Στις 26 του περασμένου Φεβρουαρίου, η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ανακοίνωσε ότι θα «πάγωνε» την έρευνα κατά του Τζάστιν Σαν, ιδρυτή του κρυπτονομίσματος tron – και επίσημου συμβούλου της εταιρείας crypto της οικογενείας Τραμπ, της World Liberty Financial. Η υπόθεση χρονολογείτο από τον Μάρτιο του 2023. Ο Σαν, που είναι Κινέζος πολίτης, κατηγορείτο, μεταξύ άλλων, για παράνομο φούσκωμα της τιμής του κρυπτονομίσματός του.
Στις 23 Μαΐου, ο Σαν ήταν μεταξύ των καλεσμένων στο «ιδιωτικό δείπνο» που οργάνωσε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών για τους πιο μεγάλους επενδυτές στο $TRUMP, το meme coin (καθαρά κερδοσκοπικού χαρακτήρα) που λάνσαρε λίγες ημέρες πριν ορκιστεί. Ο Κινέζος δισεκατομμυριούχος φέρεται να έχει επενδύσει τουλάχιστον 75 εκατ. δολάρια στο ψηφιακό αυτό token. O Τραμπ τους τελευταίους μήνες έχει σφιχταγκαλιάσει το crypto – ενώ πριν από τέσσερα χρόνια χαρακτήριζε το bitcoin «απάτη».
Το δείπνο έλαβε χώρα στο National Golf Club του Τραμπ στα προάστια της Ουάσιγκτον, με τον οικοδεσπότη να καταφθάνει με στρατιωτικό ελικόπτερο. Ορισμένοι από τους εκατοντάδες καλεσμένους δήλωσαν ευθέως στους New York Times ότι παρευρίσκονταν με σκοπό να επηρεάσουν τον Τραμπ για θέματα ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Τα crypto περιουσιακά στοιχεία του Τραμπ αποτελούν πλέον σημαντικό κομμάτι της περιουσίας του – 37% σύμφωνα την πιο συντηρητική ανάλυση. Και η αξία τους σταθερά αυξάνεται χάρη σε αποφάσεις για τη ρύθμιση του τομέα που έχει λάβει μετά τις 20 Ιανουαρίου ο Τραμπ.
Την ίδια ημέρα που έλαβε χώρα το διαβόητο δείπνο στο National Golf Club, 35 Δημοκρατικοί βουλευτές έστειλαν επιστολή στο Τμήμα Δημόσιας Ακεραιότητας του υπουργείου Δικαιοσύνης ζητώντας να ξεκινήσει άμεσα έρευνα για το αν η εκδήλωση συνιστά παραβίαση της ομοσπονδιακής νομοθεσίας περί δωροδοκίας και της συνταγματικής ρήτρας περί απολαβών. Μία τέτοια έρευνα είναι απίθανο να διεξαχθεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης υπό τη σημερινή του ηγεσία: η Παμ Μπόντι βλέπει τον ρόλο της περισσότερο ως νομικής εκπροσώπου του προέδρου παρά ως αμερόληπτου γενικού εισαγγελέα, που –αν ο νόμος το επιβάλει– θα στραφεί και κατά του Λευκού Οίκου.
Χρυσάφι στην έρημο – Το Trump Organization έχει κλείσει συμφωνίες εκατοντάδων εκατομμυρίων σε Ομάν, Τζέντα και Ριάντ. Πετράδι του στέμματος, ωστόσο, είναι το Trump International Golf Club & Villas στο Κατάρ, που κοστολογείται 3 δισ. δολάρια.
