Σε απόσταση μικρότερη των δύο χιλιομέτρων από τον χώρο που κάποτε φιλοξενούσε το πιο γνωστό μαντείο της αρχαίας Ελλάδας, το 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών συγκέντρωσε φέτος στο ξενοδοχείο «Αμαλία» περισσότερα από 1.000 άτομα από 70 χώρες. Από την περασμένη Τετάρτη μέχρι χθες, πολιτικοί, διπλωμάτες, αναλυτές, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες, μεταξύ άλλων, συζήτησαν για τα πιο καίρια ζητήματα της εποχής μας.
Η θεματική του φετινού Φόρουμ είχε τον τίτλο «Ανακατατάξεις» και το συνέδριο έλαβε χώρα σε ημέρες που οι εξελίξεις έτρεχαν και η παγκόσμια οικονομία δεν είχε ακόμη απορροφήσει τις δονήσεις από τους δασμούς του Τραμπ. Κι ενώ κανείς εκ των ομιλητών δεν διακινδύνευσε να μπει στη θέση της Πυθίας, σε έναν κόσμο που προκαλεί καθημερινά την αναθεώρηση όλων των βεβαιοτήτων, πολλοί εξέφρασαν τις εκτιμήσεις τους για το τι μπορεί να ακολουθήσει.
Στη συζήτησή του με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Αμερικανός συγγραφέας Ρόμπερτ Ντ. Κάπλαν θυμήθηκε ένα απόφθεγμα του Βλαντιμίρ Ιλιτς Λένιν: «Υπάρχουν δεκαετίες στις οποίες δεν συμβαίνει τίποτα και μετά, υπάρχουν εβδομάδες στις οποίες συμβαίνουν δεκαετίες». «Εχουν περάσει περίπου 80 χρόνια από όταν είδαμε τελευταία φορά να συμβαίνουν δεκαετίες μέσα σε εβδομάδες για όλο το παγκόσμιο σύστημα», τόνισε. Ο κ. Μητσοτάκης συμφώνησε ότι η εποχή που διανύουμε είναι δύσκολη. Δήλωσε όμως ότι πιστεύει πως είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για το τέλος της παγκοσμιοποίησης. «Είναι πολύ δύσκολο να ξηλώσει κανείς κάτι που έχει οικοδομηθεί επί πολλές δεκαετίες, ιδίως όταν μιλάμε για πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού», σημείωσε.
Ο Βρετανός δημοσιογράφος Μάρτιν Γουλφ, σε συζήτηση με τον διευθυντή της «Κ», Αλέξη Παπαχελά, διατύπωσε την υπόθεση ότι αν οι Ευρωπαίοι αποφασίσουν πως οι ΗΠΑ δεν αποτελούν πλέον αξιόπιστο συνεταίρο, θα αρχίσουν να σκέφτονται τις σχέσεις τους με άλλες μεγάλες δυνάμεις, όπως η Κίνα. Υπογράμμισε, βέβαια, ότι δεν θεωρεί ότι βρισκόμαστε ακόμη σε αυτό το σημείο.
1989 ή 1939;
Σε μια συζήτηση που αφορούσε το πώς αλλάζει ο χάρτης της παγκόσμιας ασφάλειας, ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμων Αλεξάντερ Κούλεϊ αναρωτήθηκε αν το ιστορικό ανάλογο της εποχής μας είναι το 1989 ή το 1939. Δύο συνομιλητές του διαφώνησαν. Ο Αυστριακός διπλωμάτης Τόμας Μάιρ-Χάρτινγκ ανέφερε ότι πιστεύει ότι βρισκόμαστε σε εποχή αντίστοιχη με τον Μεσοπόλεμο. «Νομίζω πως είμαστε είτε στο 1929 είτε στο 1939 – εργαλειοποιείται ο οικονομικός πόλεμος για στρατηγικά κέρδη, ενισχύεται ο οικονομικός εθνικισμός», επισήμανε ο Αμερικανός πολιτικός αναλυτής Ιαν Λέσερ.
