Παρά την αισιοδοξία της κυβέρνησης Τραμπ, η προοπτική έστω και προσωρινής κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα παρέμενε μέχρι χθες το βράδυ αμφίβολη καθώς το σχέδιο του Αμερικανού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ, που έχει γίνει αποδεκτό από το Ισραήλ, συναντούσε σφοδρές αντιρρήσεις από την πλευρά της Χαμάς.
«Η αμερικανική πρόταση δεν ανταποκρίνεται σε καμία από τις δίκαιες και νόμιμες αξιώσεις του λαού μας, ιδίως στο να σταματήσουν ο πόλεμος και ο λιμός», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μπάσεμ Ναΐμ, εξόριστο ηγετικό στέλεχος της Χαμάς. Επιφυλάχθηκε ωστόσο για την τελική απάντηση της ισλαμικής οργάνωσης, λέγοντας ότι «το κίνημα επεξεργάζεται την απάντηση που θα δώσει». Τηλεφωνική επικοινωνία με το Πολιτικό Γραφείο της οργάνωσης για τις προσπάθειες κατάπαυσης του πυρός είχε και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο οποίος επικοινώνησε επίσης με τον ομόλογό του από το Κατάρ.
Οι βασικές ενστάσεις της Χαμάς είναι ότι το αμερικανικό σχέδιο δεν προβλέπει ολοκληρωτική απόσυρση του ισραηλινού στρατού από την παλαιστινιακή Λωρίδα, ενώ του δίνει τη δυνατότητα να επανέλθει στις εχθροπραξίες αφού θα έχουν απελευθερωθεί όλοι οι όμηροι, κάτι που σημαίνει ότι οι εχθροί του θα έχουν χάσει το μόνο διαπραγματευτικό χαρτί τους.
Σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters, το σχέδιο Γουίτκοφ προβλέπει κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 60 ημέρες και την απελευθέρωση 28 Ισραηλινών ομήρων, ζωντανών και νεκρών, κατά την πρώτη εβδομάδα της εκεχειρίας. Από τους 251 ανθρώπους που απήγαγε η Χαμάς στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, 57 εξακολουθούν να βρίσκονται στη Γάζα, αλλά από αυτούς τουλάχιστον 34 είναι νεκροί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ισραηλινών αρχών.
Σε αντάλλαγμα, οι Ισραηλινοί θα απελευθερώσουν 1.236 Παλαιστίνιους κρατούμενους και θα παραδώσουν τα λείψανα 180 Παλαιστινίων μαχητών. Ανάμεσα σε αυτούς που θα αποφυλακιστούν θα είναι και 125 Παλαιστίνιοι που έχουν καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη για ένοπλες ενέργειες εναντίον του Ισραήλ. Η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα που λιμοκτονεί θα αποκατασταθεί πλήρως από τη στιγμή που η Χαμάς θα δεχθεί την πρόταση εκεχειρίας. Υπεύθυνοι για τη διανομή της θα είναι τα Ηνωμένα Εθνη, η Ερυθρά Ημισέληνος και άλλοι συμφωνημένοι δίαυλοι. Εγγυητές της συμφωνίας θα είναι προσωπικά ο πρόεδρος Τραμπ και οι κυβερνήσεις της Αιγύπτου και του Κατάρ που ασκούν καθήκοντα μεσολαβητών.
Προειδοποίηση Μακρόν για κυρώσεις αν δεν αρθεί ο αποκλεισμός στη Λωρίδα – Θα ιδρύσουμε εβραϊκό κράτος στα παλαιστινιακά εδάφη, απαντά ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας.
Το βράδυ της Πέμπτης, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ ενέκρινε και υποστηρίζει το σχέδιο Γουίτκοφ. Νωρίτερα, ισραηλινά μέσα ανέφεραν ότι ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου γνωστοποίησε σε οικογένειες ομήρων πως η κυβέρνησή του αποδέχεται το αμερικανικό σχέδιο. Ωστόσο μέχρι χθες το βράδυ δεν υπήρχε επίσημη επιβεβαίωση από το γραφείο του.
Αντιδράσεις
Υπήρχαν, αντιθέτως, δημόσιες αντιδράσεις από τους ακροδεξιούς κυβερνητικούς εταίρους του, που επιδιώκουν τη συνέχιση του πολέμου. Ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ δήλωσε: «Αφού η Χαμάς απέρριψε για μία ακόμη φορά την πρόταση συμφωνίας, δεν υπάρχουν πλέον δικαιολογίες… Εχουμε χάσει ήδη πολλές ευκαιρίες. Είναι καιρός να πάμε εκεί με όλη την απαραίτητη ισχύ, χωρίς να ταλαντευόμαστε, για να καταστρέψουμε και να σκοτώσουμε ολόκληρη τη Χαμάς».
Η διπλωματική κινητικότητα δεν εμπόδισε τον ισραηλινό στρατό να συνεχίσει την πολύνεκρη εκστρατεία του στην παλαιστινιακή Λωρίδα. Τουλάχιστον 14 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας, όπως ανακοίνωσαν οι τοπικές υγειονομικές αρχές. Τα περισσότερα θύματα προέρχονταν από βομβαρδισμό στον προσφυγικό καταυλισμό Τζαμπάλια, βόρεια της Πόλης της Γάζας.
Στο ίδιο διάστημα συνεχίστηκαν οι προσπάθειες ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να ασκήσουν πίεση στο Ισραήλ για άρση των εμποδίων στη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας. Από τη Σιγκαπούρη, όπου βρισκόταν για επίσημη επίσκεψη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι «ο αποκλεισμός της ανθρωπιστικής βοήθειας δημιουργεί αφόρητη κατάσταση» και προειδοποίησε ότι αν δεν διορθωθεί η κατάσταση θα αναγκαστεί να επιβάλει κυρώσεις στο Ισραήλ. Επιπλέον, τόνισε την ανάγκη δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους. Διεθνή πρακτορεία αναφέρουν ότι σκέφτεται να αναγνωρίσει μονομερώς παλαιστινιακό κράτος ενόψει της διεθνούς διάσκεψης που συνδιοργανώνει με τη Σαουδική Αραβία στις 17-20 Ιουνίου, στη Νέα Υόρκη.
Η προοπτική αυτή έχει θορυβήσει την ισραηλινή ηγεσία. Στη διάρκεια επίσκεψης σε στρατιωτικό φυλάκιο στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη, ο υπουργός Αμυνας Ισραελ Κατς προανήγγειλε την «οικοδόμηση ενός εβραϊκού, ισραηλινού κράτους» στα παλαιστινιακά εδάφη και προσέθεσε: «Είναι ένα σαφές μήνυμα προς τον Μακρόν και τους φίλους του: Εκείνοι θα αναγνωρίσουν ένα παλαιστινιακό κράτος στα χαρτιά και εμείς θα οικοδομήσουμε ένα εβραϊκό παλαιστινιακό κράτος. Το χαρτί θα πεταχτεί στα σκουπίδια της Ιστορίας, το κράτος του Ισραήλ θα ευημερήσει και θα ανθήσει».
Παράλληλα με τη Γαλλία, η Γερμανία ανεβάζει και αυτή το τελευταίο διάστημα τους τόνους έναντι της κυβέρνησης Νετανιάχου. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ δήλωσε ότι το Βερολίνο θα αποφασίσει αν συνεχίσει ή όχι την αποστολή οπλικών συστημάτων στο Ισραήλ ανάλογα με την εξέλιξη της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα.
