Την Τρίτη το πρωί η Αγκελα Μέρκελ παρακολουθούσε από τα θεωρεία της γερμανικής βουλής την πρώτη ψηφοφορία για την ανάδειξη του Φρίντριχ Μερτς σε νέο καγκελάριο της χώρας. Η διαδικασία εθεωρείτο τυπική, η σύζυγος και τα παιδιά του είχαν φορέσει τα φωτογενή τους χαμόγελα και περίμεναν να χειροκροτήσουν το αποτέλεσμα-δικαίωση των φιλοδοξιών μιας ζωής για τον 69χρονο Χριστιανοδημοκράτη πολιτικό.
Η ψυχρολουσία
Αίφνης επικράτησε νευρικότητα: η πρόεδρος του σώματος, Γιούλια Κλέκνερ, με το αποτέλεσμα της διαδικασίας στα χέρια, συγκάλεσε το προεδρείο και τους επικεφαλής των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων. Η είδηση άρχισε να απλώνεται στα δημοσιογραφικά πηγαδάκια: για πρώτη φορά στην ιστορία της ομοσπονδιακής Γερμανίας, ο υποψήφιος καγκελάριος απέτυχε να εκλεγεί στην πρώτη ψηφοφορία.
Η εξέλιξη ήταν τόσο αιφνιδιαστική, ώστε ουδείς ήξερε τι προβλέπεται στο σύνταγμα και στον κανονισμό της βουλής σε αυτήν την περίπτωση. Χρειάστηκαν πολλές ώρες μέχρι να οριστεί το απόγευμα νέα ψηφοφορία και να εκλεγεί τελικά με τη δεύτερη καγκελάριος ο Μερτς.
Η ταυτότητα των «αποστατών» δεν είναι σαφής, καθώς η διαδικασία είναι μυστική και μόνο εικασίες μπορούν να διατυπωθούν. Μια εκδοχή είναι ότι επρόκειτο για δυσαρεστημένους Σοσιαλδημοκράτες που δεν υπουργοποιήθηκαν. Μια δεύτερη, ότι μια συντηρητική μερίδα Χριστιανοδημοκρατών εκτιμά πως ο Μερτς ξεπουλήθηκε μετεκλογικά στο SPD, θυσιάζοντας τη δημοσιονομική πειθαρχία μέσα από τη χαλάρωση του «φρένου χρέους» για αμυντικές δαπάνες και το επενδυτικό «μπαζούκας» μισού δισ. ευρώ σε επενδύσεις για έργα υποδομής. Η τρίτη, ότι μια αριστερή πτέρυγα των Σοσιαλδημοκρατών δεν ξεχνάει την προεκλογική συνεργασία του Μερτς με την ξενοφοβική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) πάνω σε ένα κείμενο πέντε σημείων για σκληρότερη μεταναστευτική πολιτική.
«Ηταν μια αδιανόητα κακή εκκίνηση. Σε κάθε μελλοντική νομοθετική διαδικασία ο Φρίντριχ Μερτς θα φοβάται ότι δεν διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία στην Μπούντεσταγκ. Η AfD θα συνεχίσει να κερδίζει από την κατάσταση. Κι όμως, αυτό που χρειάζεται πάνω απ’ όλα η Γερμανία είναι σταθερότητα», λέει στην «Κ» ο Γερμανός δημοσιογράφος Στέφαν Λάμπι, ο οποίος παρουσίασε προεκλογικά το προφίλ του καγκελαρίου στο πλαίσιο της σειράς «Ψήφος εμπιστοσύνης» στο πρώτο κανάλι της κρατικής τηλεόρασης, το ARD.
Χωρίς σταθερές
Προσκεκλημένος του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, ο Στέφεν Μάου, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ, βρέθηκε αυτήν την εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη για να συζητήσει με τον δημοσιογράφο Τάσο Τέλλογλου για το βιβλίο του «Ανισα ενωμένοι. Γιατί η Ανατολή παραμένει διαφορετική» στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Η δική του αποτίμηση είναι πιο ψύχραιμη: «Πρέπει να συνηθίσουμε στη νέα πολιτική πραγματικότητα, στο πλαίσιο της οποίας δεν υπάρχουν σταθερές και σίγουρες πλειοψηφίες. Μην ξεχνάτε ότι αυτός δεν είναι ένας μεγάλος συνασπισμός, αλλά μικρός. Συνεπώς, η πλειοψηφία θα διακυβεύεται διαρκώς κάθε φορά που προκύπτουν πολιτικά ζητήματα ή όταν ανακύπτουν διενέξεις μεταξύ των εταίρων. Είναι μια υποθήκη αυτή για τη νέα κυβέρνηση, γιατί θα έχουμε δύσκολους νόμους, όπως για το μεταναστευτικό ή την αγορά εργασίας. Σε αυτά τα θέματα οι απόψεις των δύο εταίρων δεν είναι κοινές. Κι αυτό θα μπορούσε φυσικά να αποδυναμώσει την κυβέρνηση».
