Τους προτεινόμενους χρηματοδοτικούς «μηχανισμούς» του σχεδίου «Ετοιμότητα 2030» της Κομισιόν, για συμμετοχή στις επενδύσεις για την άμυνα και τις ευκαιρίες που ανοίγονται για τις χώρες – εταίρους της Ε.Ε., παρουσίασαν η πρόεδρος της Κομισιόν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή.
Επρόκειτο για τη δεύτερη τηλεδιάσκεψη που διοργάνωσαν οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, με τη συμμετοχή των πρωθυπουργών της Ισλανδίας, Νορβηγίας, Τουρκίας και Βρετανίας, μια ημέρα μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.
Αρκετές αμυντικές εταιρείες, ειδικά στη Βρετανία, έχουν «θορυβηθεί» από τυχόν αποκλεισμό τους από το νέο αμυντικό πρόγραμμα της Ε.Ε. Για τον λόγο αυτό, στη σημερινή ενημέρωση των πρωθυπουργών των παραπάνω χωρών – εταίρων της Ε.Ε., έγινε αναλυτική παρουσίαση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων του αμυντικού σχεδίου της Κομισιόν.
Ειδικότερα, πρόκειται για:
Α) την εθνική ρήτρα διαφυγής, που θα «απελευθερώσει» σχεδόν 650 δισ. ευρώ μέσω του δημοσιονομικού «χώρου» που θα επιτραπεί για τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών-μελών. Σύμφωνα με όσα διευκρινίζονται από την Κομισιόν, «δεν θα υπάρχουν συνημμένοι όροι όσον αφορά την προέλευση του αμυντικού εξοπλισμού». Επομένως, «ο στρατιωτικός εξοπλισμός από τις χώρες – εταίρους μπορεί να επωφεληθεί άμεσα από αυτό». Στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, άλλωστε, η πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ότι το πώς θα επενδύσουν τα κράτη-μέλη «στην άμυνα είναι δική τους απόφαση».
Β) το εργαλείο – SAFE που αφορά στη διάθεση δανείων που θα αντλήσει η Κομισιόν από τις κεφαλαιαγορές, ύψους 150 δισ. ευρώ, προς τα κράτη-μέλη. Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις του εκτελεστικού οργάνου της Ε.Ε., «η Νορβηγία και η Ισλανδία μπορούν να μετάσχουν άμεσα στο πρόγραμμα αυτό καθώς αποτελούν μέλη της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Τουρκία θα μπορούσαν άμεσα να παρέχουν έως και το 35% ενός αμυντικού προϊόντος». Ωστόσο, βασική προϋπόθεση «για να αυξηθεί η βιομηχανική συμμετοχή πέραν του 35%, είναι μια εταιρική σχέση ασφάλειας και aμυνας και μια επακόλουθη συμφωνία σύνδεσης».
Στη σημερινή τηλεδιάσκεψη με τους ομοϊδεάτες εταίρους, η πρόεδρος της Κομισιόν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων στις συζητήσεις που διεξήχθησαν χθες από τους Ευρωπαίους ηγέτες σχετικά με την Ουκρανία, ενόψει «της επίτευξης μιας δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης».
Για τους «27», που χαιρετίζουν την ετοιμότητα της Ουκρανίας «για πλήρη κατάπαυση του πυρός», η ειρήνη, όπως επισημαίνουν στα συμπεράσματά τους, «δεν πρέπει να ανταμείψει τον επιτιθέμενο και ότι η πίεση στη Ρωσία πρέπει να ενταθεί».
Στις χθεσινές συζητήσεις, άλλωστε, βρέθηκαν στο επίκεντρο οι πρωτοβουλίες Γαλλίας και Βρετανίας για τον σχηματισμό «συνασπισμού προθύμων», με στόχο τον καθορισμό της υποστήριξης στον ουκρανικό στρατό και των εγγυήσεων ασφαλείας που μπορούν να παρέχουν οι ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη σημερινή τηλεδιάσκεψη «οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να συνεχίσουν να συντονίζουν τις προσπάθειες που αποσκοπούν στην ενίσχυση της Ουκρανίας και στην αύξηση της ασφάλειας της Ευρώπης». Παράλληλα, οι κυβερνήσεις της Αυστραλίας, του Καναδά, της Νέας Ζηλανδίας και της Ιαπωνίας θα ενημερωθούν τις επόμενες μέρες για τα αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Μετονομασία του «Επανεξοπλισμού της Ευρώπης»
Μετά τις αντιδράσεις της Ιταλίας και κυρίως της Ισπανίας για τον τίτλο του αμυντικού σχεδίου της Κομισιόν «Επανεξοπλισμός της Ευρώπης» (ReARM Europe), η Επιτροπή επιβεβαίωσε σήμερα ότι θα χρησιμοποιείται πλέον ο όρος «Ετοιμότητα 2030». Πρόκειται για αναφορά στην πιθανότητα έως τότε η Ρωσία να εκκινήσει επίθεση σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του ΝΑΤΟ, ενδεχόμενο για το οποίο έχουν προειδοποιήσει οι μυστικές υπηρεσίες Γερμανίας και Δανίας, αλλά πρόσφατα και ο αρμόδιος επίτροπος Αμυνας, Αντριους Κουμπίλιους.
