Οτι οι σχέσεις Μακρόν–Μελόνι χαρακτηρίζονται από αμοιβαία αντιπάθεια και καχυποψία, είναι γνωστό εδώ και καιρό. Για του λόγου το αληθές, μπορεί να ανατρέξει κανείς σε ανακοινώσεις, δηλώσεις, βίντεο και φωτογραφικά ενσταντανέ των περασμένων ετών.
Italy’s Giorgia Meloni can’t hide her contempt for Macron 🤣
pic.twitter.com/Rk4bhBzJkO— Dr. Eli David (@DrEliDavid) June 14, 2024
Οταν η Τζόρτζια Μελόνι εξελέγη στην πρωθυπουργία της Ιταλίας το φθινόπωρο του 2022 ως ηγέτιδα της προερχόμενης από τα άκρα δεξιά παράταξης «Αδέλφια της Ιταλίας», η κεντροδεξιά γαλλική ηγεσία δεν τη συνεχάρη ως είθισται. Αντιθέτως, η Γαλλίδα τότε πρωθυπουργός, Ελιζαμπέτ Μπορν, την υποδέχθηκε με συγκεκαλυμμένες προειδοποιήσεις, υπογραμμίζοντας την ανάγκη σεβασμού των κοινών ευρωπαϊκών αξιών. Η γαλλική κυβέρνηση έβλεπε στο πρόσωπο της Μελόνι μια πολιτικό που έχει την τάση να αποκλίνει από αυτές τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, πράγμα το οποίο χρησιμοποίησε ως μομφή εναντίον της.
Μακρόν και Μελόνι προέρχονται από διαφορετικά πολιτικά στρατόπεδα. Εάν ο μεν αντιμετωπίζεται ως ευρωπαϊστής (στα «πρότυπα» των Πλεβέν, Μονέ και Σουμάν), η δε θεωρείται πως εκφράζει την «Ευρώπη των εθνών». Εάν ο μεν φέρεται να κλείνει το μάτι στον δικαιωματισμό ως κεντρώος, η δε επιστρατεύει ως όπλο της την επιστροφή στις «αξίες της παράδοσης».
Ωστόσο, ως πρωθυπουργός τα τελευταία χρόνια, η Μελόνι αποδείχθηκε περισσότερο «ρεαλίστρια» από ό,τι μπορεί να περίμεναν πολλοί: στήριξε ανοιχτά την Ουκρανία, αποχώρησε από την κινεζική πρωτοβουλία «Belt and Road» και απέφυγε μια ανοιχτή ρήξη με τις Βρυξέλλες. Κοινώς δεν έγινε ένας νέος θηλυκός Ορμπαν, παρά τις όποιες αμφιλεγόμενες κινήσεις της (βλ. κέντρα μεταναστών στην Αλβανία). Αντιθέτως, αν και μιλάμε για μια πολιτικό η οποία προέρχεται από τον χώρο της ιταλικής άκρας Δεξιάς, η Μελόνι έδειξε να προσαρμόζεται στις τάσεις και τις ισορροπίες ισχύος της θητείας Μπάιντεν… οι οποίες όμως τώρα αλλάζουν λόγω Τραμπ.
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ έμελλε να αναβιβάσει τη Μελόνι σε προνομιακό συνομιλητή της νέας αμερικανικής ηγεσίας στην Ευρώπη. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός ήταν, ενδεικτικά, η μόνη Ευρωπαία ηγέτιδα η οποία παρευρέθηκε στην ορκωμοσία του Αμερικανού προέδρου τον περασμένο Ιανουάριο, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ της έχει πλέξει κατ’ επανάληψη το εγκώμιο το περασμένο διάστημα, χαρακτηρίζοντάς τη «σπουδαία» και «φανταστική».
Ολα αυτά όμως, μάλλον προκαλούν καχυποψία και προβληματισμό στο Παρίσι. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι Μακρόν και Μελόνι ανήκουν παράλληλα και σε διαφορετικές ευρωομάδες: στη Renew ο μεν, στην Ομάδα Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) η δε.
