Στις 20 Ιανουαρίου εισήλθε επισήμως στην αμερικανική διοίκηση, ως άμισθος «ειδικός κυβερνητικός υπάλληλος» («special government employee»)… και στις 30 Μαΐου αποσύρθηκε. Περίπου τέσσερις μήνες: τόσο «έντεξε» ο Ελον Μασκ στο τιμόνι του νεοσύστατου Τμήματος Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (DOGE) της διοίκησης Τραμπ.
Ο διορισμός του ως «ειδικού κυβερνητικού υπαλλήλου» δεν απαιτούσε προηγούμενη έγκριση από το Κογκρέσο. Κατά την «έξοδό» του ωστόσο από την κεντρική πολιτική σκηνή, εκείνος «τιμήθηκε» ωσάν κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επρόκειτο να αποχαιρετήσει τον Ελον Μασκ στις 30 Μαΐου, διοργανώνοντας στον Λευκό Οίκο μια συνέντευξη Τύπου προς τιμήν του δισεκατομμυριούχου που φεύγει χωρίς όμως να πηγαίνει μακριά.
«Αυτή θα είναι η τελευταία του μέρα, αλλά όχι στην πραγματικότητα, γιατί θα είναι πάντοτε μαζί μας, βοηθώντας μας σε όλη τη διαδρομή. Ο Ελον είναι καταπληκτικός», έγραψε ο Τραμπ σε ανάρτησή του, λίγες ώρες πριν από το… αποχαιρετιστήριο πάρτι στον Λευκό Οίκο.
Ο πολυδισεκατομμυριούχος Ελον Μασκ διακρίθηκε πέρυσι ως ο με διαφορά μεγαλύτερος χρηματοδότης της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ, στην οποία έριξε συνολικά περί τα 250 εκατομμύρια δολάρια. Τούτων δοθέντων… το Ρεπουμπλικανικό κόμμα προφανώς και θα ήθελε να τον κρατήσει κοντά του, ως χρηματοδότη, στον δρόμο προς τις επόμενες ενδιάμεσες εκλογές του 2026, που θα είναι όμως κρίσιμες για τις πλειοψηφίες στα δύο σώματα του Κογκρέσου και τις ισορροπίες ισχύος της τελευταίας διετίας του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία… αν και ο ίδιος ο Μασκ δήλωσε πρόσφατα ότι «πρόκειται να κάνει πολύ λιγότερα στο μέλλον σε επίπεδο πολιτικών δαπανών».
Ως δωρητής λοιπόν, ο Μασκ όντως προσέφερε πολλά στην πλευρά Τραμπ. Επικοινωνιακά επίσης της προσέφερε πολλά, κυρίως μέσω του δικτύου Χ (πρώην Twitter), το οποίο ήλεγχε -ως ιδιοκτήτης- ήδη από το 2022. Με όρους «κυβερνητικής αποδοτικότητας» ωστόσο, η κληρονομιά που αφήνει πίσω του ο Ελον Μασκ είναι σαφώς κατώτερη των εξαγγελιών που είχαν προηγηθεί. Με άλλα λόγια, εάν το DOGE έπρεπε να αξιολογήσει τον εαυτό του με βάση τις σχετικές εξαγγελίες της ιδίας της διοίκησης Τραμπ, μάλλον θα καλούνταν να απολύσει τους ιθύνοντες και να αυτοδιαλυθεί.
«Μπορεί να μην επιτύχω», παραδεχόταν ο ίδιος ο Μασκ στις αρχές Μαΐου.
Μέσα σε ένα διάστημα περίπου τεσσάρων μηνών, στις ΗΠΑ όντως κόπηκαν ομοσπονδιακές δαπάνες ύψους περίπου 19 δισ. δολ., σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, αν και το ίδιο το DOGE ανεβάζει τις σχετικές περικοπές στα 175 δισ. δολ. Συνολικά ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση βρέθηκε να δαπανά τους πρώτους μήνες του 2025 περίπου 250 δισ. δολ. περισσότερα από ό,τι τους πρώτους μήνες του 2024, όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters σε ανάλυσή του, ενώ και η ίδια η δράση του DOGE συνοδεύεται από νέες δαπάνες (δικαστικές «μάχες», επαναπροσλήψεις δημοσίων υπαλλήλων που απολύθηκαν αλλά αντέδρασαν προσφεύγοντας στη Δικαιοσύνη κ.ά.) ύψους πολλών δισ. δολ. όπως αναφέρει η USA Today
Ο Ελον Μασκ ήρθε στην εξουσία με την υπόσχεση να περικόψει δαπάνες ύψους 1 με 2 τρισ. δολ. από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, όχι σε βάθος ετών αλλά μέσα στο επόμενο οικονομικό έτος. Στις 20 Φεβρουαρίου εμφανίστηκε σε εκδήλωση στην Ουάσιγκτον κραδαίνοντας ένα αλυσοπρίονο, δώρο του Αργεντίνου προέδρου Χαβιέρ Μιλέι.
