Ο Βλαντιμίρ Πούτιν φέρεται να πρότεινε στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία με βάση τη σημερινή γραμμή του μετώπου, στο πλαίσιο προσπαθειών για επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας, αναφέρουν άτομα που έχουν γνώση των σχετικών συνομιλιών.
Ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε στον Στιβ Γουίτκοφ, ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, κατά τη διάρκεια συνάντησής τους στην Αγία Πετρούπολη νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ότι η Μόσχα θα μπορούσε να εγκαταλείψει τις διεκδικήσεις της σε περιοχές των τεσσάρων μερικώς κατεχόμενων ουκρανικών περιφερειών, είπαν τρεις από τις πηγές.
Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, έκτοτε έκαναν προτάσεις για πιθανό συμβιβασμό, ο οποίος περιλαμβάνει την αναγνώριση από την Ουάσιγκτον της ρωσικής κυριαρχίας στη χερσόνησο της Κριμαίας, καθώς και τουλάχιστον την αναγνώριση του ντε φάκτο ελέγχου από το Κρεμλίνο στα τμήματα των τεσσάρων περιφερειών που ελέγχει αυτήν τη στιγμή.
Υστερα από τρία χρόνια πολέμου, η πρόταση αυτή αποτελεί την πρώτη επίσημη ένδειξη εκ μέρους του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να υποχωρήσει από τις μαξιμαλιστικές της απαιτήσεις για τον τερματισμό της εισβολής.
Ωστόσο, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που έχουν ενημερωθεί για τις αμερικανικές προσπάθειες να τερματιστεί ο πόλεμος προειδοποίησαν ότι ο Πούτιν πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει την κίνηση «καλής θέλησης» ως δόλωμα για να παρασύρει τον Αμερικανό πρόεδρο στην αποδοχή των υπόλοιπων ρωσικών απαιτήσεων και να τις επιβάλει στην Ουκρανία ως τετελεσμένα.
«Υπάρχει μεγάλη πίεση στο Κίεβο αυτή τη στιγμή να κάνει πίσω ώστε ο Τραμπ να μπορεί να ισχυριστεί ότι τα κατάφερε», είπε ένας από αυτούς.
Τι λέει το Κρεμλίνο
Σε λίγες ώρες, Ουκρανοί αξιωματούχοι πρόκειται να συναντηθούν με Ευρωπαίους και Αμερικανούς αξιωματούχους στο Λονδίνο, για να συζητήσουν τις τελευταίες προτάσεις. Στη συνάντηση δεν θα είναι ο Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, αλλά αναμένεται να παραστεί ο απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ. Ο Γουίτκοφ, σύμφωνα με τον σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, θα επισκεφθεί τη Μόσχα αργότερα αυτήν την εβδομάδα.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου, δήλωσε στους FT: «Εντονη διεργασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Μιλάμε με τους Αμερικανούς. Η δουλειά αυτή είναι δύσκολη και απαιτεί πολύ χρόνο, επομένως είναι δύσκολο να περιμένουμε άμεσα αποτελέσματα. Αυτή η δουλειά δεν μπορεί να γίνει δημόσια».
Την Κυριακή ο Ντόναλντ Τραμπ έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ήλπιζε πως Ουκρανία και Ρωσία θα «έρθουν σε συμφωνία αυτήν την εβδομάδα» και στη συνέχεια «θα αρχίσουν να συναλλάσσονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που ευδοκιμούν, και να κάνουν μια περιουσία!».
Οι ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι διατύπωσαν ιδέες στους Ευρωπαίους και τους Ουκρανούς αξιωματούχους, που ο Λευκός Οίκος ελπίζει ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν το πλαίσιο μιας πιθανής συμφωνίας. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ωστόσο δηλώνει ότι δεν έλαβε πρόταση από τον Ντόναλντ Τραμπ που να περιγράφει συγκεκριμένα βήματα για τον τερματισμό του πολέμου στη Ρωσία. Ωστόσο, είπε ότι μόλις υπάρξει κατάπαυση του πυρός, θα ήταν έτοιμος για απευθείας συνομιλίες με τον Πούτιν.
«Υπάρχουν σήματα, ιδέες, συζητήσεις, αλλά δεν είναι επίσημη πρόταση», είπε. Αν έρθει μια τέτοια επίσημη πρόταση, είπε, «θα απαντήσουμε».
Ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στους FT ότι θα μπορούσαν να αποδεχθούν ορισμένες από τις ιδέες που διατύπωσαν οι Αμερικανοί, χωρίς να διευκρινίσουν ποιες συγκεκριμένα. Οι προτάσεις των ΗΠΑ περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού ειρηνευτικού σώματος στην Ουκρανία, αλλά και μιας ξεχωριστής στρατιωτικής δύναμης εκτός του ΝΑΤΟ, η οποία θα βοηθήσει στην παρακολούθηση της εφαρμογής της κατάπαυσης του πυρός κατά μήκος μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης που θα εκτείνεται κατά μήκος όλης της γραμμής του μετώπου, μήκους άνω των 1.000 χιλιομέτρων.
