Καθώς οι ισραηλινές επιδρομές κλιμακώνονται και η Τεχεράνη απαντά με πυραυλικές επιθέσεις στο Ισραήλ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί έναν συνδυασμό επιθετικής ρητορικής περί χτυπήματος κατά του Χαμενεΐ με τη διαμετρικά αντίθετη προοπτική μιας πιθανής επανεκκίνησης του διαλόγου με το Ιράν — διατηρώντας σε πλήρη ένταση τη στρατηγική «μαστίγιο και καρότο».
Μιλώντας από τον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος Τραμπ υποστήριξε πως «δεν έχει λάβει ακόμη οριστική απόφαση» για το ενδεχόμενο στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ στο Ιράν, ενώ ακολούθως πρόσθεσε πως η Τεχεράνη επιδιώκει συνάντηση μαζί του – υπογραμμίζοντας ότι εκπρόσωποι του καθεστώτος «θέλουν να έρθουν στον Λευκό Οίκο», θέση που η ιρανική πλευρά διέψευσε, καταγγέλλοντας την Ουάσιγκτον.
Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι οι επιχειρήσεις της ισραηλινής αεροπορίας είναι σε πλήρη εξέλιξη και «βαίνουν καλώς», με στόχο την καταστροφή πυρηνικών εγκαταστάσεων και στρατηγικών υποδομών στο Ιράν. Επέμεινε ότι η Τεχεράνη βρισκόταν «μόλις λίγες εβδομάδες» από την απόκτηση πυρηνικού όπλου.
Από την άλλη, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής συμφωνίας, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Θα μπορούσε ακόμη να συμβεί».
Διαβάστε τη λεπτό προς λεπτό κάλυψη των εξελίξεων
Παρά την πολεμική ρητορική που χαρακτήρισε τα τελευταία 24ωρα —με αναρτήσεις για «εξόντωση» Χαμενεΐ και απαίτηση για «άνευ όρων παράδοση»— η Ουάσιγκτον φαίνεται να αναζητά και ένα διπλωματικό παράθυρο, ενδεχομένως επιδιώκοντας να εμφανιστεί ως η μόνη που μπορεί να συνδυάσει και τις απειλές και τις διαπραγματεύσεις. «Είναι πολύ αργά για να μιλάμε, αλλά ίσως και όχι… Θα δούμε», δήλωσε ο πρόεδρος Τραμπ.
WSJ: Ενέκρινε τα σχέδια επίθεσης ο Τραμπ
Η Wall Street Journal γράφει πως ο Αμερικανός πρόεδρος μετέφερε σε συνεργάτες του ότι ενέκρινε σχέδια επίθεσης των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ στο Ιράν, αλλά δεν έχει δώσει ακόμη την «οριστική διαταγή» να προχωρήσουν, διότι αναμένει να δει αν η χώρα θα συνθηκολογήσει και θα εγκαταλείψει το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας – κάτι που ωστόσο αποκλείει ρητώς η Τεχεράνη.
Μετακίνηση δυνάμεων
Εν τω μεταξύ οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύουν τη στρατιωτική τους παρουσία στην ευρύτερη περιοχή — από την Κύπρο, την Ελλάδα και την Ισπανία μέχρι το Ινδικό Ωκεανό. Ταυτόχρονα, έχουν ξεκινήσει περιορισμένες εκκενώσεις διπλωματικού προσωπικού από το Τελ Αβίβ, ενώ η Ουάσιγκτον εργάζεται για να διευκολύνει την αποχώρηση Αμερικανών πολιτών από το Ισραήλ.
Κατά τη διάρκεια ακρόασης στην Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ δήλωσε «έχουμε σχέδιο για τα πάντα», απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την προετοιμασία του αμερικανικού στρατού για την «επόμενη μέρα» σε περίπτωση σύγκρουσης με το Ιράν.
Τρίτο αεροπλανοφόρο κατευθύνεται στην Ανατολική Μεσόγειο
Η Ομάδα Μάχης του αεροπλανοφόρου USS Ford αναμένεται να αναπτυχθεί την επόμενη εβδομάδα στην Ευρώπη, κοντά στη Μέση Ανατολή, φέρνοντας τρία αμερικανικά αεροπλανοφόρα σε εγγύτητα με τη σύγκρουση Ισραήλ–Ιράν, σύμφωνα με ανώτερο Αμερικανό αξιωματούχο και δύο άλλες πηγές του CNN.