«Δεν με εκπλήσσει το γεγονός ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει αναπτύξει τόσο πολλούς τρόπους για να επωφεληθεί από την προεδρία αυτή τη φορά, καθώς δέχθηκε ελάχιστη κριτική για αντίστοιχα πράγματα μικρότερης κλίμακας που έκανε στην πρώτη του θητεία», λέει στην «Κ» ο Ντέιβιντ Σούπερ, καθηγητής Νομικής και Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Georgetown. «Αρκετές διατάξεις του Συντάγματος είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν δικαστικά από ιδιώτες και δυστυχώς η ρήτρα περί απολαβών είναι μία από αυτές. Τα δικαστήρια έχουν μια αρκετά στενή ερμηνεία για τον ρόλο τους και η καταπολέμηση της διαφθοράς δεν είναι κάτι στο οποίο δίνουν έμφαση. Το Κογκρέσο θα μπορούσε να παραπέμψει για καθαίρεση και να απομακρύνει έναν πρόεδρο που επωφελείται από το αξίωμά του ή μέλη του υπουργικού συμβουλίου που κάνουν το ίδιο, αλλά η πολιτική σκηνή των ΗΠΑ είναι επί του παρόντος τόσο πολωμένη, που κανένα κόμμα δεν θα ψηφίσει για να τιμωρήσει τα μέλη του».
Η «ταρίφα»
Η εκμετάλλευση του αξιώματος για προσωπικό πλουτισμό δεν περιορίζεται στα κρυπτονομίσματα. Σύμφωνα με τον Εβαν Οζνος για το New Yorker, είναι κοινώς γνωστή στην αμερικανική πρωτεύουσα η ταρίφα για ένα δείπνο για δύο με τον πρόεδρο Τραμπ: πέντε εκατομμύρια δολάρια. Μιλώντας στο δημοσιογράφο υπό καθεστώς ανωνυμίας, ένας λομπίστας –είδος που δεν φημίζεται για τις δεοντολογικές αναστολές του– μίλησε για «πρακτικές της μαφίας των προαστίων» [σ.σ.: outer boroughs στο πρωτότυπο].
Στο Ταμείο Ορκωμοσίας του Τραμπ συγκέντρωσε το ιλιγγιώδες ποσό των 250 εκατ. δολαρίων από εταιρείες, μεγαλοστελέχη και άλλους επιφανείς δωρητές. Η μεγαλύτερη δωρεά, 5 εκατ. δολάρια, προήλθε από την εταιρεία Pilgrim’s Pride – κολοσσό των πουλερικών. Λίγους μήνες αργότερα, η υπουργός Γεωργίας του Τραμπ ανακοίνωσε ότι δεν θα διευρυνθούν οι έλεγχοι για σαλμονέλα στα πουλερικά, ενώ θα ληφθούν μέτρα για τον «περιορισμό της αχρείαστης γραφειοκρατίας».
Μία ακόμα ζωτική διαφορά σε σύγκριση με την πρώτη του θητεία, όταν είχε δεσμευθεί να μην επιδιώκει ο όμιλός του επιχειρηματικές συμφωνίες στο εξωτερικό, είναι ότι αυτή τη φορά το Trump Organization, με μπροστάρηδες τους δύο γιους του από τον πρώτο του γάμο, τον Ντον Τζούνιορ και τον Ερικ, κλείνει το ένα μεγάλο real-estate deal μετά το άλλο – ειδικά στη Μέση Ανατολή.
Το Trump International Oman, προϋπολογισμού 500 εκατ. δολαρίων, ανακοινώθηκε τον περασμένο Ιούνιο. Το Trump Tower Jeddah, πάλι σε συνεργασία με τη σαουδαραβική εταιρεία Dar Global (προϋπολογισμός 533 εκατ.), ανακοινώθηκε τον Ιούλιο και αναμένεται να είναι έτοιμο το 2029. Αντίστοιχης αξίας είναι και το Trump Riyadh, που ανακοινώθηκε τον Δεκέμβριο.
Η ζωή της Μελάνια – Επειτα από ένα δείπνο του Τζεφ Μπέζος με τον Τραμπ, η Amazon υπέγραψε συμφωνία 40 εκατ. δολαρίων για τα δικαιώματα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της Μελάνια. Τα 28 εκατ. θα δίνονταν απευθείας στην Πρώτη Κυρία.
