Οι χώρες του ΝΑΤΟ συναντώνται, σήμερα, Τετάρτη και αύριο στην Τουρκία για να διαπραγματευθούν την αύξηση των αμυντικών τους δαπανών, με τα βλέμματα προς την Ουάσιγκτον, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει απειλήσει τους «κακοπληρωτές» ότι δεν θα τους προστατεύσει.
Οχι σκόπιμα, η άτυπη σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, που είναι προγραμματισμένη εδώ και καιρό, θα πραγματοποιηθεί την ίδια περίοδο με την πολυαναμενόμενη, αλλά όχι επιβεβαιωμένη, αυριανή συνάντηση της Ρωσίας και της Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη.
Οι ΗΠΑ απαιτούν από τις 32 χώρες του ΝΑΤΟ να αφιερώσουν τουλάχιστον το 5% του ΑΕΠ τους στις αμυντικές τους δαπάνες, μία πολύ σημαντική αύξηση την οποία πολλές χώρες θεωρούν δύσκολο να πετύχουν.
Στα τέλη του 2024, 22 χώρες του ΝΑΤΟ πέτυχαν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ, στον οποίο είχαν δεσμευθεί το 2014. Πολλές χώρες –ανάμεσά τους η Ιταλία, η Ισπανία και το Βέλγιο– ακόμη δεν έχουν πετύχουν τον στόχο, αλλά έχουν δεσμευθεί να το πράξουν φέτος.
«Υπάρχει ευρεία συναίνεση για το γεγονός ότι πρέπει να εντείνουμε σημαντικά τις προσπάθειές μας», επισήμανε αυτή την εβδομάδα διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ.
Ομως το 5% παραμένει ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό για πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η συμβιβαστική πρόταση του Ρούτε
Ως συμβιβαστική λύση ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε παρουσίασε πρόταση, η οποία διατηρεί τον στόχο του 5%, αλλά περιλαμβάνει σε αυτό το ποσοστό όχι αυστηρά αμυντικές δαπάνες.
Την ιδέα είδε θετικά χθες, Τρίτη, ο Αμερικανός πρεσβευτής στο ΝΑΤΟ Μάθιου Γουίτακερ.
Η αύξηση των αμυντικών δαπανών, την οποία οι 32 χώρες του ΝΑΤΟ θα συζητήσουν κατά τη σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Ιουνίου στη Χάγη, «θα περιλαμβάνει όλα τα μέσα που είναι απαραίτητα στους συμμάχους του ΝΑΤΟ για την αποτροπή και την άμυνα, αλλά επίσης και ζητήματα όπως η κινητικότητα, οι υποδομές, η κυβερνοασφάλεια», διαβεβαίωσε ο Ρούτε.
«Πρόκειται για κάτι περισσότερο από πυραύλους, άρματα μάχης και ολμοβόλα», εξήγησε.
Πιο συγκεκριμένα, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ πρότεινε να οριστεί στο 3,5% το ποσοστό των αυστηρά αμυντικών δαπανών με ορίζοντα το 2032. Ομως σε αυτό το ποσοστό πρότεινε να προστεθεί ένα 1,5% ΑΕΠ που θα αφορά ευρύτερες δαπάνες, όπως για τις υποδομές, κάτι που θα μπορέσουν να πετύχουν πιο εύκολα κυρίως χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που υστερούν.
Ακόμη περισσότερο καθώς στο 1,5% θα περιλαμβάνονται και δαπάνες που ήδη προβλέπονται στον προϋπολογισμό των κρατών, όπως ο έλεγχος των συνόρων, η κατασκευή λιμανιών και δρόμων, εξήγησε διπλωμάτης από τις Βρυξέλλες.
Προκειμένου να πείσει την Ουάσιγκτον για τη σοβαρότητα των Ευρωπαίων συμμάχων, ο Ρούτε πρότεινε επίσης να δεσμευθούν να αυξάνουν κατά τουλάχιστον 0,2% ετησίως τις αυστηρά αμυντικές δαπάνες.
Η ετήσια αύξηση θα είναι «πολύ δύσκολο να επιβληθεί», παραδέχθηκε διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ, όμως πρόσθεσε ότι ο συμβιβασμός του Ρούτε είναι «εφικτός και θα εξυπηρετήσει όλους τους συμμάχους».
Ολα ανοιχτά
Είναι «η αρχή της συζήτησης», εκτίμησε άλλος διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τον οποίο «όλα παραμένουν ανοικτά» πριν από τη Σύνοδο στη Χάγη.
Σήμερα και αύριο στην Αττάλεια δεν αναμένεται σημαντική πρόοδος στο θέμα, το οποίο θα ξανασυζητήσουν οι υπουργοί Αμυνας του ΝΑΤΟ στην τελευταία συνάντηση πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Χάγης.
Με πληροφορίες από AFP, ΑΠΕ – ΜΠΕ
