«Ράπισμα, όνειδος, χάος, καταστροφή»: οι Γερμανοί σχολιαστές, ασυνήθιστοι στις υπερβολές, ξέμειναν από λέξεις για να περιγράψουν την πρωτόγνωρη στην Ιστορία της χώρας χθεσινή εξέλιξη, την αποτυχία του υποψήφιου καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς να εκλεγεί από τη βουλή στην πρώτη ψηφοφορία. Ούτε μία, ούτε δύο, αλλά 18 διαρροές από τη συμπολίτευση προκάλεσαν σοκ στο Σώμα, τη στιγμή που την –τυπική υποτίθεται– διαδικασία παρακολουθούσε η οικογένειά του καθώς και η πρώην καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ. Μόλις έγινε γνωστό το αποτέλεσμα επικράτησε φρενίτιδα αλλά και παράνοια, καθώς όλοι άρχισαν να αναζητούν τους «αποστάτες». Η έκβαση σημαίνει ότι η κυβέρνηση Μερτς, που υπερψηφίστηκε τελικά στη δεύτερη ψηφοφορία με 325 ψήφους, αρχίζει τον βίο της με μια εξαιρετικά ασταθή εκκίνηση, σε μια χρονική στιγμή που η Ε.Ε. περιμένει από το Βερολίνο πυγμή και αποφασιστικότητα για να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις: την προεδρία Τραμπ, την ανασυγκρότηση της γερμανικής οικονομίας, την αναζωογόνηση του γαλλογερμανικού άξονα, τον κοινό βηματισμό στο μεταναστευτικό.
Οι 18 αποστάτες
Οι βασικές υποψίες για τους 18 «προδότες» (κατά την ταμπλόιντ εφημερίδα Bild) στράφηκαν στη συμπρόεδρο των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Σάσκια Εσκεν, η οποία φέρεται ενοχλημένη για το γεγονός ότι δεν συμπεριελήφθη στο επόμενο υπουργικό συμβούλιο. Δεν αποκλείονται όμως κάποιοι βουλευτές της συντηρητικής παράταξης, της επονομαζόμενης Ενωσης (CDU/CSU), οι οποίοι θεωρούν δημοσιονομικά σπάταλη την προγραμματική συμφωνία των δύο εταίρων μετά την απόφαση για χαλάρωση του «φρένου χρέους» και τη σύσταση ενός ταμείου μισού δισ. ευρώ για επενδύσεις σε υποδομές. Μια άλλη εκδοχή είναι πως οι διαφωνούντες ήθελαν να στείλουν μήνυμα στον ηγέτη του SPD Λαρς Κλινγκμπάιλ και όχι στον Μερτς. Ποιος λοιπόν από τους δύο δεν ελέγχει το κόμμα του; Ο Μερτς ή ο σοσιαλδημοκράτης, εν αναμονή αντικαγκελάριος, Κλινγκμπάιλ; Αυτή ήταν η απορία των Γερμανών δημοσιογράφων που προσπαθούσαν καθ’ όλη τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας να εντοπίσουν τους υπευθύνους για το φιάσκο. «Εκδίκηση, ζήλια, βλακεία», ήταν η λακωνική ερμηνεία σοσιαλδημοκράτη βουλευτή.
Μετά την πρώτη ψηφοφορία όλα τα προγραμματισμένα ταξίδια του Μερτς, με πρώτα αυτά στη Βαρσοβία και στο Παρίσι σήμερα, ήταν στον αέρα, αν και λίγες ώρες αργότερα ενημέρωσε τον Εμανουέλ Μακρόν να μην αλλάξει το πρόγραμμά του αναφέροντας πως η συνάντησή τους θα γίνει κανονικά. «Ολος ο κόσμος παρακολουθεί αυτή την ψηφοφορία», προειδοποίησε ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU, Γιενς Σπαν. «Δεν είναι καιρός για μηνύματα» στην κυβέρνηση, ανέφερε ο επικεφαλής του CSU και Βαυαρός πρωθυπουργός, Μάρκους Ζέντερ. Ο πρώην δικαστής του Συνταγματικού Δικαστηρίου Χανς Χούγκο Κλάιν εκτίμησε πως «η ζημιά για ολόκληρη την ομοσπονδιακή δημοκρατία είναι τεράστια». Αποκαρδιωτικό μήνυμα για τη γερμανική οικονομία χαρακτήρισε το καταστροφικό εναρκτήριο λάκτισμα ο πρόεδρος του βιομηχανικού και εμπορικού επιμελητηρίου, Πέτερ Αντριαν. Στο άκουσμα του αποτελέσματος της πρώτης ψηφοφορίας ο δείκτης DAX πραγματοποίησε βουτιά 200 μονάδων, για να κλείσει μετά την ανάδειξή του στην καγκελαρία με οριακές απώλειες 0,46%.
