Η Ρωσία και οι σύμμαχοί της έχουν κατηγορηθεί για δεκάδες επιθέσεις και σαμποτάζ σε ευρωπαϊκό έδαφος από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία το 2022, σύμφωνα με έρευνα του Associated Press, που χαρτογράφησε 59 τέτοιες περιπτώσεις με βάση επίσημες τοποθετήσεις κυβερνήσεων, υπηρεσιών πληροφοριών και δικαστικών αρχών.
Οι ελεγχόμενες ενέργειες περιλαμβάνουν κυβερνοεπιθέσεις, εμπρησμούς, βανδαλισμούς, δολιοφθορές, προπαγάνδα, κατασκοπεία και σχέδια δολοφονιών, με στόχο –κατά τους Δυτικούς αξιωματούχους– τη δημιουργία πολιτικής αναστάτωσης και την αποδυνάμωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Μεταξύ των πιο σοβαρών περιστατικών – υποτιθέμενων σχεδίων περιλαμβάνονται εκρήξεις δεμάτων σε αποθήκες μεταφορών στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, υποψίες για σχέδια τοποθέτησης εκρηκτικών μηχανισμών σε φορτηγά αεροσκάφη προς ΗΠΑ και Καναδά, φερόμενο ρωσικό σχέδιο δολοφονίας του επικεφαλής γερμανικής αμυντικής βιομηχανίας και δολιοφθορές σε ενεργειακές υποδομές στη Βαλτική, όπως το υποθαλάσσιο καλώδιο Εσθονίας–Φινλανδίας.
Τα περισσότερα ύποπτα περιστατικά εντοπίζονται σε χώρες που είναι μεγάλοι υποστηρικτές της Ουκρανίας.
Κάποια από αυτά τα σχέδια θα μπορούσαν να έχουν καταστροφικές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων μαζικών απωλειών, όπως οι εκρήξεις πακέτων σε ναυτιλιακές εγκαταστάσεις στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλεια. Δυτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υποψιάζονται ότι τα πακέτα αποτελούσαν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών για την τοποθέτηση βομβών σε φορτηγά αεροπλάνα με προορισμό τις ΗΠΑ και τον Καναδά.
Σε μια άλλη περίπτωση, οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες αποκάλυψαν ένα σχέδιο για τη δολοφονία του επικεφαλής ενός μεγάλου γερμανικού κατασκευαστή όπλων, ο οποίος είναι προμηθευτής όπλων στην Ουκρανία.
Οι γαλλικές αρχές κατήγγειλαν παραπλανητική ιστοσελίδα που καλούσε πολίτες να καταταγούν για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ στη Γερμανία ερευνάται εκστρατεία μπλοκαρίσματος εξατμίσεων αυτοκινήτων κατά την προεκλογική περίοδο.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών της Εσθονίας, της Πολωνίας, της Λετονίας και της Φινλανδίας κατηγορούν τη Ρωσία και τη Λευκορωσία για προώθηση μεταναστών προς τα σύνορά τους.
Επίσης, οι ευρωπαϊκές αρχές διερευνούν διάφορες περιπτώσεις ζημιών σε υποδομές στη Βαλτική Θάλασσα, μεταξύ των οποίων και σε καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέει την Εσθονία με τη Φινλανδία.
Οι φινλανδικές αρχές σταμάτησαν ένα πλοίο, για το οποίο υπάρχουν υποψίες ότι αποτελεί μέρος του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας που χρησιμοποιείται για την αποφυγή κυρώσεων.
Η άρνηση της Μόσχας
Η απόδειξη της ρωσικής εμπλοκής σε αυτήν την εκστρατεία σαμποτάζ είναι συχνά δύσκολη, με το Κρεμλίνο να αρνείται κατηγορηματικά τη διεξαγωγή τέτοιων επιθέσεων κατά της Δύσης.
Ο εκπρόσωπος Τύπου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η Ρωσία «απορρίπτει κατηγορηματικά τις κατηγορίες». Ωστόσο, πλέον όλο και περισσότερες κυβερνήσεις αποδίδουν δημοσίως την ευθύνη στη Ρωσία για σειρά δολιοφθορών.
Η έρευνα του AP βασίστηκε σε δημόσιες πηγές και επίσημες δηλώσεις.
Ο Τζέιμς Απατουράι, αρμόδιος του NATO για τις υβριδικές απειλές, δήλωσε ότι στόχος είναι η αποσταθεροποίηση των ευρωπαϊκών κοινωνιών και η υπονόμευση της στήριξης προς την Ουκρανία.
Στο 25% των περιπτώσεων έχουν ασκηθεί διώξεις ή έχουν εκδοθεί καταδίκες. Σε άλλες, δεν έχουν κατονομαστεί δράστες ή ύποπτοι. Ο Ρίτσαρντ Μουρ, επικεφαλής της βρετανικής MI6, χαρακτήρισε την εκστρατεία «ακραία επικίνδυνη και απίστευτα απερίσκεπτη».
Η έρευνα του AP περιελάμβανε συνομιλίες με 15 νυν αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων δύο πρωθυπουργών, αξιωματούχους από πέντε ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών, τρία υπουργεία Αμυνας και το NATO, καθώς και ειδικούς στον τομέα.
Οι χώρες ανέκαθεν κατασκόπευαν τους εχθρούς τους και διεξήγαγαν επί μακρόν εκστρατείες προπαγάνδας για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στο εξωτερικό, αλλά μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Μόσχα έχει γίνει «πιο τολμηρή», χτυπώντας τη Δύση με σαμποτάζ, βανδαλισμούς και εμπρησμούς, εκτός από τις τακτικές που χρησιμοποιούσε προηγουμένως, συμπεριλαμβανομένων δολοφονιών και κυβερνοεπιθέσεων, δήλωσε η Ελίζαμπεθ Μπρο, ερευνήτρια του Atlantic Council.
Οπως σχολίασε «ο τρόπος για να αποδυναμώσεις ένα κράτος σήμερα δεν είναι η εισβολή. Είναι η υβριδική φθορά». Και πρόσθεσε: «Αν θέλουμε πραγματικά να περιορίσουμε την απειλή, πρέπει να δράσουμε συλλογικά».
Το NATO έχει αναπτύξει σχέδια για την προστασία κρίσιμων υποδομών στη Βαλτική, ενώ η ανάγκη για διακρατική ανταλλαγή πληροφοριών προβάλλεται ως κλειδί για την αντιμετώπιση των απειλών και τη διαχείριση των περιστατικών δολιοφθοράς.
Παράλληλα, τονίζεται ότι και άλλες χώρες, όπως η Κίνα, συμμετέχουν σε επιχειρήσεις κατασκοπείας στην Ευρώπη, αν και η Ρωσία παραμένει «ο βασικός υπαίτιος», όπως δήλωσε ο Ντέιβιντ Σάλβο, διευθυντής του German Marshall Fund.
Πηγή: Associated Press