Τρεις μήνες μετά ωστόσο, η διοίκηση Τραμπ προωθεί προς έγκριση έναν «μεγάλο» και «όμορφο» προϋπολογισμό που αναμένεται να αυξήσει το αμερικανικό χρέος κατά 2 με 5 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, όπως καταγγέλλουν υπό μορφή προειδοποίησης πολλοί, μεταξύ αυτών και Ρεπουμπλικανοί.
Ο Μασκ έσπευσε να πάρει αποστάσεις από τον εν λόγω προϋπολογισμό. Δήλωσε «απογοητευμένος» επειδή, όπως υποστήριξε, το σχετικό σχέδιο «πρόκειται να αυξήσει το έλλειμμα, αντί να το μειώσει».
Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο δισεκατομμυριούχος έβγαινε «εκτός προεδρικής γραμμής» τους τελευταίους μήνες.
Προηγουμένως, είχε συγκρουστεί ανοιχτά με τον Αμερικανό ΥΠΟΙΚ Σκοτ Μπέσεντ και τον προεδρικό σύμβουλο Πίτερ Ναβάρο (για το θέμα των δασμών και δη των δασμών που επιβαρύνουν τις αυτοκινητοβιομηχανίες), με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο (για τις περικοπές εξόδων και τις απολύσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ) και με τον αρχετυπικό εκφραστή της MAGA τάσης Στιβ Μπάνον (για τις τις βίζες H-1B των ξένων που εργάζονται στη Σίλικον Βάλεϊ), ενώ εκείνος βρέθηκε παράλληλα να ανταλλάσσει «πυρά» και με πολλές ξένες κυβερνήσεις (της Γερμανίας, της Βρετανίας, του Καναδά, της Νότιας Αφρικής).
«Τραμπ και Μασκ: Θα αντέξει το ειδύλλιο;»: Το ερώτημα αιωρούνταν πάνω από την Ουάσιγκτον ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο. Πέντε μήνες μετά ωστόσο, το «ειδύλλιο» δείχνει πια να δοκιμάζεται και να αλλάζει, χωρίς όμως να οδηγείται -προς το παρόν- σε κάποιο «διαζύγιο».
Την περίοδο που ήταν ιδιαίτερα δραστήριος πολιτικά, ο Ελον Μασκ είδε τις πωλήσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας Tesla να καταρρέουν, ειδικά στην Ευρώπη. Ο τοξικός τρόπος με τον οποίο πολιτεύθηκε, του κόστισε επιχειρηματικά αλλά και προσωπικά. Η δημοτικότητά του υποχώρησε σημαντικά εντός των ΗΠΑ (βλ. δημοσκοπήσεις CNBC All-America Economic survey, Pew Research Center), ενώ ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος που ο Μασκ υποστήριξε προσφέροντας δεκάδες εκατ. δολ. στις εκλογές για το Ανώτατο πολιτειακό Δικαστήριο του Ουισκόνσιν, ηττήθηκε κατά κράτος στην κάλπη από τη Δημοκρατική αντίπαλό του.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο εκ των έσω οχλήσεων, υποχωρούντων δεικτών και απωλειών, ο Μασκ αναγκάστηκε να κάνει πίσω. Οι αναρτήσεις του στο δίκτυο X άλλαξαν. Από έντονα επιθετικές και διχαστικές που ήταν, ξαφνικά έγιναν περισσότερο ουδέτερες και το ενδιαφέρον τους στράφηκε σε άλλες… επιστημονικές και επιχειρηματικές θεματικές. Η συγκρουσιακή του διάθεση υποχώρησε και ο ίδιος βρέθηκε να διαβεβαιώνει, ήδη από τον περασμένο Απρίλιο, τους μετόχους της Tesla ότι στο μέλλον θα ασχολείται λιγότερο με την πολιτική… Αυτό το μέλλον ωστόσο, τελικώς ήρθε πιο γρήγορα από ό,τι πολλοί μπορεί να ανέμεναν.
Ο Ελον Μασκ βγαίνει πια από το πολιτικό προσκήνιο περίπου όπως ήρθε: γρήγορα και αλλοπρόσαλλα. Ο ίδιος ωστόσο θα παραμείνει στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ. Oπως προαναφέρθηκε, οι Ρεπουμπλικανοί και ο Τραμπ θα ήθελαν να συνεχίσουν να τον έχουν κοντά τους ως χρηματοδότη. Και ο ίδιος ο Μασκ όμως από την πλευρά του, προσδοκά οφέλη, όπως σημειώνουν σε ανάλυσή τους οι New York Times – οφέλη που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν μέσω της «ευνοϊκής μεταχείρισης» των επιχειρήσεών του από το αμερικανικό κράτος, και κυρίως της SpaceX η οποία συνεργάζεται με τη NASA και την αμερικανική Πολεμική Αεροπορία.