Πόσο ευνοεί η εξέλιξη την AfD; «Κάθε φορά που τρίζει η κυβέρνηση, έρχεται η ώρα των λαϊκιστών», επισημαίνει o Mάου στην «Κ», προβλέποντας ότι στο εξής το ξενοφοβικό κόμμα θα προσπαθεί να σύρει στο πλευρό του τους Χριστιανοδημοκράτες. «Αυτός είναι ο στρατηγικός στόχος της AfD». Ειδικά στα ανατολικογερμανικά κρατίδια όπου είναι πρώτο κόμμα θα μπορούσε να συνεργαστεί με τη συντηρητική παράταξη και να διορίσει θεωρητικά δικούς της πρωθυπουργούς. «Πάντως, όσα ευρωπαϊκά συντηρητικά κόμματα επιχείρησαν τέτοιου είδους ανοίγματα προς την Ακροδεξιά εξαερώθηκαν», προειδοποιεί.
Είναι άλλωστε δύσκολο για τους Χριστιανοδημοκράτες να συμφωνήσουν σε οτιδήποτε με την AfD μετά την απόφαση της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος που την ταξινόμησε ως αποδεδειγμένα ακροδεξιό σχηματισμό, ο οποίος υπονομεύει το σύνταγμα. Παρόλο που την περασμένη Πέμπτη το Συνταγματικό Δικαστήριο «πάγωσε» την εφαρμογή μέχρι να εκδικαστεί η προσφυγή του κόμματος εναντίον της, οι Χριστιανοδημοκράτες δύσκολα θα μπορούν εις το εξής να την αντιμετωπίζουν σαν κανονικό κόμμα, όπως είχε προτείνει πριν από την ετυμηγορία ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU Γενς Σπαν.
«Σε κάθε μελλοντική νομοθετική διαδικασία ο Μερτς θα φοβάται ότι δεν διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία στην Μπούντεσταγκ. Η AfD θα συνεχίσει να κερδίζει από την κατάσταση».
Η απόφαση προκαλεί όμως πρόβλημα και στην ίδια την Εναλλακτική και στη λειτουργία της. Η νομική προσφυγή εναντίον της δεν έχει πολλά περιθώρια επιτυχίας. Αυτό σημαίνει ότι από εδώ και πέρα θα τελεί υπό διαρκή παρακολούθηση. Δύσκολα μπορούν άνθρωποι που απασχολούνται στον δημόσιο τομέα να είναι ταυτόχρονα μέλη του κόμματος. «Ηδη υπήρξαν παραιτήσεις γιατί μέλη της φοβούνται ότι θα μπορούσαν να έχουν προβλήματα στον επαγγελματικό τους χώρο», εξηγεί ο Μάου. Το ερώτημα, κατά τη γνώμη του, είναι «κατά πόσον θα προσπαθήσει η AfD να αναχαιτίσει το φλερτ με τη νεοφασιστική ρητορική και να υποδυθεί τη μετριοπαθή δύναμη. Δεν είναι βέβαιο, όμως, ότι θα συμμορφωθούν με αυτή τη γραμμή όλες οι πτέρυγες του κόμματος», λέει στην «Κ» ο Μάου.
Ο Μητσοτάκης στο Βερολίνο
Ο πολιτικός επιστήμονας Ιβάν Κράστεφ, επικεφαλής του Center for Liberal Studies στη Σόφια, εταίρος του IVW στη Βιέννη, πιστεύει ότι ο Μερτς μπορεί να ενισχυθεί τελικά από το στραβοπάτημα, γιατί δεν ταξιδεύει πλέον στο Παρίσι και στην Κεντρική Ευρώπη με την οίηση της γερμανικής σταθερότητας. Μοιράζεται το τραύμα της εσωτερικής αμφισβήτησης με τους Ευρωπαίους ομολόγους του και μπορεί να πείσει την κοινή γνώμη στη χώρα του και στην υπόλοιπη ήπειρο πόσο δραματική είναι η κατάσταση, αναφέρει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Zeit.
