Οσοι περίμεναν ότι η ομιλία του Ντόναλντ Τραμπ ενώπιον των δύο νομοθετικών σωμάτων για τις έξι πρώτες εβδομάδες της προεδρίας του θα ξεκαθάριζε το τοπίο για τα καυτά διεθνή προβλήματα της συγκυρίας, απογοητεύτηκαν οικτρά. Ο Αμερικανός πρόεδρος προτίμησε να αφιερώσει τα 99 λεπτά της ομιλίας του (περισσότερα από οποιονδήποτε προκάτοχό του) σε πληθωρικές διακηρύξεις αυτοθαυμασμού, περνώντας σε δεύτερο πλάνο το Ουκρανικό, το Παλαιστινιακό, τις σχέσεις με την Ευρώπη και την Κίνα. Επιπλέον, πολλές από τις διακηρύξεις του ενώπιον του Κογκρέσου αναιρέθηκαν από τις κινήσεις του κατά τις επόμενες ώρες, επιτείνοντας τη γενική σύγχυση για τους προσανατολισμούς του Λευκού Οίκου.
Ξεκινώντας με διθυραμβικούς τόνους την ομιλία του, ο Αμερικανός πρόεδρος διακήρυξε ότι «η Αμερική επέστρεψε» (μια φράση που είχε χρησιμοποιήσει, με διαμετρικά αντίθετο νόημα, ο Τζο Μπάιντεν στο ξεκίνημα της δικής του προεδρίας) και επανέλαβε ότι «τον έσωσε ο Θεός για να ξαναδώσει στην Αμερική το μεγαλείο της». Στη συνέχεια υπερασπίστηκε τους εμπορικούς πολέμους που ξεκίνησε εναντίον Καναδά, Μεξικού και Κίνας, λέγοντας: «Αλλες χώρες χρησιμοποιούσαν δασμούς εναντίον μας επί δεκαετίες, τώρα είναι η σειρά μας να αρχίσουμε να επιβάλλουμε εμείς δασμούς σε αυτές τις χώρες». Αν και αναγνώρισε ότι οι εμπορικοί πόλεμοι μπορεί να προκαλέσουν «κάποια αναταραχή» στις αγορές, υποστήριξε ότι αυτή θα είναι «μικρή».
Προς συνδιαλλαγή με Ζελένσκι και Τριντό μετά την ομιλία του στο Κογκρέσο – Οι ΗΠΑ ανέστειλαν τη μεταφορά πολεμικού υλικού και το μοίρασμα ευαίσθητων πληροφοριών με την Ουκρανία.
Λίγες ώρες αργότερα έγινε γνωστό ότι η κυβέρνηση θα εξαιρέσει για έναν μήνα τους κατασκευαστές αυτοκινήτων από τους δασμούς στις εισαγωγές μεξικανικών και καναδικών προϊόντων. Παράλληλα ο Τραμπ συνομίλησε τηλεφωνικά για σχεδόν μία ώρα με τον Καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό. O Αμερικανός πρόεδρος του είπε πως ακόμη δεν έχει κάνει αρκετά για να περιορίσει την εισαγωγή του ναρκωτικού φεντανύλη από τα καναδικά σύνορα κι έτσι δεν μπορεί ακόμη να άρει τους δασμούς. Πάντως, ο Τραμπ σχολίασε ότι η συνομιλία έγινε σε «σχετικά καλό κλίμα».
Ο Καναδάς –όπως και η Κίνα– απάντησε αμέσως στα μέτρα του Τραμπ επιβάλλοντας τους δικούς του δασμούς στις αμερικανικές εξαγωγές. Το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης βρέθηκε «στο κόκκινο» για δύο ημέρες, καθώς ενισχύθηκαν οι φόβοι για άνοδο του πληθωρισμού και επιβάρυνση πολλών επιχειρήσεων από τον εμπορικό πόλεμο. Δημοσκόπηση της IPSOS που δημοσιεύθηκε χθες έδειξε ότι μόνο το 31% των Αμερικανών επικροτεί την πολιτική Τραμπ αναφορικά με το κόστος ζωής, ενώ το 54% την απορρίπτει.
