«Ηταν τιμή μου η άρση των κυρώσεων στη Συρία», είπε o Ντόναλντ Τραμπ από τη Σαουδική Αραβία, μετά και τη συνάντησή του με τον προσωρινό πρόεδρο της Συρίας Αχμεντ αλ Σάρα, παρουσία του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και με τη συμμετοχή μέσω τηλεδιάσκεψης και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σήμερα Τετάρτη.
«Θα είναι μια καλή κατάσταση», πρόσθεσε και είπε ότι είναι ευκαιρία και για τον Λίβανο για «ένα καλύτερο μέλλον, ελεύθερο από τα δεσμά της Χεζμπολάχ».
Αναφερόμενος στις κινήσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή μετά την επάνοδό του στην εξουσία, σημείωσε πως «όλος ο πλανήτης μιλά για αυτά που γίνονται εδώ», προσθέτοντας πως θα «φτιάξουμε μια Μέση Ανατολή που θα ευδοκιμεί και θα είναι το γεωγραφικό κέντρο του κόσμου».
Κάλεσμα για εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ
Ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι και άλλες χώρες θα ομαλοποιήσουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, κάλεσε τη Δαμασκό να υπογράψει τις Συμφωνίες του Αβραάμ –δηλαδή την αμερικανική πρωτοβουλία για την εν λόγω εξομάλυνση των σχέσεων– και να διαμηνύσει «προς όλους τους ξένους τρομοκράτες να εγκαταλείψουν τη Συρία».
Ο Αμερικανός πρόεδρος, μιλώντας στη σύνοδο κορυφής του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου στη σαουδαραβική πρωτεύουσα, τόνισε πως στο τέλος της πρώτης θητείας του η δυναμική στη Μέση Ανατολή ήταν «προς την ειρήνη», ενώ δεσμεύτηκε πως θα συνεχίσει να προσθέτει περισσότερες χώρες στις Συμφωνίες του Αβραάμ.
Ευχαρίστησε το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για την υπογραφή των συμφωνιών, καθώς επίσης και τους Αραβες ηγέτες στο σύνολό τους για τις προσπάθειες εξασφάλισης της ειρήνης στη Γάζα.
Σχετικά με το Ιράν, ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε πως θέλει να συνάψει συμφωνία μαζί του, αλλά υπογράμμισε πως για να συμβεί αυτό θα πρέπει η Τεχεράνη, πρώτον, «να σταματήσει να υποστηρίζει την τρομοκρατία» και, δεύτερον, «να μη διαθέτει πυρηνικό όπλο».
Αναβίωση μιας συμμαχίας
Σημειώνεται ότι, πριν από τέσσερα χρόνια, ο ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας, αγωνιζόταν για να επικοινωνήσει με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος είχε δεσμευτεί να καταστήσει παρία τη χώρα αυτή του Κόλπου αφότου ο ηγέτης της φέρεται να διέταξε τον φόνο δημοσιογράφου με έδρα την Ουάσιγκτον.
Χθες, Τρίτη, ο Τραμπ εγκωμίασε τον ντε φάκτο ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας χαρακτηρίζοντάς τον «απίθανο άνθρωπο» και «φοβερό τύπο», χωρίς να αναφερθεί καθόλου στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
«Πολύ μου αρέσει. Μου αρέσει πάρα πολύ», είπε ο Τραμπ, καθώς άστραφταν τα φλας των φωτογράφων και το συγκεντρωμένο πλήθος χειροκροτούσε στη διάρκεια επενδυτικής συνόδου κορυφής στο Ριάντ, από όπου ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκίνησε την πρώτη του σημαντική επίσκεψη στο εξωτερικό μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ για δεύτερη φορά.
Η έκφραση συμπάθειας προς έναν ηγέτη με αμφιλεγόμενο ιστορικό αντανακλά την πρώτη θητεία του Τραμπ όταν συνήψε συμμαχία με τον Μπιν Σαλμάν, η οποία ενισχύθηκε στη διάρκεια των ετών με τη σύναψη συμφωνιών.
Κοινά συμφέροντα
Η σχέση τους εδράζεται σε κοινά συμφέροντα: ο Τραμπ επιδιώκει σημαντικά οικονομικά οφέλη και ενισχυμένο ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή, ενώ ο Μπιν Σαλμάν επιδιώκει πρόσβαση στην προηγμένη τεχνολογία, τη στρατιωτική στήριξη και στην απόκτηση ενός ισχυρού συμμάχου στην προσπάθειά του να εκσυγχρονίσει τη Σαουδική Αραβία και να ασκήσει περιφερειακή εξουσία.