Αν και η αποστολή του Ford στην ευρωπαϊκή διοίκηση ήταν προγραμματισμένη από τα τέλη του 2024, εκτιμάται ότι θα μετακινηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, κοντά στο Ισραήλ, λόγω της κλιμακούμενης έντασης με το Ιράν. Την ίδια ώρα, άλλο ένα αεροπλανοφόρο κατευθύνεται στη Μέση Ανατολή, όπου είτε θα ενισχύσει είτε θα αντικαταστήσει το USS Carl Vinson.
«Το Ιράν δεν θα παραδοθεί»
Σχετικά Αρθρα
Την ίδια ώρα, ο Ιρανός ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ απέρριψε τις απαιτήσεις Τραμπ, προειδοποιώντας ότι ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών θα επιφέρει «ανεπανόρθωτες ζημιές».
Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα δήλωσε ότι «το Ιράν δεν θα παραδοθεί σε κανέναν» και πως ο ιρανικός λαός «δεν απαντά καλά στη γλώσσα των απειλών».
Χαρακτήρισε τις ισραηλινές επιθέσεις «βαρύ λάθος» που «τιμωρείται ήδη» και πρόσθεσε ότι «υπάρχουν σχέδια για περαιτέρω δράση», σημειώνοντας ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ καταδεικνύει την «αδυναμία και ανικανότητα» του Ισραήλ.
Το Ιράν καταγγέλλει πλέον επισήμως τις ΗΠΑ στον ΟΗΕ για «συνενοχή σε επιθέσεις πολέμου» και «κρατική τρομοκρατία», ενώ κατηγορεί τον Τραμπ για «ωμή παραβίαση του διεθνούς δικαίου» λόγω της απειλής κατά του Χαμενεΐ και των στρατηγικών υποδομών της χώρας.
Αντίστοιχα, έχει καλέσει για δεύτερη φορά το Συμβούλιο Ασφαλείας σε συνεδρίαση.
Στην Τεχεράνη, οι κάτοικοι σπεύδουν να εγκαταλείψουν την πρωτεύουσα, ενώ το διαδίκτυο έχει περιοριστεί δραστικά. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Georgia Tech και άλλων φορέων, η κίνηση στο Διαδίκτυο έχει μειωθεί κατά 97% σε σχέση με την περασμένη εβδομάδα.
Ανάλυση BBC: Η απρόβλεπτη φύση του Τραμπ ξεδιπλώνεται
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει, ήδη από το 2016, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να είναι «πιο απρόβλεπτες». Στην πρώτη του προεκλογική εκστρατεία, κατηγόρησε την τότε διοίκηση Ομπάμα ότι αποκάλυπτε τις κινήσεις της προκαταβολικά, κάνοντας λόγο για «συνεντεύξεις Τύπου πριν από κάθε στρατιωτική αποστολή». Τώρα, στον δεύτερο γύρο της προεδρίας του, η ίδια στρατηγική συνεχίζεται, με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.
Η απρόβλεπτη στάση του Τραμπ εν μέσω της ιρανοϊσραηλινής σύγκρουσης καθιστά αδύνατο να προβλεφθεί η αμερικανική αντίδραση. Αμερικανοί αξιωματούχοι ξεκαθαρίζουν ότι «όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι», όμως η τελική απόφαση παραμένει θολή.
Ο Τραμπ βρίσκεται μπροστά σε ένα δύσκολο δίλημμα. Από τη μια, έχει υποσχεθεί ότι δεν θα εμπλέξει τη χώρα σε νέες, πολυδάπανες στρατιωτικές περιπέτειες. Η υπόσχεση αυτή έχει ιδιαίτερη απήχηση στη βάση του κινήματος MAGA. Από την άλλη, έχει καταστήσει σαφές ότι «δεν θα επιτρέψει ποτέ» στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, κάτι που μπορεί να τον οδηγήσει στη στρατιωτική εμπλοκή, εφόσον θεωρήσει πως το Ισραήλ δεν μπορεί μόνο του να αποτρέψει αυτήν την εξέλιξη.
Οποιαδήποτε απόφαση και αν λάβει, θα βρει αντιμέτωπους είτε τους υποστηρικτές της μη επέμβασής του είτε τα «γεράκια» του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που ζητούν σκληρή στάση έναντι της Τεχεράνης.
Το σίγουρο είναι πως ενδέχεται να μη μάθουμε ποτέ ποια επιλογή είχε σταθμίσει περισσότερο, εκτός αν δούμε αμερικανικά όπλα να πλήττουν ιρανικούς στόχους ή, αντίστροφα, αν η σύγκρουση τελειώσει χωρίς αμερικανική εμπλοκή.
