Ο Ντόναλντ Τραμπ επαινεί συστηματικά τη «Διεύθυνση Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης» (Department of Government Efficiency – DOGE) του Ελον Μασκ για τη μείωση του ομοσπονδιακού προσωπικού και τον τερματισμό χιλιάδων κρατικών προγραμμάτων και συμβάσεων.
Μέσα σε μόλις εννέα εβδομάδες, ολόκληρες ομοσπονδιακές υπηρεσίες έχουν διαλυθεί και δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι από το σύνολο των 2,3 εκατομμυρίων δημοσίων υπαλλήλων έχουν είτε απολυθεί είτε δεχθεί εθελούσια έξοδο.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η DOGE έχει αποκτήσει υπερεξουσίες χωρίς διαφάνεια ή έλεγχο.
Αντίθετα, ο Μασκ επιμένει ότι λειτουργεί με πλήρη διαφάνεια.
Αγωγές που έχουν κατατεθεί κατά των ενεργειών της DOGE αποκαλύπτουν ορισμένες πτυχές της λειτουργίας της, αλλά παράλληλα δημιουργούν νέα ερωτήματα, μεταξύ αυτών αν ο Μασκ είναι πραγματικά επικεφαλής της.
Τι είναι η DOGE;
Η DOGE δημιουργήθηκε με προεδρικό διάταγμα την πρώτη ημέρα της επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στις 20 Ιανουαρίου, με στόχο την «εκσυγχρονισμό της ομοσπονδιακής τεχνολογίας και λογισμικού για τη μέγιστη αποδοτικότητα».
Παρά την ονομασία της, δεν πρόκειται για υπουργείο ή υπηρεσία που δημιουργήθηκε με νόμο του Κογκρέσου.
Είναι προσωρινός οργανισμός, που ανέλαβε τον ρόλο της U.S. Digital Service, μιας υφιστάμενης μονάδας του Λευκού Οίκου.
Η εντολή λειτουργίας της λήγει στις 4 Ιουλίου 2026, αλλά η δράση της έχει ήδη υπερβεί το αρχικό της πλαίσιο, με στελέχη της να διενεργούν ελέγχους σε υπηρεσίες για προσωπικό και δαπάνες.
Ο Μασκ δεν λαμβάνει κρατικό μισθό και χαρακτηρίζεται «ειδικός δημόσιος υπάλληλος», με ανώτατο όριο 130 ημερών στον ρόλο του.
Ο ίδιος δήλωσε στο Fox News τον Μάρτιο ότι θα μπορούσε να παραμείνει για έναν ακόμη χρόνο.
Αντιμέτωποι με ερωτήσεις από δικαστές για το ποιος διοικεί την DOGE, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου όρισαν την Εϊμι Γκλίσον, πρώην στέλεχος στον τομέα της υγείας, ως ασκούσα καθήκοντα διοικητή.
Σε κατάθεση στις 19 Μαρτίου, η Γκλίσον δήλωσε: «Ο Μασκ δεν εργάζεται στην DOGE. Δεν του αναφέρομαι, και δεν μου αναφέρεται. Κατά την αντίληψή μου είναι ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου».
Ωστόσο, σε ομιλία του στο Κογκρέσο στις 4 Μαρτίου, ο Τραμπ δήλωσε: «Η DOGE διοικείται από τον Ελον Μασκ».
Ο Μασκ έχει επίσης παρουσιαστεί σε συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου και σε συνέντευξη Τύπου στο Οβάλ Γραφείο, εξηγώντας το έργο της υπηρεσίας.
Η ομάδα της DOGE αποτελείται από 79 διορισμένα στελέχη και 10 υπαλλήλους αποσπασμένους από άλλες υπηρεσίες, σύμφωνα με την ίδια την Γκλίσον.
Τα μέλη αναφέρονται στους επικεφαλής των υπηρεσιών τους και όχι στην ίδια ή σε άλλον στη DOGE.
Πολλοί είναι νέοι προγραμματιστές λογισμικού, σημερινοί ή πρώην εργαζόμενοι σε εταιρείες του Μασκ, χωρίς προηγούμενη εμπειρία στην ομοσπονδιακή διοίκηση.
