενδεχομένως αποκτά πλέον πολύ διαφορετικό περιεχόμενο.
Ηδη ένα από τα μεγαλύτερα πυρηνικά κέντρα της Τεχεράνης έχει υποστεί σοβαρές ζημιές, και ο Τραμπ εξετάζει ανοιχτά το ενδεχόμενο να επιτεθεί, με το μεγαλύτερο συμβατικό όπλο στον κόσμο, στο δεύτερο. Ωστόσο, μπορεί απλά να σκληρύνει τη στάση των Ιρανών, ωθώντας τους στο να μην αποδεχθούν καμία συμφωνία.
2. «Τέχνασμα» για άμεση επίθεση
Είναι επίσης πιθανό, όπως εκτιμούν κάποιοι αναλυτές, η ανακοίνωση του Τραμπ την Πέμπτη να αποτελεί προσπάθεια «εξαπάτησης» των Ιρανών.
«Θα μπορούσε να είναι κάλυψη για απόφαση να επιτεθεί αμέσως», δήλωσε στο CNN ο Τζέιμς Σταυρίδης, βετεράνος του πολεμικού ναυτικού και πρώην ανώτατος διοικητής των ΗΠΑ στην Ευρώπη. «Ισως αυτό να είναι ένα πολύ έξυπνο τέχνασμα για να καθησυχάσει τους Ιρανούς και να τους κάνει να αισθάνονται ασφαλείς».
3. Στρατιωτική ετοιμότητα
Ακόμη και αν δεν υπάρχει το στοιχείο της παραπλάνησης με στόχο μια άμεση επίθεση, ο Τραμπ θα έχει αρκετό χρόνο για να ενισχύσει τις δικές του στρατιωτικές επιλογές.
Δύο εβδομάδες είναι αρκετές για να φτάσει στην περιοχή ακόμη ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο, που θα ενισχύσει τις δυνάμεις των ΗΠΑ ώστε να αντιμετωπίσουν τυχόν ιρανικά αντίποινα.
Δίνει επίσης στο Ισραήλ περισσότερο χρόνο για να καταστρέψει τις αεροπορικές άμυνες γύρω από την εγκατάσταση του Φορντό και άλλους πυρηνικούς στόχους, μετριάζοντας τους κινδύνους για τις αμερικανικές δυνάμεις, αν ο Τραμπ τελικά αποφασίσει να επιτεθεί.
Επιπλέον, ο Τραμπ δείχνει πως δεν λειτουργεί με το χρονοδιάγραμμα μάχης που καθορίζει ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος πιέζει τον Αμερικανό πρόεδρο να εμπλακούν οι ΗΠΑ στη σύγκρουση, με χρήση όπλων που ο ισραηλινός στρατός δεν διαθέτει.
Μία ώρα μετά την ανακοίνωση του Τραμπ ότι θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει ή όχι «μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες», ο Νετανιάχου έδωσε «σήμα» ότι πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει αυτό το διάστημα για να επιχειρήσει δικές του επιθέσεις στο βαθιά θαμμένο πυρηνικό εργοστάσιο του Φορντό.
«Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι θα επιτύχουμε όλους τους στόχους μας, σε όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις τους» ανέφερε, προσθέτοντας: «Εχουμε τη δύναμη να το κάνουμε».
4. Μυστικές επιχειρήσεις
Σύμφωνα με Αμερικανούς και ξένους εμπειρογνώμονες, οι Ισραηλινοί προετοιμάζουν εδώ και χρόνια στρατιωτικές και μυστικές επιχειρήσεις, εξετάζοντας πώς θα μπορούσαν να πλήξουν τα τεράστια συστήματα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που τροφοδοτούν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις. Υπερφόρτωση στο ηλεκτρικό ρεύμα θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει και να καταστρέψει τα ευαίσθητα μηχανήματα.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η καταστροφή του ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού πάνω από άλλο κέντρο εμπλουτισμού, στο Νατάνζ, από το Ισραήλ, πιθανώς προκάλεσε σοβαρές ζημιές στις χιλιάδες μηχανές φυγοκέντρισης που λειτουργούσαν κάτω από αυτό.
Οι Ισραηλινοί κατόπιν ερευνών, είναι σε θέση να γνωρίζουν τι όπλα απαιτούνται για να βομβαρδίσουν και να σφραγίσουν τις εισόδους των σηράγγων που οδηγούν στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, παγιδεύοντας τους εργαζομένους στο εσωτερικό της και καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη τη μεταφορά καυσίμων στο εργοστάσιο.
