Δεν είναι σειρά μυστηρίου, δεν έχει καταιγιστικές σκηνές δράσης, δεν περιλαμβάνει φλογερούς έρωτες ούτε τους σκανδαλιστικούς διαλόγους ενός ριάλιτι. Κι όμως, η live μετάδοση της μετανάστευσης των ταράνδων έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα από τα πιο δημοφιλή τηλεοπτικά θεάματα στη Σουηδία.
Ενας πλατύς ποταμός· το χιόνι που λιώνει αργά στις όχθες του· τα πυκνά και αιθέρια ελατοδάση ως μεγαλειώδες φόντο· το νωχελικό βήμα των ταράνδων: Αυτή την άνοιξη, όπως κάθε άνοιξη τα τελευταία έξι χρόνια, πολλοί Σουηδοί «κολλάνε» στην οθόνη τους παρακολουθώντας μανιωδώς ένα θέαμα που για τα σύγχρονα τηλεοπτικά δεδομένα φαντάζει απελπιστικά αργό, χωρίς πλοκή, αρχή, μέση και τέλος.
Όταν το Den stora älgvandringen -ελληνιστί «Η μεγάλη μετανάστευση της Αλκης» ή «Το μεγάλο ταξίδι του ελαφιού»- προβλήθηκε για πρώτη φορά στην πλατφόρμα on-demand του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα SVT το 2019, το παρακολούθησαν περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Πέρυσι, το κοινό του προγράμματος ήταν τουλάχιστον εννιαπλάσιο.
Φέτος, ποιος ξέρει; Δεδομένων ταραγμένων καιρών και της διεθνούς κατάστασης, το 24ωρο πρόγραμμα τριών εβδομάδων που θα καταγράφει μερικές εκατοντάδες ταράνδους να διασχίζουν αργά τον ποταμό Ångerman στη βόρεια Σουηδία για να φτάσουν στα καλοκαιρινά βοσκοτόπια τους, θα μπορούσε να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονται οι θεατές.
Η live ροή ξεκίνησε χθες, μια ολόκληρη εβδομάδα νωρίτερα, λόγω του θερμότερου, από το σύνηθες, ανοιξιάτικου καιρού. «Υπάρχουν πολλά ελάφια», δήλωσε ο παραγωγός, Stefan Edlund, στο SVT. «Μας περιμένουν. Έπρεπε να προσαρμοστούμε. Αλλά όλα θα πάνε καλά».
Το 15μελές συνεργείο του προγράμματος, που εργάζεται από ένα κοντρόλ στο Umeå, 600 χιλιόμετρα βορείως της Στοκχόλμης, είχε ήδη εγκαταστήσει το μεγαλύτερο μέρος από τα 20.000 μέτρα καλωδίων και πάνω από 30 κάμερες στην περιοχή.
Η 62χρονη Ούλα Μάλμγκρεν, μία από τις φανατικές τηλεθεάτριες, προμηθεύτηκε καφέ και έτοιμα γεύματα για όλη τη διάρκεια των προβολών, ώστε να μη χάσει ούτε στιγμή. «Ύπνος; Ξεχάστε το. Δεν κοιμάμαι», είπε.
Η Μάλμγκρεν, η οποία ανήκει σε μια ομάδα 76.000 και πλέον θεατών στο Facebook, δήλωσε στο Associated Press ότι ενθουσιάζεται στη σκέψη ότι «περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι» παρακολουθούν τον αγώνα των ταράνδων στο αποδημητικό ταξίδι τους και τους ενθαρρύνουν να ξεπερνούν τις δυσκολίες σε ένα αφιλόξενο τοπίο.
Ένας άλλος πιστός τηλεθεατής, ο 20χρονος Γουίλιαμ Γκαρπ Λιλγεφορς, παραδέχτηκε πως έχει τύχει να αργήσει σε μάθημα λόγω του λάιβ ντοκιμαντέρ. «Από τη μία νιώθω χαλαρός, όταν το παρακολουθώ. Από την άλλη βλέπω έναν τάρανδο και λέω: “Α ένας τάρανδος. Τι θα γίνει τώρα; Και δεν σηκώνομαι ούτε για τουαλέτα».