«Δεν βλέπω σενάριο που είτε η Ρωσία είτε η Ουκρανία θα κερδίσει τον πόλεμο», εκτίμησε ο Αυστριακός πρώην καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς. Ο Βρετανός στρατηγός Νικ Κάρτερ προέβλεψε κοινωνικές αντιδράσεις εντός της Ρωσίας λόγω των απωλειών, ότι ο συγκεκριμένος πόλεμος παγκοσμιοποιείται και ότι η Ευρώπη θα εξαρτάται για τουλάχιστον πέντε χρόνια ακόμη από τις στρατιωτικές ικανότητες των ΗΠΑ.
Ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι τόνισε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί ένα πραγματικό τεστ για την Ευρώπη, αλλά προέβλεψε πως θα γίνει ισχυρότερη και όχι ασθενέστερη τους επόμενους μήνες.
Ροζ ελέφαντας
Δεκάδες άλλα θέματα συζητήθηκαν στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών – από την τεχνητή νοημοσύνη, τη δικαιοσύνη, το περιβάλλον και την ψηφιοποίηση της υγείας μέχρι την ενεργειακή ασφάλεια και τη σχέση Ελλάδας – Τουρκίας. Κανένα ωστόσο δεν συγκέντρωσε τόσο το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων όσο αυτό που είχε «αντικείμενο» τον Ντόναλντ Τραμπ· όχι μόνο στις πολλαπλές «σκηνές», στους διαδρόμους του ξενοδοχείου «Αμαλία», αλλά και στα μπαρ της Αράχωβας, όπου πολλοί μαζεύονταν τα βράδια, ο Aμερικανός πρόεδρος αποτελούσε το κύριο θέμα συζήτησης.
«Θα καταστρέψει ο Τραμπ τον κόσμο; Μπορεί, αν πάει για τρίτη θητεία», συζητούσαν μεταξύ τους δύο ανταποκρίτριες. «Κανένας ηγέτης δεν έχει χάσει τόση δύναμη στο πλαίσιο μιας εβδομάδας όσο ο Τραμπ», έλεγε το πρωί της Παρασκευής στους συνομιλητές του Βρετανός δημοσιογράφος.
Ο εμπνευστής
Πίσω από το συνέδριο που συγκεντρώνει ετησίως στους Δελφούς τόσα διεθνή και εγχώρια κορυφαία «μυαλά», βρίσκεται ένα πρόσωπο: ο πρόεδρος και ιδρυτής του Φόρουμ, Συμεών Τσομώκος. Ο δικηγόρος Παναγιώτης Μπερνίτσας θυμάται να τον επισκέπτεται ο κ. Τσομώκος στο γραφείο του πριν από δέκα χρόνια. «Μου είχε πει, “θέλω να αφήσω κάτι, θέλω να κάνω ένα μίνι Νταβός στους Δελφούς, είναι ο ομφαλός της Γης”. Ολο αυτό που βλέπετε σήμερα, ήταν η ιδέα ενός ανθρώπου», δηλώνει.
«Αυτά τα δέκα χρόνια διανύσαμε μεγάλη πορεία – όχι μόνο με τη συνάντηση στην πόλη των Δελφών κάθε άνοιξη, αλλά και με τις παράλληλες ετήσιες εκδηλώσεις στην Ουάσιγκτον, στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι, και αλλού, και με τις ισχυρές σχέσεις που έχουμε χτίσει με τα περισσότερα κέντρα διεθνούς σκέψης», συμπυκνώνει ο κ. Τσομώκος. Αλλά χρειάζεται ακόμη προσπάθεια και αγώνα, τονίζει. «Για να διευρύνουμε περισσότερο τη διεθνή διάσταση του Φόρουμ», υπογραμμίζει στην «Κ», «που βοηθάει και ενισχύει την Ελλάδα μας με νέες σκέψεις, ιδέες, προτάσεις και διεθνείς σχέσεις».
