ΜΟΧΑΝΑ ΡΑΒΙΝΤΡΑΝΑΘ / THE NEW YORK TIMES
Επειτα από δεκαετίες χωρίς το παραμικρό σύμπτωμα εποχικών αλλεργιών, ξαφνικά αρχίζετε να φτερνίζεστε και να έχετε καταρροή, όπως δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανών που ταλαιπωρούνται από αυτές. Τι άλλαξε;
«Οι περισσότεροι θεωρούν ότι οι αλλεργίες εμφανίζονται μόνο στην παιδική ηλικία» και όχι αργότερα στη ζωή, εξηγεί η δρ Τόλι Επστιν, επίκουρη καθηγήτρια στο Κολέγιο Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι και ερευνήτρια στον τομέα των αλλεργιών και της ανοσολογίας. Ωστόσο «είναι πολύ συχνό το να εμφανιστούν νέες αλλεργίες», ιδιαίτερα στις δεκαετίες των 20, 30 και 40, σημειώνει.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με εποχικές αλλεργίες εμφανίζουν φτέρνισμα, φαγούρα στα μάτια ή ρινική συμφόρηση. Ωστόσο, αυτά τα συμπτώματα συχνά συνοδεύονται και από κόπωση, πονοκέφαλο ή πίεση στους ρινικούς κόλπους – σημάδια που, αν δεν έχετε ξαναζήσει αλλεργίες, είναι εύκολο να τα εκλάβετε ως ένδειξη κοινού κρυολογήματος, επισημαίνει η Επστιν. Αν έχετε εμφανίσει πρόσφατα αλλεργία στη γύρη, είναι πιθανό να νιώσετε φαγούρα στο στόμα μετά την κατανάλωση ορισμένων ωμών φρούτων και λαχανικών, λέει ο δρ Αντριου Ρόρι, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Αλλεργιολογίας και Ανοσολογίας του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα. Αυτό συμβαίνει διότι το ανοσοποιητικό σύστημα μερικές φορές συγχέει τις φυτικές πρωτεΐνες με εκείνες της γύρης, σημειώνει.
Οι εποχικές αλλεργίες αποτελούν αντίδραση του οργανισμού σε περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η γύρη ή οι σπόροι μούχλας, που αιωρούνται στον αέρα κάποιες εποχές του χρόνου – για παράδειγμα την άνοιξη, όταν τα φυτά βρίσκονται σε φάση επικονίασης. Αν είστε αλλεργικοί στη γύρη, το ανοσοποιητικό σας σύστημα την αντιμετωπίζει ως απειλή και πυροδοτεί μια αλυσιδωτή αντίδραση στο σημείο έκθεσης. Τα αντισώματα στη μύτη ή στους πνεύμονες ενεργοποιούν την απελευθέρωση χημικών ουσιών όπως η ισταμίνη, η οποία προκαλεί συμπτώματα όπως φτέρνισμα, καταρροή ή ρινική συμφόρηση.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα γιατί μπορεί κάποιος να εμφανίσει νέες αλλεργίες ή συμπτώματα χωρίς προηγούμενο ιστορικό, όμως υπάρχουν αρκετές πιθανές εξηγήσεις. Για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή προκαλεί την πρόωρη έναρξη της εποχής των αλλεργιών και την παρατείνει, γεγονός που αυξάνει την έκθεση και καθιστά τους ανθρώπους πιο ευάλωτους στην εκδήλωση συμπτωμάτων, επισημαίνουν οι ειδικοί. Επιπλέον, ορισμένες λοιμώξεις, όπως το κοινό κρυολόγημα, μπορεί να βλάψουν τους προστατευτικούς βλεννογόνους, γεγονός που ενδέχεται να μειώσει την ικανότητα του οργανισμού να εμποδίζει τα αλλεργιογόνα από το να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα, εξηγεί ο δρ Αλκης Τόγιας, διευθυντής στο Τμήμα Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Μεταμοσχεύσεων του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων.
Το πού ζούμε –και για πόσο καιρό– μπορεί επίσης να παίζει ρόλο. Για κάποιους η μετακόμιση σε μια νέα περιοχή μπορεί να προσφέρει ανακούφιση, καθώς παύουν να εκτίθενται στα αλλεργιογόνα που προκαλούσαν τα συμπτώματά τους. Σε άλλους, όμως, μπορεί να εμφανιστούν νέα προβλήματα, αναφέρει η δρ Καρολάιν Σόκολ, επικεφαλής ερευνήτρια στο Κέντρο Ανοσολογίας και Φλεγμονωδών Νοσημάτων του γενικού νοσοκομείου Μασαχουσέτης. Ορισμένοι μπορεί να παρατηρήσουν ότι τα εποχικά τους συμπτώματα υποχωρούν αρχικά – συνήθως για διάστημα τριών έως πέντε ετών. «Επειτα, ξαφνικά, οι αλλεργίες επανέρχονται με πλήρη ένταση», λέει. «Αλλά τώρα το ανοσοποιητικό αντιδρά σε διαφορετικούς τύπους γύρης».
Η μακρόχρονη διαμονή στον ίδιο τόπο μπορεί επίσης να παίξει ρόλο. Η παρατεταμένη έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες, όπως η γύρη, ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης αλλεργιών, καθώς ο οργανισμός αναπτύσσει σταδιακά ανοσολογική αντίδραση σε μια ουσία με την οποία έρχεται διαρκώς σε επαφή, εξηγεί η Σόκολ.
Ερευνες δείχνουν επίσης ότι οι ορμονικές διακυμάνσεις μπορεί να επηρεάζουν την αλλεργική αντίδραση ενός ατόμου. Οχι, όμως, απαραίτητα προς το χειρότερο – για παράδειγμα, ενώ κάποιες εγκυμονούσες παρατηρούν επιδείνωση των αλλεργικών τους συμπτωμάτων, άλλες βλέπουν σημαντική βελτίωση, αναφέρει ο Ρόρι. Οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση μπορεί να εμφανίζουν λιγότερα αλλεργικά συμπτώματα από ό,τι στο παρελθόν, ενδεχομένως λόγω των ορμονικών αλλαγών σε συνδυασμό με τη φυσιολογική μείωση της ανοσολογικής απόκρισης που συνοδεύει τη γήρανση.
_______________________________________________________________________________
Κεντρική φωτογραφία: Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν με βεβαιότητα γιατί μπορεί κάποιος να εμφανίσει νέες αλλεργίες ή συμπτώματα χωρίς προηγούμενο ιστορικό, όμως υπάρχουν αρκετές πιθανές εξηγήσεις, όπως, για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή. [Nadia Hafid / The New York Times]