Τα ίδια τα καύσιμα, που αποθηκεύονται στην αρχαία πρωτεύουσα Ισφαχάν, επίσης αποτελούν στόχο για τους Ισραηλινούς, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.
5. Διπλωματία
Αλλά το βασικό ερώτημα είναι αν οι Ιρανοί έχουν την πολιτική ευελιξία να εκμεταλλευτούν το χρονικό περιθώριο που έχει ανοίξει ο Τραμπ. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης αναφέρουν ότι ο Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του προέδρου, έχει ήδη έρθει σε επαφή τις τελευταίες ημέρες με τον Αμπάς Αραγτσί, υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, με τον οποίο συνομιλεί από τις αρχές Απριλίου.
«Νομίζω ότι το ερώτημα είναι αν οι Ιρανοί μπορούν να το δουν σαν ευκαιρία ώστε να αποφύγουν τις σημαντικές προκλήσεις που θα προέκυπταν από την καταστροφή της τελευταίας εγκατάστασης που τους απομένει», ανέφερε η Λόρα Χόλγκεϊτ, που υπηρέτησε ως πρέσβης των ΗΠΑ στον ΔΟΑΕ επί Μπάιντεν. Ωστόσο, πρόσθεσε η ίδια πως «η άμεση παράδοση πιθανότατα δεν είναι στο τραπέζι», ούτε «η πλήρης εγκατάλειψη της ικανότητας εμπλουτισμού, ακόμη και τώρα».
Ο Ρόμπερτ Λιτγουάκ, ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, ειδικός στη διπλωματία με το Ιράν, δήλωσε αναφερόμενος στη «διπλωματική ισορροπία» που πρέπει να επιτύχουν και οι δύο πλευρές: «Οι ΗΠΑ να αποδεχθούν ότι το Ιράν έχει το δικαίωμα να εμπλουτίζει ουράνιο και το Ιράν να αποδεχτεί ότι πρέπει να εξαλείψει πλήρως το πυρηνικό του πρόγραμμα».
Λεπτές οι εσωτερικές ισορροπίες
Το δημόσιο «φλερτ» του Τραμπ με την είσοδο στον πόλεμο έχει διχάσει έντονα τη βάση του. Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, με ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προσπάθησε να «απαντήσει» στις ανησυχίες ότι ο Αμερικανός πρόεδρος εγκαταλείπει τη δέσμευσή του να κρατήσει τις ΗΠΑ μακριά από συγκρούσεις στο εξωτερικό.
«Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να χρησιμοποιήσει τον αμερικανικό στρατό για να επιτύχει τους στόχους του αμερικανικού λαού», έγραψε ο Βανς.
Ωστόσο, κάποιοι από τους πιο εξέχοντες συμμάχους του προέδρου, όπως η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, Ρεπουμπλικανή από την Τζόρτζια, ο Τάκερ Κάρλσον και ο Στίβεν Κ. Μπάνον, έχουν ταχθεί κατά της εμπλοκής των Ηνωμένων Πολιτειών στη σύγκρουση.
Από την άλλη πλευρά, πολλοί από τους σκληροπυρηνικούς συμμάχους του Τραμπ στη Γερουσία, μεταξύ των οποίων οι Ρεπουμπλικανοί Λίντσεϊ Γκράχαμ από τη Νότια Καρολίνα και Τομ Κότον από το Αρκάνσας, προτρέπουν τον πρόεδρο να υιοθετήσει πιο επιθετική στάση απέναντι στο Ιράν.
«Δώστε τα όλα, πρόεδρε Τραμπ, για να βοηθήσετε το Ισραήλ να εξαλείψει την πυρηνική απειλή», δήλωσε ο Γκράχαμ αυτή την εβδομάδα στο Fox News. «Αν πρέπει να παράσχουμε βόμβες στο Ισραήλ, ας το κάνουμε. Αν πρέπει να στείλουμε πολεμικά αεροσκάφη, ας κάνουμε κοινές επιχειρήσεις με το Ισραήλ».
Οι ισορροπίες στο εσωτερικό των Ρεπουμπλικανών και του κινήματος MAGA, όπου εντείνεται ο διχασμός για τις επόμενες κινήσεις των ΗΠΑ, είναι σαφές ότι κάθε άλλο παρά μικρή βαρύτητα έχουν για τον Αμερικανό πρόεδρο.
Πηγή: New York Times