Ενα από τα ζητήματα που αναμένεται να δηλητηριάσουν τις σχέσεις του Βερολίνου με την Ε.Ε. είναι το μεταναστευτικό, όπως φάνηκε στο πρώτο ταξίδι Μερτς στη Βαρσοβία. Εκεί ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ διεμήνυσε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να αποδεχθεί επιστροφές μεταναστών από τη Γερμανία, ένα θέμα που προβληματίζει και την Αθήνα. Στο τετατετ που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη στην καγκελαρία, ο κ. Μητσοτάκης είναι, βέβαια, προετοιμασμένος να έλθει αντιμέτωπος με τη σκληρή γραμμή Μερτς στο μεταναστευτικό. Σε αυτό το στάδιο οι σχέσεις Αθήνας – Βερολίνου δεν επηρεάζονται, καθώς η νέα γερμανική κυβέρνηση έχει ως προτεραιότητα τους σκληρούς ελέγχους και τις απωθήσεις στα χερσαία σύνορα.
Στην Αθήνα είναι, επίσης, προετοιμασμένοι για εντατικές πιέσεις όσον αφορά τη στενότερη συνεργασία της Ε.Ε. με την Τουρκία, στο πλαίσιο του επανεξοπλισμού της Ευρώπης. Τα πρώτα σήματα προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν ήδη φθάσει. Παρά τις δυσκολίες που έχει το Βερολίνο σε αυτή τη φάση στις σχέσεις με την Αγκυρα λόγω της φυλάκισης του Εκρέμ Ιμάμογλου, η Τουρκία θεωρείται απαραίτητος εταίρος.
Η Ε.Ε. ανησυχεί ότι η Γερμανία κόλλησε τον γαλλικό ιό
Της ανταποκρίτριάς μας
στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΒΟΥΔΟΥΡΗ
«Κακό οιωνό» θεωρούν στις Βρυξέλλες την άνευ προηγουμένου αποτυχία εκλογής από τον πρώτο γύρο στην Μπούντεσταγκ του νέου καγκελαρίου της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, την περασμένη Τρίτη. Και μπορεί τα χαμόγελα να περίσσευαν σε Παρίσι, Βαρσοβία και Βρυξέλλες, όπου βρέθηκε ο Μερτς αυτή την εβδομάδα για να σηματοδοτήσει τη δυναμική «επιστροφή» της Γερμανίας στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, αρκετοί ωστόσο πιστεύουν ότι το αναπάντεχο ξεκίνημα της θητείας του αποδεικνύει ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός του είναι τελικά πιο εύθραυστος από ό,τι εθεωρείτο.
«Ο βασιλιάς είναι γυμνός»
Η εκλογή του Φρίντριχ Μερτς τον περασμένο Φεβρουάριο είχε γεννήσει ελπίδες στις Βρυξέλλες για επιτάχυνση των κρίσιμων αποφάσεων σχετικά με τη βασική πολιτική προτεραιότητα της Ε.Ε.: την ενίσχυση της άμυνας και της ανταγωνιστικότητας. Ομως, μάλλον «ο βασιλιάς είναι γυμνός», αναφέρει στην «Κ» Ευρωπαίος διπλωμάτης, ο οποίος εκτιμά πως ο νέος καγκελάριος «τελικά, δεν έχει έμπιστους πολιτικούς συμμάχους εντός του συνασπισμού του».
«Επρόκειτο για συμβολική προειδοποίηση από τους βουλευτές τόσο προς τον ίδιο όσο και στη νέα ηγεσία. Μέσω της μυστικής ψηφοφορίας έγινε μια κίνηση χαμηλού κινδύνου, αλλά το μήνυμα ήταν σαφές και αφορούσε τον ίδιο τον Μερτς, του οποίου το πολωτικό στυλ έρχεται σε έντονη αντίθεση με εκείνο της κεντρώας προκατόχου του, Αγκελα Μέρκελ», επισημαίνει ο Βολφάνγκο Πίκολι, διευθυντής του ΤΕΝΕΟ Intelligence. Υπενθυμίζει, εξάλλου, τις αμφιλεγόμενες κινήσεις του Μερτς πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του: σπάσιμο του «ταμπού» της μεταπολεμικής Γερμανίας με ευθυγράμμιση με την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) για το μεταναστευτικό, αλλά και άρση του περίφημου «φρένου χρέους», που ίσως ενόχλησε τους βουλευτές του. Κυρίως, όμως, «ο Μερτς θεωρείται ευρέως ότι στερείται δεξιοτήτων επικοινωνίας, σημαντικό ελάττωμα δεδομένου του πολωτικού του υποβάθρου», σημειώνει ο Πίκολι.