«Είμαστε ευαίσθητοι ως προς το γεγονός ότι το όνομα ως τέτοιο μπορεί να προκαλέσει κάποια ευαισθησία σε ορισμένα κράτη-μέλη, οπότε αυτό είναι κάτι που, φυσικά, ακούμε», τόνισε νωρίτερα σήμερα η Πάουλα Πίνιο, εκπρόσωπος της Κομισιόν. «Αν αυτό (σ.σ. το όνομα) δυσχεραίνει τη μετάδοση του μηνύματος σε όλους τους πολίτες της Ε.Ε., για την ανάγκη λήψης αυτών των μέτρων, τότε είμαστε όλοι έτοιμοι όχι μόνο να ακούσουμε αλλά και να το αντικατοπτρίσουμε» προσέθεσε η εκπρόσωπος, ενώ σημείωσε ότι το νέο όνομα «Ετοιμότητα 2030» θα πρέπει «να εξεταστεί στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης ενός ευρύτερου πεδίου εφαρμογής». Οι στόχοι, ωστόσο, θα παραμείνουν οι ίδιοι.
«Δεν μου αρέσει ο όρος “επανεξοπλισμός”. Νομίζω ότι είναι μια ελλιπής προσέγγιση. Η άμυνα μπορεί να εξηγηθεί κάτω από μια πολύ ευρύτερη ομπρέλα, η οποία είναι η ασφάλεια», τόνισε ο Ισπανός πρωθυπουργός χθες, προσθέτοντας ότι οι απειλές που αντιμετωπίζει η Νότια Ευρώπη είναι «κάπως διαφορετικές» από ό,τι η Ανατολική Ευρώπη. «Νομίζω ότι πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους για το γεγονός ότι όταν μιλάμε για ασφάλεια και άμυνα, βασικά μιλάμε για τεχνολογία, συχνά αγαθά διπλής χρήσης, επειδή τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση σύγκρουσης, όπως συμβαίνει στην ανατολική Ουκρανία, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση των πυρκαγιών», είπε χαρακτηριστικά.
Το πρόβλημα, ωστόσο, του Πέδρο Σάντσεθ δεν έγκειται στην ονομασία του αμυντικού προγράμματος της Κομισιόν, αλλά στη δυσκολία να «περάσει» την αύξηση των αμυντικών δαπανών, λόγω των αριστερών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, που αντιτίθενται ως προς αυτό. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ζήτησε διεύρυνση του όρου «ασφάλεια» προκειμένου να καλύπτονται και άλλες δαπάνες.
Στο ίδιο μήκος κύματος είχε κινηθεί και η Ιταλίδα ομόλογός του. «Πιστεύω ότι ο “επανεξοπλισμός της Ευρώπης” είναι ένα παραπλανητικό όνομα για τους πολίτες, επειδή καλούμαστε να ενισχύσουμε τις αμυντικές μας δυνατότητες, αλλά σήμερα αυτό δεν σημαίνει ότι αγοράζουμε ασήμαντους εξοπλισμούς» τόνισε σε ομιλία της στη Βουλή, η Τζόρτζια Μελόνι ενώ είχε προσθέσει ότι ο όρος θα πρέπει να είναι ευρύτερος και να καλύπτει «τη λειτουργικότητα, τις βασικές υπηρεσίες, τις ενεργειακές υποδομές, τις αλυσίδες εφοδιασμού: όλα τα πράγματα που δεν γίνονται απλά με όπλα».
Διόλου τυχαία, Ιταλία και Ισπανία είναι οι χώρες με τις μικρότερες συνεισφορές στο ΝΑΤΟ, πολύ κάτω του στόχου του 2% του ΑΕΠ των αμυντικών τους δαπανών.