Ο Αντι Γουόρχολ και ο μαραθώνιος… πλεξίματος
Το πρόγραμμα και η επιτυχία του αποτελούν μια νέα τάση για «αργή τηλεόραση» που διαρκώς κερδίζει απήχηση. Κάποιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για θέαμα που είχε πρωτοσυστήσει στο κοινό ο Αμερικανός πρωτοπόρος της pop art, Αντι Γουόρχολ με την ταινία Sleep του 1964, όπου είχε καταγράψει τον ποιητή -και τότε εραστή του- Τζον Τζιόρνο να κοιμάται επί πέντε ώρες και 20 λεπτά.
Πιο πρόσφατα, η ιδέα απογειώθηκε με τη μαγνητοσκοπημένη εκπομπή Bergensbanen του νορβηγικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα NRK, η οποία έδειχνε, λεπτό προς λεπτό, ένα επτάωρο ταξίδι με τρένο από το Μπέργκεν στο Όσλο με αρχειακό υλικό, ξαναζωντανεύοντας το χρόνο κατά τον οποίο η αμαξοστοιχία διατρέχει τις 182 σήραγγες της γραμμής. Περίπου το 20% του πληθυσμού της Νορβηγίας συντονίστηκε τουλάχιστον μία φορά σε αυτό.
Δύο χρόνια αργότερα, περίπου το ήμισυ των 5,5 εκατομμύριων πολιτών της χώρας παρακολούθησε τουλάχιστον αποσπασματικά το 134ωρο θαλάσσιο ταξίδι του NRK – λάιβ και χωρίς διακοπές, αυτή τη φορά – από το Μπέργκεν στο Κίρκενες.
Εκτοτε, ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας προβάλλει τουλάχιστον ένα αργής «πλοκής» τηλεοπτικό θέαμα κάθε χρόνο – είτε πρόκειται για 18 ώρες καταγραφής σολομών να κολυμπούν κόντρα στο ρεύμα είτε για 12ωρο μαραθώνιο πλεξίματος.
«Βαλβίδα… διαφυγής»
Ραδιοτηλεοπτικοί φορείς σε Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία και αλλού ακολούθησαν το παράδειγμα.
Η αργή τηλεόραση παρουσιάζει κάτι που παρακολουθείται με το ρυθμό που συμβαίνει, αντί να επιταχύνεται και να δραματοποιείται μέσω της πλοκής και του μοντάζ. Η απήχησή της, λένε οι ειδικοί, φέρεται να έγκειται ακριβώς στην καταπραϋντική απουσία σκηνοθετημένης έντασης και δράματος.
«Γίνεται, κατά έναν περίεργο τρόπο, συναρπαστική, επειδή δεν συμβαίνει τίποτα καταστροφικό, τίποτα θεαματικό», εξηγεί η Ανέτ Χιλ, καθηγήτρια μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Jönköping της Σουηδίας. «Όμως, κάτι όμορφο προκύπτει ξαφνικά σε αυτή τη λεπτό προς λεπτό ροή».
Ο Εσπεν Υτρεμπεργκ, καθηγητής σπουδών μέσων ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, παρομοίασε την αργή τηλεόραση με ένα είδος «βαλβίδας διαφυγής» από τους φρενήρεις τηλεοπτικούς ρυθμούς.
«Πότε ακριβώς αποδεχτήκαμε ότι η τηλεόραση πρέπει να είναι αυτό το καταιγιστικό, έντονο, ξεδιάντροπο πράγμα;» αναρωτιόταν ο ίδιος πριν από μία δεκαετία για το προϊόν που πλέον έχει γίνει ο κανόνας.
Πηγή: Guardian
