Την επιβολή πολιτικού ελέγχου επί του Ιδρύματος Σμιθσόνιαν επιχειρεί η διοίκηση Τραμπ, μέσω εκτελεστικού διατάγματος το οποίο δίνει εντολή για τον «αποχαρακτηρισμό ακατάλληλων, διχαστικών ή αντιαμερικανικών ιδεολογιών» από τα μουσεία και τις άλλες δομές του οργανισμού.
Οπως αναφέρει η Washington Post, το Σμιθσόνιαν, το οποίο περιλαμβάνει 21 μουσεία, ερευνητικά κέντρα και τον Εθνικό Ζωολογικό Κήπο, λειτουργεί εδώ και 175 χρόνια με ευρεία θεσμική ανεξαρτησία.
Η παρέμβαση αυτή χαρακτηρίζεται άνευ προηγουμένου και εγείρει ερωτήματα για τη μελλοντική κατεύθυνση της ιστορικής και πολιτιστικής αφήγησης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με συνοδευτικό ενημερωτικό σημείωμα του Λευκού Οίκου, ο πρόεδρος Τραμπ ανέθεσε στον αντιπρόεδρο Βανς την αρμοδιότητα να επιβλέψει την εφαρμογή του διατάγματος, με στόχο την «προστασία της εθνικής υπερηφάνειας από ιδεολογίες που διαβρώνουν την αμερικανική ταυτότητα».
Ανάμεσα στα σημεία που έχουν ήδη προκαλέσει αντιδράσεις βρίσκεται η άμεση αναφορά του διατάγματος στο Εθνικό Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2016 με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας της δουλείας, των πολιτικών δικαιωμάτων και της πολιτιστικής συνεισφοράς των Αφροαμερικανών.
Ο Τραμπ είχε ασκήσει κριτική στο περιεχόμενο του μουσείου από την περίοδο της κατασκευής του.
Χρηματοδότηση και διοίκηση
Το Ιδρυμα Σμιθσόνιαν ιδρύθηκε από το Κογκρέσο το 1846, με χρηματοδότηση από τη διαθήκη του Βρετανού επιστήμονα Τζέιμς Σμιθσον.
Παρότι δεν αποτελεί ομοσπονδιακή υπηρεσία, περίπου το 62% του προϋπολογισμού του προέρχεται από ομοσπονδιακές πηγές (προϋπολογισμός, επιχορηγήσεις, συμβάσεις), ενώ το υπόλοιπο καλύπτεται από ιδιωτικά κεφάλαια, χορηγίες, συνδρομές, έσοδα από περιοδικά, εστιατόρια και καταστήματα.
Ο συνολικός ομοσπονδιακός προϋπολογισμός του για το οικονομικό έτος 2024 ξεπερνά το 1 δισ. δολάρια.
Το Ιδρυμα εποπτεύεται από συμβούλιο επιτρόπων, στο οποίο συμμετέχουν ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο αντιπρόεδρος, μέλη του Κογκρέσου και εννέα πολίτες.
Η καθημερινή διοίκηση ανήκει στον γραμματέα του Ιδρύματος, θέση που κατέχει σήμερα ο Λόνι Μπαντς.
Πολιτική επιρροή στο παρελθόν
Παρότι η πολιτική επιρροή στο Σμιθσόνιαν θεωρείται περιορισμένη, δεν είναι άγνωστη.
Στη δεκαετία του 1990, η προγραμματισμένη έκθεση του βομβαρδιστικού αεροσκάφους Enola Gay στο Εθνικό Μουσείο Αεροναυπηγικής και Διαστήματος ακυρώθηκε λόγω αντιδράσεων για την παρουσίαση της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα.
Το 2010, υπό πίεση συντηρητικών κύκλων, αφαιρέθηκε φιλμ του Ντέιβιντ Βοϊναρόβιτς με θέμα την κρίση του AIDS από έκθεση για ΛΟΑΤΚΙ καλλιτέχνες.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο ιστορικός Σάμιουελ Ρέντμαν στο δημοσίευμα της Washington Post, η γενική πορεία του Σμιθσόνιαν έχει μείνει έως σήμερα εκτός των ορίων της άμεσης πολιτικής αντιπαράθεσης.
«Η Ιστορία δεν είναι ένα πράγμα. Δεν είναι μια αφήγηση που πρέπει να γιορτάζεται υποχρεωτικά, όπως θα ήθελαν ορισμένοι. Είναι ένας χώρος στοχασμού, σύγκρουσης και πολυφωνίας», δήλωσε.
Πηγή: Washington Post
