ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗ. Σε αβαθή ύδατα της ακατοίκητης νήσου της Νότιας Γεωργίας στον Νότιο Παγωμένο Ωκεανό προσάραξε χθες το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο, που ονομάσθηκε Α23a και έπλεε στον ωκεανό μετά την αποκόλλησή του από την Ανταρκτική το 2020.
Με όγκο μεγαλύτερο του ενός τρισεκατομμυρίου τόνων, το Α23a έχει έκταση 3.600 τετραγωνικών χλμ., σχεδόν διπλάσια από αυτή του μητροπολιτικού Λονδίνου και ίση με αυτή της αμερικανικής πολιτείας του Ρόουντ Αϊλαντ. Το παγόβουνο αποκολλήθηκε από την παγοκρηπίδα Φίλτσνερ της Ανταρκτικής το 1986, για να παραμείνει «αγκυροβολημένο» στον πυθμένα της θάλασσας του Ουεντέλ για πάνω από 30 χρόνια.
Το 2020, όμως, το Α23a άρχισε να πλέει στον ωκεανό, ωθούμενο από τα θαλάσσια ρεύματα, ενώ το 2024 κόλλησε για μήνες, για να βρεθεί σε περιδίνηση γύρω από υποθαλάσσια οροσειρά, καθυστερώντας το αναμενόμενο ταξίδι του προς τον βορρά. Αφού τελικά απελευθερώθηκε, οι επιστήμονες εξέφρασαν φόβους ότι θα κατευθυνόταν προς τις ακτές της νήσου της Νότιας Γεωργίας, υπερπόντια βρετανική κτήση, εμποδίζοντας την πρόσβαση σε φώκιες και πιγκουίνους που αναζητούν εκεί εποχική τροφή και καταφύγιο για αναπαραγωγή.
Οι ανησυχίες αυτές δεν επιβεβαιώθηκαν, όμως το παγόβουνο έχει προσαράξει σε βαθύ σημείο της υφαλοκρηπίδας της Νότιας Γεωργίας, σε απόσταση 60 ναυτικών μιλίων από τις ακτές. «Αν το παγόβουνο παραμείνει στο σημείο που βρίσκεται τώρα, δεν περιμένουμε ότι θα επηρεάσει σημαντικά την τοπική πανίδα της Νότιας Γεωργίας», λέει ο ωκεανολόγος Αντριου Μάγερς.
Η τοπική πανίδα
Η άφιξη του γιγάντιου όγκου πάγου μπορεί, αντιθέτως, να αποδειχθεί επωφελής για την τοπική πανίδα. «Οι τροφές που απελευθερώθηκαν από την προσάραξη του Α23a και από την τήξη του θα ενισχύσουν την παρουσία θρεπτικών ουσιών για όλο το τοπικό οικοσύστημα, συμπεριλαμβανομένων του πιγκουίνου και της φώκιας», λέει ο Μάγερς.
Παρότι το παγόβουνο μοιάζει να διατηρεί για την ώρα την ακεραιότητά του, τις τελευταίες δεκαετίες πολλά παρόμοια εξώκειλαν στη Νότια Γεωργία για να διαλυθούν και να λιώσουν. «Τώρα που προσάραξε, είναι πολύ πιθανό να σπάσει εξαιτίας των αυξημένων πιέσεων και τριβών, αλλά μας είναι ουσιαστικά αδύνατο να προβλέψουμε τη συμπεριφορά του. Τα μεγάλα παγόβουνα ταξιδεύουν χρόνια στον ωκεανό. Ενα από αυτά έφθασε σε απόσταση 1.000 χλμ. από το Περθ της ανατολικής Αυστραλίας. Ολα όμως διαλύονται και λιώνουν γρήγορα σε τέτοιες θαλάσσιες ζώνες», λέει ο Μάγερς. Οταν το Α23a σπάσει, τα κομμάτια του ενδέχεται να αποτελέσουν μεγαλύτερη απειλή για τη ναυσιπλοΐα από ό,τι το αρχικό παγόβουνο.