Η επικράτησή του στον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας στην Μπούντεσταγκ –λίγες ώρες μετά– μπορεί να προκάλεσε βαθιά ανακούφιση στις Βρυξέλλες, τα μηνύματα ενθουσιασμού από πλευράς προέδρων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων δεν μπορούσαν ωστόσο να καλύψουν την αμηχανία, που συνεχίζει να επικρατεί στο «μπλοκ». «Ο γερμανικός συνασπισμός δεν είναι τόσο ισχυρός και σταθερός, όσο απαιτεί η τρέχουσα γεωπολιτική συγκυρία. Ο Μερτς έχει δείξει ότι είναι έτοιμος να σπάσει ταμπού, για παράδειγμα, στις διατλαντικές σχέσεις, υποστηρίζοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να επιδιώξει ανεξαρτησία από την Ουάσιγκτον. Μια ισχυρή γερμανική ηγεσία στην Ευρώπη, πάντως, που μπορεί να θέλει να παραδώσει ένα νέο Zeitenwende (μια ιστορική στροφή), θα εξαρτηθεί από τη σταθερότητα του κυβερνητικού συνασπισμού και την ανακοπή της ανοδικής πορείας της AfD», τονίζει ο Ρικάρντο Μπόργκες ντε Κάστρο, αναλυτής και πρώην σύμβουλος του Ζοζέ Μπαρόζο.
«Επρόκειτο για συμβολική προειδοποίηση από τους βουλευτές τόσο προς τον ίδιο (τον Μερτς) όσο και στη νέα ηγεσία. Μέσω της μυστικής ψηφοφορίας έγινε μια κίνηση χαμηλού κινδύνου».
Κάποιοι στις Βρυξέλλες, άλλωστε, ήδη μιλούν για «ιταλοποίηση» της γερμανικής πολιτικής, ενώ άλλοι θεωρούν ότι η Γερμανία μπαίνει στην ίδια πολιτική πορεία με τη Γαλλία. «Ο πολιτικός κατακερματισμός και η διάβρωση των παραδοσιακών ευρωπαϊκών κομμάτων αποτελούν πραγματικότητα εδώ και μια δεκαετία», ισχυρίζεται ο Πίκολι και σημειώνει ότι «η Γερμανία, που κάποτε εθεωρείτο εξαίρεση λόγω της μεταπολεμικής σταθερότητας, επηρεάζεται όλο και περισσότερο από τις ίδιες δυνάμεις που έχουν αναδιαμορφώσει την πολιτική σε χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία, τα τελευταία χρόνια. Αυτό σηματοδοτεί μια βαθύτερη διαρθρωτική αλλαγή στην ευρωπαϊκή δημοκρατία, που αμφισβητεί τον τρόπο με τον οποίο οικοδομείται, διατηρείται και ασκείται η εξουσία σε ολόκληρη την ήπειρο».
Η κοινή, ενδεχομένως, πολιτική «μοίρα» Γαλλίας και Γερμανίας θα επηρεάσει και σε ποιο βαθμό τον προφανή στόχο Μερτς – Μακρόν για αναζωογόνηση του «γαλλογερμανικού άξονα» στην Ευρώπη; Για τον Αλμπέρτο Αλεμάνο, καθηγητή Ευρωπαϊκού Δικαίου στο HEC, στο Παρίσι, «ενώ ο Μερτς είχε μακρά πολιτική καριέρα, δεν έχει προηγούμενη κυβερνητική εμπειρία και θα δυσκολευτεί να διαχειριστεί αφενός έναν εύθραυστο κυβερνητικό συνασπισμό, αφετέρου την αναζωογόνηση της πάσχουσας γερμανικής οικονομίας.