Διαμαρτυρία Δημοκρατικών
Εξίσου αντιφατικές εμφανίζονται οι κινήσεις Τραμπ στο Ουκρανικό. Τη Δευτέρα ανακοίνωσε την αναστολή της αμερικανικής βοήθειας προς το Κίεβο, κλιμακώνοντας την πίεση προς τον Ζελένσκι. Ωστόσο ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε χθες ότι η Ουάσιγκτον επανεξετάζει τη διακοπή της χρηματοδότησης της Ουκρανίας, ενώ συνεχίζονται οι συνομιλίες για τα ορυκτά. Οπως αποκάλυψε χθες ο διευθυντής της CIA, Τζον Ράτκλιφ, οι ΗΠΑ ήδη ανέστειλαν τη μεταφορά πολεμικού υλικού και το μοίρασμα ευαίσθητων πληροφοριών με την Ουκρανία. Αρκετοί Δημοκρατικοί βουλευτές και γερουσιαστές προσήλθαν στη σύνοδο του Κογκρέσου με κονκάρδες, γραβάτες και μαντίλια σε κίτρινο και μπλε, τα χρώματα της Ουκρανίας, εκφράζοντας τη ριζική αντίθεσή τους με τους χειρισμούς του προέδρου.
Χθες, όμως, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μάικ Γουόλτς δήλωσε ότι ο Τραμπ θα επανεξετάσει το θέμα της στρατιωτικής βοήθειας αν ο Ζελένσκι συμφωνήσει να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία και στην υλοποίηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Ο ίδιος χαρακτήρισε «ένα θετικό πρώτο βήμα» το γράμμα που έστειλε την Τρίτη ο Ουκρανός πρόεδρος στον Αμερικανό ομόλογό του.
Αλλά και ο Τραμπ είχε φροντίσει να ρίξει τους τόνους έναντι του Ζελένσκι από το βήμα του Κογκρέσου, διαβάζοντας αποσπάσματα από την επιστολή του Ουκρανού ηγέτη, ιδιαίτερα το σημείο όπου εξέφραζε την προθυμία του να εργαστεί «κάτω από την ισχυρή ηγεσία» του Αμερικανού προέδρου. Αντιθέτως, ο Τραμπ διατήρησε τους υψηλούς τόνους στο θέμα της Γροιλανδίας, επιμένοντας ότι «θα την αποκτήσουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο», όπως και σε εκείνο της διώρυγας του Παναμά.
Από την προεδρική ομιλία δεν έλειψαν οι έπαινοι για τον Ελον Μασκ και την ομάδα του που ασχολείται με τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών. Δημοκρατικοί βουλευτές και γερουσιαστές τον αποδοκίμαζαν με πλακάτ που έγραφαν «ο Ελον Μασκ μας κλέβει», «Σώστε τη δημόσια υγεία» και «Εδώ δεν υπάρχει βασιλιάς», ενώ το προεδρείο διέταξε την εκδίωξη του Δημοκρατικού βουλευτή Αλ Γκριν επειδή έστεκε όρθιος αποδοκιμάζοντας τον Τραμπ.
Πλήγμα στην εκστρατεία των Τραμπ και Μασκ για συρρίκνωση ομοσπονδιακών υπηρεσιών αποτελεί χθεσινή απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σχετικά με το εκτελεστικό διάταγμα του προέδρου, που ανέστειλε την εξωτερική βοήθεια των ΗΠΑ. Παρά τη συντηρητική πλειοψηφία του, το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε με ψήφους 5-4 αίτημα της κυβέρνησης να «παγώσει» η διανομή εξωτερικής βοήθειας ύψους δύο δισ. δολαρίων.