Ο Μασκ έχει δηλώσει ότι στόχος του είναι να εξοικονομήσει ποσό ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, σε προϋπολογισμό που φτάνει φέτος τα 7 τρισ. δολάρια.
Εχει εξοικονομήσει χρήματα;
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της, η DOGE υποστηρίζει ότι έχει εξοικονομήσει 115 δισ. δολάρια έως τις 24 Μαρτίου, μέσω περικοπών προσωπικού, ακυρώσεων συμβάσεων και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων.
Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά δεν μπορούν να επαληθευτούν και έχουν υπάρξει επανειλημμένα λάθη και διορθώσεις.
Στην ενότητα «παραστατικά» της ιστοσελίδας της, έχουν διαγραφεί ορισμένοι από τους μεγαλύτερους ισχυρισμούς περί εξοικονόμησης, όπως μία υποτιθέμενη σύμβαση 8 δισ. δολαρίων που αποδείχθηκε ότι ήταν μόλις 8 εκατομμύρια.
Πολλές από τις συμβάσεις που αναφέρεται ότι ακυρώθηκαν δεν φέρουν κανένα αναγνωριστικό. Ο Μασκ δήλωσε ότι τα λάθη θα διορθώνονται όταν εντοπίζονται.
Τι έχει κάνει μέχρι τώρα η DOGE;
Η ομάδα Μασκ έχει επιφέρει περικοπές σε πολλούς τομείς της ομοσπονδιακής διοίκησης, προκαλώντας αναστάτωση στον δημόσιο τομέα.
Μέχρι σήμερα, η DOGE έχει εισέλθει σε περισσότερες από 20 ομοσπονδιακές υπηρεσίες, αποκτώντας πρόσβαση σε πληροφοριακά συστήματα που περιέχουν προσωπικά δεδομένα δημοσίων υπαλλήλων και εκατομμυρίων πολιτών.
Μέσω της Υπηρεσίας Προσωπικού (Office of Personnel Management), απέστειλε προσφορά εθελουσίας εξόδου σε εργαζομένους τον Φεβρουάριο – περίπου 75.000 την αποδέχθηκαν, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Επιπλέον, τουλάχιστον 25.000 υπάλληλοι –κυρίως δόκιμοι– έχουν απολυθεί ή λάβει ειδοποιήσεις απόλυσης.
Η κυβέρνηση Τραμπ προσέφυγε τη Δευτέρα στο Ανώτατο Δικαστήριο, ζητώντας την ακύρωση απόφασης περιφερειακού δικαστή που ζητούσε την επαναπρόσληψη δόκιμων υπαλλήλων.
Τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ υπέγραψε διάταγμα που καλούσε τους επικεφαλής των υπηρεσιών να υποβάλουν έως τις 13 Μαρτίου σχέδια «μαζικής μείωσης» προσωπικού. Τα σχέδια βρίσκονται υπό αξιολόγηση.
Ποιες υπηρεσίες έχουν στοχοποιηθεί;
Η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) –βασικός πυλώνας ανθρωπιστικής βοήθειας– έχει διαλυθεί και χιλιάδες υπάλληλοι απολύθηκαν.
Το ίδιο συνέβη και με το Γραφείο Χρηματοοικονομικής Προστασίας Καταναλωτών (CFPB), το οποίο είχε ερευνήσει πρακτικές δανεισμού της Tesla, γεγονός που γεννά υποψίες για σύγκρουση συμφερόντων.
Η DOGE έχει επίσης επεκταθεί στη NASA, όπου εταιρείες του Μασκ έχουν δισεκατομμύρια σε συμβάσεις.
Στις 17 Μαρτίου, ομάδα της DOGE εισήλθε βιαίως στο Ινστιτούτο Ειρήνης των ΗΠΑ (USIP), προκαλώντας επέμβαση της αστυνομίας. Ο Λευκός Οίκος κατηγόρησε το προσωπικό του USIP για απείθεια προς τον πρόεδρο.
Δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι έχουν επίσης στοχοποιηθεί σε υπηρεσίες όπως η NOAA (μετεωρολογικά και κλιματικά δεδομένα), η Υπηρεσία Κοινωνικής Ασφάλισης, η Εφορία και το υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων.
Πηγή: Reuters
