Οι δασμοί που ανακοίνωσε ο Τραμπ προκαλούν αναταράξεις στην αμερικανική οικονομία, με τον ίδιο να υποβαθμίζει τις ανησυχίες μιλώντας για «λίγο άγχος» στις αγορές και χαρακτηρίζοντας τις επιπτώσεις «μεταβατικό κόστος».
Ο Economist, σε κεντρικό του δημοσίευμα, σημειώνει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος προωθεί μια αφήγηση όπου ο βραχυπρόθεσμος πόνος θα φέρει μακροπρόθεσμα οφέλη. Ωστόσο, τόσο η ένταση των σημερινών προβλημάτων όσο και η αβεβαιότητα για τις μελλοντικές αποδόσεις αυτής της στρατηγικής δημιουργούν εύλογα ερωτήματα.
Το καταναλωτικό κλίμα, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, υποχώρησε τον Απρίλιο στο 50,8, τη δεύτερη χαμηλότερη τιμή στην ιστορία του δείκτη.
Οι καταναλωτές προβλέπουν αύξηση των τιμών κατά 6,7% μέσα στο επόμενο έτος, τη μεγαλύτερη προβλεπόμενη πληθωριστική πίεση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Παράλληλα, η αισιοδοξία των μικρών επιχειρήσεων μειώνεται επί τρεις συνεχόμενους μήνες.
Η επίπλαστη ανθεκτικότητα της κατανάλωσης φαίνεται να οφείλεται σε προαγορά προϊόντων όπως ηλεκτρονικά και αυτοκίνητα, υπό τον φόβο περαιτέρω ανατιμήσεων. Ταυτόχρονα, ιδιωτικοί δείκτες δείχνουν πιθανή αύξηση στις απολύσεις.
Η αβεβαιότητα κυριαρχεί. Στις 9 Απριλίου, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι «ανταποδοτικοί» δασμοί, οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs εκτίμησαν ότι οι πιθανότητες ύφεσης εντός των επόμενων 12 μηνών ανέρχονται στο 65%. Μετά την προσωρινή αναστολή κάποιων δασμών για 90 ημέρες, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 45%, ένδειξη του εύθραυστου οικονομικού τοπίου.
Οσον αφορά τις μακροπρόθεσμες συνέπειες, ο Economist προειδοποιεί πως η πολιτική προστατευτισμού τείνει να ανταμείβει τη χαμηλή αποδοτικότητα.
Μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας (2022) κατέδειξε ότι μια αύξηση των δασμών κατά σχεδόν τέσσερις μονάδες οδηγεί σε μείωση του ΑΕΠ κατά 0,4% και της παραγωγικότητας εργασίας κατά 1% μέσα σε πέντε χρόνια.
Σήμερα, οι μέσοι αποτελεσματικοί δασμοί στις ΗΠΑ έχουν εκτιναχθεί από το 2,5% στο άνω του 20%, δηλαδή πέντε φορές πάνω από το εύρος που μελετήθηκε.
Πέρα από τις επιπτώσεις στο εμπόριο, υπάρχει και η επίδραση στις χρηματοοικονομικές ροές.
Η μείωση της ξένης ζήτησης για αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία –ως αντίδραση στην αβεβαιότητα– ενδέχεται να επιβαρύνει την εσωτερική επένδυση. Από την αρχή του Απριλίου, οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.
Το Penn Wharton Budget Model υπολογίζει ότι, σε βάθος 30ετίας, οι συνδυαστικές επιπτώσεις στους εμπορικούς και κεφαλαιακούς λογαριασμούς θα μπορούσαν να μειώσουν το αμερικανικό ΑΕΠ κατά 8% και τους μισθούς κατά 7%, σε σχέση με την προ της επιβολής δασμών πορεία.
Η συνολική επένδυση σε υποδομές και εργοστάσια θα είναι χαμηλότερη, με τις ΗΠΑ να κινδυνεύουν να γίνουν μια χώρα με «πιο παλιούς δρόμους, πιο γερασμένα αεροδρόμια και, παρά τις προθέσεις του Τραμπ, πιο απαρχαιωμένα εργοστάσια».
Ο Economist καταλήγει ότι, ακόμη και με επιφύλαξη απέναντι στις προβλέψεις για το μέλλον, το πιθανότερο είναι πως το 2025 θα είναι μια κακή χρονιά για την αμερικανική οικονομία — και οι συνέπειες ίσως είναι πολύ χειρότερες στα επόμενα χρόνια.
Παρά τις διαβεβαιώσεις Τραμπ ότι «στο τέλος όλα θα είναι υπέροχα», οι προβλέψεις δείχνουν το αντίθετο. Το αμερικανικό όνειρο της αναβίωσης με μονομερείς επιθετικές πρακτικές παραμένει γεμάτο ρωγμές και οι οικονομικές συνέπειες αυτών των επιλογών ενδέχεται να διαρκέσουν πολύ πέρα από τη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ.
Με πληροφορίες από το The Economist