Αποκαρδιωτικό μήνυμα για την οικονομία της χώρας χαρακτήρισε το καταστροφικό εναρκτήριο λάκτισμα ο πρόεδρος του βιομηχανικού και εμπορικού επιμελητηρίου.
Κερδισμένη η AfD
Κερδισμένη από τις χθεσινές εξελίξεις βγαίνει η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που μέχρι πρότινος ήταν «στριμωγμένη» εξαιτίας της απόφασης της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος και της κατάταξής της ως αποδεδειγμένα ακροδεξιού σχηματισμού. Η πρόεδρος του κόμματος Αλις Βάιντελ ζήτησε την παραίτηση του Μερτς και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, τονίζοντας ότι αποδείχθηκε σε πόσο σαθρά θεμέλια έχει οικοδομηθεί «ο μικρός συνασπισμός» της Ενωσης και της καταψηφισθείσας από τους πολίτες σοσιαλδημοκρατίας. Το κόμμα εμφανίστηκε πάντως στη συνέχεια ως σοβαρή δύναμη, αποδεχόμενη τη διενέργεια δεύτερης ψηφοφορίας (κανονικά θα έπρεπε να περιμένει το Σώμα τρεις ημέρες) σε μια εκδήλωση πολιτικής υπευθυνότητας. Παράλληλα, όταν έληξε η διαδικασία η Βάιντελ έσφιξε το χέρι του νέου καγκελαρίου, παρά την ικανοποίησή της για τις εξελίξεις.
Εμφανώς ανακουφισμένος μετά την επεισοδιακή έγκριση της υποψηφιότητάς του, ο Μερτς μετέβη στο προεδρικό μέγαρο Bellevue, όπου ορκίστηκε ενώπιον του Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Από τους πρώτους που έστειλαν συγχαρητήρια μηνύματα ήταν ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν και η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Παρά την καθυστέρηση της διαδικασίας, αργά χθες το βράδυ συγκλήθηκε το πρώτο υπουργικό συμβούλιο. «Αυτό που μετράει είναι πως ο Φρίντριχ Μερτς έγινε ο δέκατος καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας. Germany is back (Η Γερμανία επέστρεψε)», διακήρυξε στην πλατφόρμα Χ ο εγγονός του καγκελαρίου της επανένωσης των δύο Γερμανιών, Χέλμουτ Κολ, Γιοχάνες Φόλκσμαν.
Οριακό ήταν το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας μόλις τρεις φορές στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. Το 1949 ο Κόνραντ Αντενάουερ εξασφάλισε ακριβώς τον απαιτούμενο αριθμό για να χρισθεί καγκελάριος, το 1969 ο σοσιαλδημοκράτης Βίλι Μπραντ εξελέγη καγκελάριος με δύο ψήφους παραπάνω και ο ομοϊδεάτης του Χέλμουτ Σμιτ το 1976 με μόλις μία πρόσθετη ψήφο. Ωστόσο, η αποτυχία ψήφισης καγκελαρίου από τον πρώτο γύρο είναι πρωτοφανής και απηχεί το μέγεθος της ευαλωτότητας της νέας κυβέρνησης. Σε κάθε δύσκολη απόφαση που θα καλείται να λάβει ο Μερτς, η χθεσινή ψηφοφορία θα επανέρχεται ως προειδοποιητική υπενθύμιση.