Και τα δύο είναι κρίσιμα και θα απαιτήσουν την απόλυτη προσοχή του και πολιτικό κεφάλαιο, ενώ παραμένει αβέβαιο εάν θα μπορέσει να αφιερωθεί στην αναβίωση του γαλλογερμανικού άξονα. Από την άλλη, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει ακόμη μόλις δύο χρόνια προεδρικής θητείας, με συνεχιζόμενες πολιτικές και δημοσιονομικές πιέσεις, ενώ δεν αποκλείονται πρόωρες βουλευτές εκλογές το καλοκαίρι. Ο άλλοτε ισχυρός γαλλογερμανικός άξονας ήδη κλυδωνίζεται».
Η επίσκεψη Μερτς σε Παρίσι και Βαρσοβία αυτή την εβδομάδα είχε στόχο την αναβίωση και του λεγόμενου «τριγώνου της Βαϊμάρης», καθώς ο νέος καγκελάριος θεωρεί –σε αντίθεση με τον προκάτοχό του– ότι οι τρεις χώρες μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο για τον τρόπο που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της.
«Ωστόσο, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», ισχυρίζεται ο Ρικάρντο Μπόργκες ντε Κάστρο, μιας και σε αρκετά ζητήματα είτε για την Ουκρανία είτε για τις διατλαντικές σχέσεις, καθώς και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας, υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους τρεις. «Θα αποτελέσει δοκιμασία για τους Μερτς, Μακρόν και Τουσκ η γεφύρωσή τους, την ώρα που θα μάχονται και ενάντια στον πολιτικό χρόνο. Ο Μακρόν θα αποχωρήσει το 2027, ενώ την ίδια χρονιά θα διεξαχθούν εκλογές στην Πολωνία», προσθέτει.
«Πρόκληση» θα αποτελέσει για τον Μερτς και η προσωπική σχέση με την πρόεδρο της Κομισιόν, που θεωρείται πολιτικό «παιδί» της Μέρκελ και αποτελεί κοινό μυστικό ότι δεν ήταν ποτέ πολιτικά κοντά. «Η Φον ντερ Λάιεν είναι ίσως η πιο αναγνωρισμένη Γερμανίδα πολιτικός στην Ευρώπη σήμερα, μετά τη Μέρκελ. Ο Μερτς ενδιαφέρεται σαφώς να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στην πολιτική της Ε.Ε. Θα έχει ενδιαφέρον πώς θα αντιμετωπίζει ο ένας τον άλλον», υπογραμμίζει ο Αλμπέρτο Αλεμάνο.
Γιάκομπ Ρος στην «Κ»: Το μεταναστευτικό και η γερασμένη οικονομία
Συνέντευξη στον ΒΑΣΙΛΗ ΚΩΣΤΟΥΛΑ
«Με το επεισόδιο της ψηφοφορίας εμπεδώθηκε το συμπέρασμα ότι σε πολύ κρίσιμα θέματα το πολιτικό σύστημα στη Γερμανία θα χρειάζεται κάθε κόμμα πλην
της AfD προκειμένου να καταλήξει σε ορισμένα αποτελέσματα», εξηγεί
ο Γιάκομπ Ρος, αναλυτής στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων – DGAP. Στο Βερολίνο «κάνουν τα πάντα για να ξεχαστεί γρήγορα» η δυσκολία με την οποία εξελέγη ο νέος καγκελάριος, ο οποίος κατάφερε την τελευταία στιγμή να διασώσει τη διεθνή εικόνα του. Τώρα, θα πρέπει να πιάσει δουλειά στην κυβέρνηση «της τελευταίας ευκαιρίας» για τη Γερμανία, ενδεχομένως και για την Ευρώπη. Ο αναλυτής στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων – DGAP Γιάκομπ Ρος περιγράφει στην «Κ» τα δεδομένα που διαμορφώνονται στη γερμανική πολιτική σκηνή. Τονίζει ότι το μεταναστευτικό βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων, γεγονός που εμμέσως αφορά και την Ελλάδα. Επεται το στοίχημα της οικονομίας, το οποίο θα κριθεί λιγότερο στις δημόσιες επενδύσεις και περισσότερο στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
– Θεωρείτε ότι η αρχική αδυναμία εκλογής του καγκελαρίου θα δυσκολέψει το έργο της νέας κυβέρνησης ή είναι κάτι που θα ξεχαστεί σύντομα;
– Τόσο ο Μερτς όσο και οι υπουργοί του κυβερνητικού συνασπισμού κάνουν τα πάντα για να ξεχαστεί γρήγορα, επιχειρώντας να εκπέμψουν εικόνα ενότητας και προθυμίας να προχωρήσουν τα πράγματα.