Στη σύνοδο κορυφής ο Τραμπ εξασφάλισε αμυντική συμφωνία ύψους 142 δισ. δολαρίων και επενδύσεις 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ, που θα αφορούν από την τεχνητή νοημοσύνη έως τις υποδομές και την ενέργεια.
Η σχέση του Τραμπ με τον Μπιν Σαλμάν έχει προκαλέσει κριτική εκ μέρους Αμερικανών βουλευτών, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αναλυτών εξωτερικής πολιτικής γι’ αυτό που θεωρούν προτεραιοποίηση των οικονομικών συμφερόντων έναντι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Μπιν Σαλμάν έχει αρνηθεί ότι εμπλέκεται στη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι και αναφέρεται σε μεταρρυθμίσεις όπως η επέκταση των δικαιωμάτων των γυναικών ως ένδειξη προόδου. Ωστόσο, αναλυτές αντιτείνουν ότι οι αλλαγές αυτές υπονομεύτηκαν από τις συνεχιζόμενες επιχειρήσεις καταστολής των αντιφρονούντων και των πολιτικών ελευθεριών.
Η σχέση του Τραμπ με τον Μπιν Σαλμάν είναι πολύ θερμότερη σε σχέση με εκείνη του προκατόχου του στον Λευκό Οίκο.
Το 2019 ο Δημοκρατικός πρόεδρος δεσμεύτηκε να κάνει τη Σαουδική Αραβία «παρία» στη διεθνή σκηνή λόγω της δολοφονίας του Κασόγκι και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, γεωπολιτικά ζητήματα, όπως οι τιμές του πετρελαίου που εκτοξεύθηκαν, εν μέρει εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022, υπογραμμίζουν την ανάγκη συνεργασίας ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και το Ριάντ.
Αυτό οδήγησε τον Μπάιντεν να αποφασίσει ότι είχε έρθει η ώρα για να επανεκκινήσει τη στρατηγική τους σχέση και τελικά επισκέφθηκε τον Μπιν Σαλμάν τον Ιούλιο του 2022.
Οι δύο άνδρες δεν αντάλλαξαν χειραψία, αλλά χαιρετήθηκαν ενώνοντας τις γροθιές τους, κάτι το οποίο συγκέντρωσε αρνητικά σχόλια, καθώς θεωρήθηκε υπερβολικά φιλική χειρονομία δεδομένης της κατάστασης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σαουδική Αραβία.
Οι σύμβουλοι του Λευκού Οίκου έσπευσαν να απαντήσουν ότι αυτός ήταν ένας τρόπος να περιορίσει ο Μπάιντεν τον κίνδυνο να κολλήσει COVID-19.
Οι σχέσεις βελτιώθηκαν γρήγορα, καθώς η κυβέρνηση εργάστηκε για τη σύναψη συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας – Ισραήλ με αντάλλαγμα μια ευρύτερη αμερικανική αμυντική συμφωνία.
Η προσπάθεια «πάγωσε» μετά την επίθεση της Χαμάς σε ισραηλινό έδαφος στις 7 Οκτωβρίου 2023 και τη στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στη Γάζα.
Στη διάρκεια της χθεσινής επίσκεψης του Τραμπ, ο Μπιν Σαλμάν χαιρέτησε ο ίδιος τον πρόεδρο των ΗΠΑ συνοδεύοντάς τον στις σκάλες και έπειτα οδηγώντας αμαξάκι του γκολφ με τον Τραμπ συνοδηγό πριν από το επίσημο δείπνο.
Σε μια στιγμή που υπογραμμίζει το βάθος της προσωπικής τους σχέσης, ο Τραμπ δεσμεύτηκε να άρει τις αμερικανικές κυρώσεις στη Συρία, κίνηση που όπως είπε ο ίδιος έγινε κατόπιν αιτήματος του Μπιν Σαλμάν.
«Αχ τι κάνω για τον πρίγκιπα διάδοχο», σχολίασε ο Τραμπ καθώς ο Μπιν Σαλμάν έβαζε, χειροκροτούμενος, το χέρι στην καρδιά του.
Με πληροφορίες από Reuters, BBC