Οπως το έθεσε ο ίδιος με χαρακτηριστική ασάφεια: «Μπορεί να το κάνω, μπορεί και όχι. Κανείς δεν ξέρει τι θέλω να κάνω».
Ανάλυση του Bernd Debusmann Jr, BBC
Το Ισραήλ ανακοίνωσε πάνω από 1.100 πλήγματα σε στόχους στο Ιράν
Σχετικά Αρθρα
Από την πλευρά του, το Τελ Αβίβ δηλώνει πως «ελέγχει πλήρως τον εναέριο χώρο του Ιράν», με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου να ευχαριστεί προσωπικά τον Τραμπ για τη στήριξη.
«Χτυπάμε τους πυρηνικούς στόχους, τους πυραύλους, τα σύμβολα εξουσίας του καθεστώτος των αγιατολάχ», ανέφερε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα.
Ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, Εφι Ντεφρίν, δήλωσε ότι οι Ισραηλινές Ενοπλες Δυνάμεις έχουν πλήξει περισσότερους από 1.100 στόχους στο Ιράν από την επίθεση που ξεκίνησε την Παρασκευή.
Μεταξύ αυτών, επλήγησαν πέντε ελικόπτερα AH-1 στο αεροδρόμιο του Κερμανσάχ, στη δυτική πλευρά του Ιράν, τα οποία –σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό– προορίζονταν για επιθέσεις εναντίον ισραηλινών αεροσκαφών.
Μακρόν: Αμαχοι στα θύματα των ισραηλινών επιθέσδων
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε την ανησυχία του, ότι οι ισραηλινές επιθέσεις «πλήττουν όλο και περισσότερο στόχους άσχετους με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», με «αυξανόμενο αριθμό αμάχων μεταξύ των θυμάτων», σύμφωνα με ανακοίνωση του Ελιζέ που επικαλείται το Associated Press.
Η δήλωση ακολούθησε έκτακτη σύσκεψη στο Παρίσι, ενώ λίγα λεπτά αργότερα η ιρανική αστυνομία ανακοίνωσε ότι επλήγησαν τα κεντρικά κτίρια της διοίκησής της.
Ο Μακρόν ζήτησε από τον υπουργό Εξωτερικών να συνεργαστεί με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για την επίτευξη διπλωματικής λύσης.
Συνομιλίες Ευρωπαίων με το Ιράν στη Γενεύη
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας προγραμματίζουν να συζητήσουν με τον Ιρανό ομόλογό τους την Παρασκευή στη Γενεύη, για τα πυρηνικά, σύμφωνα με γερμανική διπλωματική πηγή που μίλησε στο Reuters.
Οι τρεις Ευρωπαίοι υπουργοί θα συναντηθούν αρχικά με την ύπατη εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Κάγια Κάλας, στο γερμανικό προξενείο στη Γενεύη, και στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί κοινή συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν.
Το σχέδιο έχει συμφωνηθεί σε συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πρόσθεσε η ίδια πηγή.
Έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα συνεδριάσει εκτάκτως την Παρασκευή με θέμα την κλιμάκωση της κρίσης ανάμεσα στο Ιράν και το Ισραήλ.
Η συνεδρίαση συγκαλείται κατόπιν αιτήματος του Ιράν, το οποίο υποστηρίζεται από την Κίνα, το Πακιστάν και τη Ρωσία.
Στο αίτημα της Τεχεράνης περιλαμβάνεται η παρουσίαση ενημέρωσης από τον γενικό διευθυντή της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Γκρόσι, καθώς και από την επικεφαλής του τμήματος Πολιτικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο.
Θα είναι η δεύτερη κατά σειρά έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου για το ζήτημα μέσα σε μία εβδομάδα.
Ο Γκουτέρες ζητά άμεση κατάπαυση πυρός
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» για την κλιμάκωση της στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, καλώντας εκ νέου σε «άμεση αποκλιμάκωση που θα οδηγήσει σε κατάπαυση του πυρός».
Προειδοποίησε πως «οποιαδήποτε περαιτέρω στρατιωτική εμπλοκή θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες όχι μόνο για τα εμπλεκόμενα μέρη, αλλά και για τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής και τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια».
Πρόσθεσε πως η διπλωματία είναι «ο καλύτερος και μοναδικός τρόπος» για την αντιμετώπιση των ανησυχιών που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τα ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας.