Πάντως, με το επεισόδιο της ψηφοφορίας εμπεδώθηκε το συμπέρασμα ότι σε πολύ κρίσιμα θέματα το πολιτικό σύστημα στη Γερμανία θα χρειάζεται κάθε κόμμα πλην της AfD προκειμένου να καταλήξει σε ορισμένα αποτελέσματα, γεγονός που είναι από μόνο του μια σημαντική εξέλιξη.
Το θετικό είναι ότι η νέα κυβέρνηση απέφυγε να υποστεί τη διεθνή ζημιά με την οποία προς στιγμήν κινδύνευσε. Αν οι εξελίξεις στερούσαν από τον Μερτς τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει την επομένη της ψηφοφορίας τις προγραμματισμένες επισκέψεις στο Παρίσι και στη Βαρσοβία, θα ήταν εξαιρετικά επιζήμιο για τη διεθνή εικόνα του. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι απετράπη ένα τέτοιο σενάριο.
– Ποιο θα είναι το πιο «καυτό» θέμα στη Γερμανία την περίοδο που θα ακολουθήσει; Πού θα επικεντρωθεί η νέα κυβέρνηση;
– Λίγο πριν μιλήσουμε, ο υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ ανακοίνωσε την απώθηση των αιτούντων άσυλο χωρίς έγγραφα στα γερμανικά σύνορα. Το μεταναστευτικό είναι σαφής προτεραιότητα για τον Μερτς και το έθεσε ευθέως στις διαπραγματεύσεις για τον συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Θα ακολουθήσουν διμερείς συναντήσεις και με χώρες της Ευρωπαϊκής Eνωσης για το θέμα. Και δεδομένου ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια τόσο ιδιαίτερη θέση σε ό,τι αφορά τις μεταναστευτικές ροές από τη Μεσόγειο, εικάζω ότι οι συνομιλίες με πρωτεύουσες όπως η Αθήνα θα είναι από τις πιο επείγουσες και σημαντικές για τη νέα κυβέρνηση.
Aλλη προτεραιότητα είναι φυσικά η οικονομία, η οποία βρίσκεται για τρίτο χρόνο σε στασιμότητα.
– Πράγματι. Και ένα ερώτημα μετά το «στραβοπάτημα» του νέου καγκελαρίου είναι κατά πόσον αυτός ο κυβερνητικός συνασπισμός έχει επαρκή πολιτική ισχύ για να μεταρρυθμίσει τη γερμανική οικονομία. Ποια είναι η γνώμη σας;
– Τα ρίσκα είναι σημαντικά. Το είδαμε και στη χρηματιστηριακή αγορά της Φρανκφούρτης όπως αυτή αντέδρασε αμέσως μετά την αποτυχία της πρώτης ψηφοφορίας. Στο μεταξύ, οικονομικοί παρατηρητές στη Γερμανία είναι επιφυλακτικοί μπροστά στην ανακοίνωση των τεράστιων επενδυτικών σχεδίων από τον Μερτς, εκφράζοντας την ανησυχία ότι μπορεί να δούμε λάθη που έκαναν άλλες χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες ξόδεψαν χρήματα χωρίς να εφαρμόσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – η Ελλάδα είναι ίσως ένα παράδειγμα.
Η Γερμανία δεν έχει εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις εδώ και πολύ καιρό και το πολιτικό της σύστημα δεν έχει επικοινωνήσει επαρκώς στην κοινή γνώμη ότι η χώρα υστερεί στην ψηφιοποίηση, αντιμετωπίζει δημογραφική γήρανση και έχει ανάγκη από προσαρμογές σε μια νέα οικονομία. Το εξαγωγικό μοντέλο στο πλαίσιο ενός παγκοσμιοποιημένου συστήματος δέχεται απανωτά χτυπήματα και οι διεθνείς εξελίξεις επιφέρουν πλήγμα στις γερμανικές εταιρείες.
Σε ένα βαθμό, πολλοί στη Γερμανία βλέπουν ευρύτερα αυτόν τον συνασπισμό ως την κυβέρνηση της τελευταίας ευκαιρίας. Αν οι σημερινές τάσεις δεν ανατραπούν, τότε σε τέσσερα χρόνια από σήμερα η χώρα θα έχει περιέλθει σε πολύ δύσκολη θέση.