Εάν η (εθνολαϊκίστρια, σύμφωνα με τους επικριτές της) Μελόνι ενισχυθεί σημαντικά και αποφασίσει να κινηθεί δεξιότερα προκρίνοντας μονομερείς εθνικές προσεγγίσεις –αντί για κοινές ευρωπαϊκές– απέναντι στις κοινές τρέχουσες προκλήσεις, με σημείο αναφοράς πια και εφαλτήριο τη νέα προεδρία Τραμπ, τι θα σημαίνει άραγε αυτό για την Ενωμένη Ευρώπη, ειδικά σε μια περίοδο κατά την οποία η Γηραιά Ηπειρος καλείται να ανασυνταχθεί και να βάλει σε τάξη τα του οίκου της, όχι πια μέσα από μπαλώματα αλλά μέσα από μια κεντρική συντονισμένη φυγή προς τα εμπρός;
Τέτοιου τύπου ερωτήματα κατευθύνουν πλέον τους προβληματισμούς πολλών Ευρωπαίων.
Γάλλοι υπουργοί, όπως ο Βιομηχανίας Μαρκ Φερατσί και ο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μπενζαμέν Χαντάντ, διαμήνυαν, πριν από τη χθεσινή επίσκεψη της Τζόρτζια Μελόνι στις ΗΠΑ, ότι οι «27» δεν πρέπει να υποκύψουν στον πειρασμό των επί μέρους διμερών διαπραγματεύσεων που δείχνει να προκρίνει η νέα ηγεσία του Λευκού Οίκου ειδικά σε θέματα δασμών και εμπορίου, αλλά αντιθέτως να παραμείνουν ενωμένοι απέναντι στη διοίκηση Τραμπ «επειδή η Ευρώπη είναι πιο δυνατή όταν μιλά με κοινή φωνή».
«Γιατί όμως όταν πηγαίνει στην Ουάσιγκτον ο πρόεδρος Μακρόν (σ.σ. στις 24 Φεβρουαρίου) είναι όλα εντάξει, ενώ όταν πηγαίνει η Μελόνι (σ.σ. στις 17 Απριλίου) τα πράγματα δεν είναι καλά;», είχε σχολιάσει τότε, ανταποδίδοντας τα «πυρά» με το βλέμμα στραμμένο στο Παρίσι, ο Ιταλός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Τομάζο Φότι.
Η επίσκεψη της Τζόρτζια Μελόνι στον Λευκό Οίκο στις 17 Απριλίου εκτυλίχθηκε τελικώς περίπου όπως θα ήθελε η ιταλική ηγεσία, με τη Μελόνι να ενισχύει το διεθνές της προφίλ ως επίδοξη εγγυήτρια της δυτικής ενότητας διεκδικώντας ρόλο γεφυροποιού μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής, προτού υποδεχθεί σήμερα (18 Απριλίου) τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς στη Ρώμη και φιλοξενήσει αύριο (19 Απριλίου) στην ιταλική πρωτεύουσα τον δεύτερο γύρο των αναγεννημένων συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν για τα πυρηνικά της Τεχεράνης. Κι όλα αυτά, έπειτα από τις επαφές που είχε προ ημερών στην Ιταλία με τον Βρετανό βασιλιά Κάρολο και την Καμίλα.
Εάν μπορούσε να επιλέξει ο Ντόναλντ Τραμπ, η Μελόνι μάλλον θα ήταν η νέα de facto ηγέτιδα της Ευρώπης. Η νυν ηγεσία του Λευκού Οίκου δεν το κρύβει, άλλωστε, ότι την προτιμά από τους Μακρόν, Στάρμερ, Σάντσεθ και Σολτς.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο, οικονομικά και στρατιωτικά, η Ιταλία (οι αμυντικές δαπάνες της οποίας δεν έπιασαν ούτε καν το 1,5% του ΑΕΠ το 2024) δεν είναι Γαλλία, ούτε Βρετανία.