Η δύναμη αυτή θα συνεργαστεί με τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις που παρακολουθούν την ανακωχή στις αντίστοιχες πλευρές τους της λεγόμενης γραμμής επαφής.
Τι προβλέπει η πρόταση για την Ουκρανία
Στο πλαίσιο μιας πιθανής συμφωνίας, η Ουκρανία θα δεσμευόταν να μην ανακαταλάβει με τη βία τα κατεχόμενα από τον ρωσικό στρατό εδάφη, ενώ η Ρωσία θα συμφωνούσε να σταματήσει την αργή προέλαση του στρατού της.
Δεν είναι σαφές εάν ο Αμερικανός πρόεδρος ζήτησε από την Ουκρανία να αναγνωρίσει επισήμως την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Ωστόσο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε τη θέση του για τη χερσόνησο στη Μαύρη Θάλασσα λέγοντας: «Η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει την κατοχή της Κριμαίας. Είναι το έδαφός μας, το έδαφος του λαού της Ουκρανίας, δεν υπάρχει τίποτα να συζητήσουμε εδώ».
Και η Ρωσία έχει απορρίψει ορισμένες από τις προτάσεις των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής παρουσίας των χωρών του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.
Ωστόσο, άνθρωποι που έχουν γνώση του θέματος είπαν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα ήταν δυνητικά έτοιμος να υποχωρήσει στο προηγούμενο αίτημά του για πλήρη έλεγχο των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών –Ντόνετσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια– εάν οι ΗΠΑ έκαναν ευρύτερες γεωπολιτικές παραχωρήσεις στη Μόσχα, όπως να αναγνωρίσουν τον ρωσικό έλεγχο στην Κριμαία και να απαγορεύσουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Το ρωσικό Σύνταγμα και οι παραχωρήσεις
Αν και ο Βλαντιμίρ Πούτιν εισήγαγε συνταγματικές τροποποιήσεις το 2020 που απαγορεύουν στη Ρωσία να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις σε οποιοδήποτε από τα εδάφη της, ο δημοσιογράφος Κονσταντίν Ρεμτσούκοφ, που εργάζεται σε μέσο που απηχεί τις θέσεις του Κρεμλίνου, τη Nezavisimaya Gazeta, έγραψε ότι η Μόσχα θα μπορούσε να τερματίσει τις μάχες μόλις εκδιώξει τις δυνάμεις της Ουκρανίας από το Κουρσκ.
«Οταν απελευθερώσουν το τελευταίο μισό τοις εκατό, τότε τα στρατεύματα μπορούν να σταματήσουν όπου και αν βρίσκονται, όταν ενημερωθούν για τα νέα», ανέφερε.
«Πιστεύεται ότι ο Τραμπ το καταλαβαίνει αυτό, χάρη στον Γουίτκοφ. Και ελπίζουμε ότι όλα αυτά θα συμβούν μέχρι τις 30 Απριλίου, ώστε να μπορεί να υπερηφανευθεί ότι ολοκλήρωσε την ειρηνευτική αποστολή του στις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του».
Ο Πούτιν κήρυξε την προσάρτηση των τεσσάρων επαρχιών της νοτιοανατολικής Ουκρανίας σε μια πολυτελή τελετή στο Κρεμλίνο τον Σεπτέμβριο του 2022, παρόλο που η Ρωσία δεν έλεγχε πλήρως καμία από αυτές εκείνη την εποχή. Ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να μην ελέγχει πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές, αν και κατέχει τις περιφερειακές πρωτεύουσες του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ από την πρώτη εισβολή της στην ανατολική Ουκρανία με τη χρήση τοπικών φιλορωσικών δυνάμεων το 2014.
Αν και η Ρωσία υποχώρησε από κάποια από τα εδάφη που κατέλαβε το φθινόπωρο του 2022, ο Πούτιν είπε πέρυσι ότι δεν θα δεχόταν καμία ειρηνευτική συμφωνία εάν η Ουκρανία δεν απέσυρε τα στρατεύματά της από την πρώτη γραμμή και δεν έδινε στη Ρωσία τον πλήρη έλεγχο των τεσσάρων επαρχιών – συμπεριλαμβανομένης της Ζαπορίζια, μιας βιομηχανικής πόλης 700.000 ανθρώπων.
Οι προηγούμενες ρωσικές απαιτήσεις αναφορικά με μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία περιελάμβαναν δέσμευση από την Ουκρανία να παραμείνει ουδέτερη και να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ, να αναγνωρίσει τις ρωσικές αξιώσεις στα προσαρτημένα εδάφη, ελάφρυνση των δυτικών κυρώσεων και μείωση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ σε κράτη-μέλη κοντά στη Ρωσία.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι δεν μπορούν να σχολιάσουν την «ουσία των διαπραγματεύσεων».
Πηγή: Financial Times
