Παρά τον έντονο σκεπτικισμό του για την αξιοπιστία της Ουάσιγκτον, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έριξε το βάρος του υπέρ της επίτευξης συμφωνίας με τις ΗΠΑ για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Ο δεύτερος γύρος των διαπραγματεύσεων, που ξεκίνησαν στις 12 Απριλίου στη Μουσκάτ, πρωτεύουσα του Ομάν, θα πραγματοποιηθεί το ερχόμενο Σάββατο.
«Δεν θα έπρεπε να είμαστε υπερβολικά αισιόδοξοι γι’ αυτόν τον διάλογο, αλλά ούτε υπερβολικά απαισιόδοξοι», δήλωσε ο ανώτατος ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας σε σύσκεψη ανώτερων κρατικών αξιωματούχων. «Τα πρώτα βήματα πήγαν καλά… Μπορεί να φτάσουμε ή να μη φτάσουμε σε αποτέλεσμα, αλλά αξίζει να το προσπαθήσουμε», τόνισε ο Χαμενεΐ, μη παραλείποντας να προσθέσει: «Φυσικά, δεν τους εμπιστευόμαστε πλήρως, δεν ξεχνάμε με ποιους έχουμε να κάνουμε».
«Θετικές, εποικοδομητικές και πειστικές» χαρακτήρισε τις προκαταρκτικές συνομιλίες που έλαβαν χώρα το περασμένο Σάββατο στη Μουσκάτ, πρωτεύουσα του Ομάν, ο Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Τραμπ. Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox News, ανέφερε ότι «το σημείο-κλειδί» των διαπραγματεύσεων εντοπίζεται «στον έλεγχο του εμπλουτισμού ουρανίου» και των δυνατοτήτων του Ιράν για πυρηνικό εξοπλισμό.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Αμερικανός αξιωματούχος έθεσε ως ανώτατο όριο εμπλουτισμού το 3,67%. Οι Ιρανοί έχουν φτάσει σε όρια εμπλουτισμού ουρανίου κοντά στο 60% (για να κατασκευάσουν μια έστω χονδροειδή ατομική βόμβα πρέπει να αγγίξουν το 90%). Ωστόσο η εφημερίδα Javan, που πρόσκειται στους Φρουρούς της Επανάστασης, έγραφε χθες ότι η Τεχεράνη μπορεί να επιδείξει ευελιξία στη μείωση των ποσοστών εμπλουτισμού, όπως είχε κάνει το 2015. Η διεθνής συμφωνία για το ιρανικό πρόγραμμα, που επιτεύχθηκε επί προεδρίας Ομπάμα, έθετε ως ανώτατο όριο εμπλουτισμού το 3,67%, κάτι που τήρησε το Ιράν, με αντάλλαγμα την άρση των εις βάρος του κυρώσεων, μέχρι το 2018, όταν ο Τραμπ, στην πρώτη προεδρική του θητεία, απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία.
Περισσότερο ακανθώδης διαγράφεται η αμερικανική πρόταση να μεταφέρει το Ιράν σε χώρα του εξωτερικού, πιθανότατα στη Ρωσία, το σύνολο των αποθεμάτων εμπλουτισμένου ουρανίου. Η βρετανική εφημερίδα Guardian εκτιμά ότι η Τεχεράνη δεν θα δεχτεί κάτι τέτοιο, αφού αν το πράξει θα πρέπει να ξεκινήσει από μηδενική βάση αν ο Τραμπ ή άλλος Αμερικανός ηγέτης αποσύρει ξανά τις ΗΠΑ από μια μελλοντική συμφωνία. Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να παραλάβει η Ρωσία τα ιρανικά αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απέφυγε οποιοδήποτε σχόλιο.
Μέχρι αργά το βράδυ της Δευτέρας κυριαρχούσε, ύστερα από δηλώσεις του Ιταλού ΥΠΕΞ Αντόνιο Ταγιάνι, η εντύπωση ότι ο δεύτερος γύρος των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών θα φιλοξενούνταν στη Ρώμη. Χθες το πρωί, όμως, εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών ανέφερε ότι οι έμμεσες διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και πάλι στο Ομάν. Αργότερα ο Ντόναλντ Τραμπ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον σουλτάνο του Ομάν, Χαϊθάμ μπιν Ταρίκ αλ Σαΐντ, για τη στήριξη των διαπραγματεύσεων.
Στο Ισραήλ, η κυβέρνηση Νετανιάχου παρακολουθεί με κάποια ανησυχία τις διαβουλεύσεις Ουάσιγκτον – Τεχεράνης καθώς θα προτιμούσε τη στρατιωτική λύση. Ταυτόχρονα, ενισχύονται οι εσωτερικές αντιδράσεις για τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα. Περισσότεροι από 10.000 Ισραηλινοί –έφεδροι της πολεμικής αεροπορίας, των αλεξιπτωτιστών και των τεθωρακισμένων, γιατροί, εκπαιδευτικοί, διανοούμενοι και πολλοί άλλοι– έχουν ήδη υπογράψει διακήρυξη με την οποία ζητούν τον άμεσο τερματισμό του πολέμου ώστε να γίνει δυνατή η επιστροφή των 59 ομήρων. Ανάμεσα στους υπογράφοντες είναι και 350 συγγραφείς, οι οποίοι κατηγορούν τον Νετανιάχου ότι συνεχίζει τον πόλεμο «γιατί εκτιμά ότι το τέλος του θα σήμαινε και το τέλος της εξουσίας του» και προσθέτουν: «Αυτές οι πράξεις που διαπράττονται στη Γάζα δεν γίνονται στο όνομά μας, αλλά θα τις χρεωθούμε. Ζητάμε τον άμεσο τερματισμό του πολέμου, την επιστροφή όλων των ομήρων και μια συμφωνημένη λύση για τη Γάζα».