Το μεγαλύτερο project, όμως, είναι το Trump International Golf Club & Villas στο Κατάρ, που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο και που αναμένεται να κοστίσει 3 δισ. δολάρια. Τις προηγούμενες εβδομάδες, ξέσπασε βουή και αντάρα στην Ουάσιγκτον όταν αποκαλύφθηκε η πρόθεσή του να αποδεχθεί ως δώρο από το εμιράτο το «παλάτι των αιθέρων» – ένα πολυτελές jumbo jet αξίας 400 εκατ. δολαρίων, που θα λειτουργούσε προσωρινά ως Air Force One και στη συνέχεια θα μεταβιβαζόταν στην Προεδρική Βιβλιοθήκη του Τραμπ (με άλλα λόγια, θα παρέμενε στη διάθεσή του).
Ο Πίτερ Μπέικερ, σε ανάλυσή του στους New York Times, υπενθύμισε ότι επί προεδρίας Κλίντον ξέσπασε μείζον σκάνδαλο όταν αποκαλύφθηκε ότι, πολύ πριν εκλεγεί ο σύζυγός της, η Χίλαρι Κλίντον είχε εισπράξει υπερκέρδη 100.000 δολαρίων από μία επένδυση 1.000 δολαρίων σε futures βοοειδών. Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Τραμπ δείπνησε με τον Τζεφ Μπέζος στο Μαρ-α-Λάγκο και στη συνέχεια η Amazon υπέγραψε συμφωνία 40 εκατ. δολαρίων για τα δικαιώματα του ντοκιμαντέρ για τη ζωή της Μελάνια – εκ των οποίων τα 28 εκατ. θα δίνονταν απευθείας στην Πρώτη Κυρία.
Κλειστό κλαμπ
Μπορεί ο Τραμπ να αυτοδιαφημίζεται ως «Ρεπουμπλικανός της εργατικής τάξης», αλλά το νέο κλαμπ που θα ανοίξει ο γιος του, Ντον Τζούνιορ, στην Ουάσιγκτον, με τη διόλου διακριτική ονομασία «The Executive Branch», δεν προορίζεται μάλλον για τις πλατιές μάζες. To κόστος εγγραφής είναι 500.000 δολάρια. Ενα από τα ιδρυτικά μέλη, ο Ντέιβιντ Σακς, ο επιστήθιος φίλος του Ιλον Μασκ τον οποίο ο Τραμπ έχει διορίσει ως υπεύθυνο για τα κρυπτονομίσματα και την τεχνητή νοημοσύνη στον Λευκό Οίκο, δήλωσε πρόσφατα ότι το κλαμπ θα αποτελεί καταφύγιο για τη νέα φιλο-τραμπική ελίτ, χωρίς τον κίνδυνο αναπάντεχων συναντήσεων με «fake news δημοσιογράφους» ή οποιονδήποτε άλλο «δεν γνωρίζουμε και δεν εμπιστευόμαστε».
Τεράστια ζητήματα δεοντολογίας έχουν προκύψει και σχετικά με τον Μασκ, του οποίου η τρικυμιώδης και εν πολλοίς αποτυχημένη θητεία στην κυβέρνηση Τραμπ έληξε την περασμένη εβδομάδα. Στη λίστα 100 συγκρούσεων συμφερόντων που συμπεριέλαβε σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε στις 30 Απριλίου ο Τζέρι Κόνολι, ο πιο υψηλόβαθμος Δημοκρατικός στην επιτροπή Εποπτείας και Διοικητικής Μεταρρύθμισης της Βουλής των Αντιπροσώπων, οι 23 υποθέσεις αφορούσαν τον αθυρόστομο μεγιστάνα.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Μισάλ Χουσέιν του Bloomberg σε εμφάνισή του στο Οικονομικό Φόρουμ του Κατάρ (20/5), ο Μασκ υιοθέτησε εκ νέου την πόζα ταπεινοφροσύνης: «Είμαι απλώς ένας σύμβουλος, δεν έχω επίσημη εξουσία. Και αυτό είναι όλο. Ενας πρόεδρος μπορεί να επιλέξει να δεχθεί τη συμβουλή μου ή όχι».
