Του ανταποκριτή μας στην Κωνσταντινούπολη Μανώλη Κωστίδη. Τον σημαντικό ρόλο που πιστεύει πως έχει η Τουρκία στο νέο τοπίο μετά την επανεκλογή Τραμπ εξηγεί στην «Κ» ο Ζαφέρ Σιράκαγια, αντιπρόεδρος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας (AKP) με αρμοδιότητα τις διεθνείς σχέσεις. Ο κ. Σιράκαγια ανήκει στον κύκλο των συνεργατών του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και είναι βουλευτής Κωνσταντινούπολης, ενώ θεωρείται ειδικός στις σχέσεις με την Ευρώπη. O ίδιος γεννήθηκε στη Γερμανία, αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Bilkent της Τουρκίας, στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης. Ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Ουαλλίας.
«H Toυρκία προκαλεί το ενδιαφέρον με τη γεωστρατηγική θέση της σε ένα εύθραυστο και σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον και σε μια ατμόσφαιρα όπου η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων αναδιαμορφώνεται. Η χώρα μας ασκεί μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική παράλληλα με την πολυπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων, η οποία γίνεται ολοένα και πιο εμφανής», τόνισε στην «Κ» ο κ. Σιράκαγια.
Ο ίδιος υπενθυμίζει τον διαμεσολαβητικό ρόλο που είχε αναλάβει η Τουρκία μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και για τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ρωσίας και της Ουκρανίας στο Διπλωματικό Φόρουμ της Αττάλειας το 2022, όπως και στην πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας τον Ιούλιο του 2022 και την ανταλλαγή κρατουμένων τον Αύγουστο του 2024. «Ειδικά με την επανεκλογή του Τραμπ ως προέδρου στις ΗΠΑ, ο βαθμός στον οποίο θα καταστεί εφικτή μια πιθανή ειρήνη στην Ουκρανία είναι ένα θέμα που παρακολουθούμε πολύ στενά, καθώς δεν μπορεί να “διαβαστεί” ανεξάρτητα από την Τουρκία. Το γεγονός ότι η Κωνσταντινούπολη επιλέχθηκε πρόσφατα για τον δεύτερο γύρο συνομιλιών μεταξύ αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ρωσίας με στόχο την ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων και τον τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη από αυτή την άποψη», αναφέρει.
Ο κ. Σιράκαγια επισημαίνει ότι «στη μεταβαλλόμενη παγκόσμια τάξη πραγμάτων, η Τουρκία είναι μια χώρα που μπορεί να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους διαλόγου τόσο με τους συμμάχους της στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας όσο και με τους εταίρους της στην Ευρασία» και υποστηρίζει πως η Τουρκία είναι ένας παράγοντας που μπορεί να δημιουργήσει τη βάση για διάλογο με όλους τους φορείς και να επιδείξει αμερόληπτη προσέγγιση.
Ο αντιπρόεδρος του AKP υποστηρίζει πως «ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα μιας πιθανής ειρήνης μεταξύ των μερών είναι η χώρα μας να πρωταγωνιστεί ως στρατηγική δύναμη ισορροπίας, αφού διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της νατοϊκής συμμαχίας και στρατηγικό βάθος στη νοτιοανατολική πλευρά της, ενώ αποτελεί και το προγεφύρωμα της ευρασιατικής γεωγραφίας λόγω της γεωγραφικής θέσης της».
Τι επιδιώκουν
Σύμφωνα με πληροφορίες, επιθυμία της Αγκυρας είναι να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό σύστημα άμυνας, με δύο βασικούς, άμεσους στόχους. Πρώτος είναι η συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Σχέδιο Αμυνας (EDIP), το οποίο σκοπέυει να ενθαρρύνει τις χώρες της Ε.Ε. να παράγουν και να αγοράζουν από κοινού όπλα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, η Γαλλία, η οποία αρχικά ήθελε να αποκλείονται από αυτή την πρωτοβουλία οι τρίτες χώρες, φαίνεται πως ανακαλεί τις θέσεις της τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με την εφημερίδα Hurriyet, αν και η υψηλή παραγωγική ικανότητα της Τουρκίας και η υιοθέτηση μιας καινοτόμου προσέγγισης θεωρούνται σημαντικά πλεονεκτήματα, δεν είναι σαφές εάν θα εγκριθεί η συμμετοχή της στο έργο.
Μια άλλη προσδοκία της Τουρκίας είναι ότι η αίτησή της το 2021 να συμμετάσχει στο σχέδιο στρατιωτικής κινητικότητας, που κάποιοι το παρομοιάζουν με «στρατιωτικό Σένγκεν», θα γίνει αποδεκτή. Το «Military Mobility», το οποίο συντονίζεται από τις Κάτω Χώρες, διασφαλίζει τη μεταφορά στρατιωτικών στοιχείων από τη μια χώρα στην άλλη δίχως να ορθώνονται γραφειοκρατικά εμπόδια.
__________________________________________________________________________
«Η Τουρκία μπορεί να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους διαλόγου τόσο με τους συμμάχους της στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας όσο και με τους εταίρους της στην Ευρασία», υποστηρίζει ο Ζαφέρ Σιράκαγια.
