«Αν υπάρξει διακανονισμός με τους όρους της Ρωσίας, δεν πιστεύω ότι ο Πούτιν θα σταματήσει στην Ουκρανία», τονίζει στην «Κ» από την Ουάσιγκτον ο ανώτερος συνεργάτης στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων – CFR, κάτοχος της έδρας Eni Enrico Matei, Στίβεν Κουκ, ο οποίος θεωρεί ότι η νέα αμερικανική διοίκηση δεν είναι σε θέση να κατανοήσει πως η επιτυχία της Ευρώπης βρίσκεται στον πυρήνα των αμερικανικών συμφερόντων. Ο Αμερικανός αναλυτής σημειώνει ότι ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ έχει καλή προσωπική σχέση με τον Ερντογάν, παρά τις αποστάσεις που τηρούν οι Ρούμπιο και Γουόλτς. Συστήνει σε κάθε περίπτωση στους Ελληνες αξιωματούχους να μην κουραστούν να ρωτούν τους Αμερικανούς ομολόγους τους: «Πώς μπορούμε να είμαστε πιο χρήσιμοι για εσάς;». O Κουκ θα μιλήσει στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα διεξαχθεί στην πόλη των Δελφών από τις 9 έως τις 12 Απριλίου.
Οι Ελληνες αξιωματούχοι δεν έχουν παρά να ρωτούν τους Αμερικανούς αξιωματούχους: «Πώς μπορούμε να είμαστε πιο χρήσιμοι για εσάς;».
– Ποιες ήταν οι σκέψεις σας όταν ακούσατε την ομιλία του αντιπροέδρου Βανς στη Διάσκεψη του Μονάχου;
– Νομίζω ότι ήταν αρκετά περίεργη. Μια συζήτηση για τις κοινές αξίες και την ελευθερία του λόγου μπορεί να χρειάζεται, αλλά η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια δεν ήταν ο τόπος να το κάνεις. Ιδίως στη φάση μιας ιδιαίτερα σημαντικής απειλής ασφάλειας για τη σταθερότητα, την ενότητα και την ευημερία της Ευρώπης. Η επιτυχία της Ευρώπης, η σταθερότητα και η ασφάλειά της βρίσκονται στον πυρήνα των αμερικανικών συμφερόντων.
– Ο φόβος στην Ευρώπη είναι ότι οδεύουμε προς μια διευθέτηση στην Ουκρανία, με τους όρους του Πούτιν. Συμφωνείτε με την εκτίμηση; Και πώς θα κεφαλαιοποιούσε ο Πούτιν μια αντίστοιχη εξέλιξη για τους μελλοντικούς σχεδιασμούς του;
– Πράγματι, ο υπουργός Αμυνας Πιτ Χέγκσεθ υιοθέτησε σαφώς τις θέσεις της Ρωσίας για τη σύγκρουση της Ουκρανίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Αν υπάρξει διακανονισμός πάνω σε αυτή τη βάση, δεν πιστεύω ότι ο Πούτιν θα σταματήσει στην Ουκρανία. Εχει βάλει στόχο να υπονομεύσει την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ.
– Τι είναι αυτό που βιώνουμε σε δεύτερη ανάγνωση; «Σκοτώνει» ο Τραμπ το ΝΑΤΟ;
– Θεωρώ ότι τον ενδιαφέρει περισσότερο να «σκοτώσει» την Ευρωπαϊκή Ενωση. Θα ανέχεται το ΝΑΤΟ όσο οι ευρωπαϊκές χώρες θα πληρώνουν περισσότερα για τη συλλογική άμυνα. Είναι κάτι που ο Τραμπ δεν έχει σταματήσει να το λέει από τη δεκαετία του 1980.
– Πιστεύετε ότι θα επιδιώξει πραγματικά την υλοποίηση της ιδέας του για μια «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» στη Γάζα; Και πόσο πιθανό είναι η Αίγυπτος και η Ιορδανία να συνεργαστούν προς αυτήν την κατεύθυνση αν αναγκαστούν;
– Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα τα αραβικά κράτη να προχωρήσουν με το σχέδιο του Τραμπ για τη Γάζα. Επομένως, η ιδέα του είναι «νεκρό γράμμα». Το ερώτημα είναι κατά πόσον οι αραβικές χώρες θα εκπονήσουν ένα σχέδιο που θα αρέσει στον Τραμπ. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι η ισραηλινή κυβέρνηση και η δεξιά της πτέρυγα έχουν τώρα αγκιστρωθεί από το σχέδιο του Τραμπ. Μπορούν πλέον να δεχθούν οτιδήποτε λιγότερο;
– Στην πρώτη θητεία του, ο Τραμπ προώθησε τις Συμφωνίες του Αβραάμ και έβαλε στο τραπέζι μια πρόταση με βάση τη λύση των δύο κρατών. Υπάρχουν σήμερα οι προϋποθέσεις να αναβιώσουν αυτές οι διαδικασίες;
– Οι Συμφωνίες του Αβραάμ παραμένουν ζωντανές. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι το εμπόριο του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αυξήθηκε πέρυσι. Ολες οι χώρες που υπέγραψαν τις Συμφωνίες του Αβραάμ διατηρούν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Ο Τραμπ ενδιαφέρεται τώρα για την κανονικοποίηση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας. Ομως αυτό θα απαιτήσει μια λύση των δύο κρατών. Περίπου το 70% των Ισραηλινών αντιτίθεται σε αυτήν.
– Η Τουρκία του Ερντογάν ανέλαβε τολμηρή δράση στη Συρία, υποστηρίζει ανοιχτά τη Χαμάς, έχει στενή συνεργασία με τη Ρωσία και ούτω καθεξής. Θα λέγατε ότι αρέσει στον Τραμπ αυτό το είδος ηγεσίας;
– Ο Τραμπ έχει καλή προσωπική σχέση με τον Ερντογάν. Αν τον πείσουν οι Τούρκοι ότι θα καταπολεμήσουν τον ISIS, τότε θα αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία. Η ρητορική του Ερντογάν αναφορικά με τη Χαμάς, πράγματι, δεν έχει εκτιμηθεί από πολλούς στην Ουάσιγκτον, συμπεριλαμβανομένων τωρινών ανώτερων αξιωματικών στη διοίκηση Τραμπ, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Ρούμπιο και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Γουόλτς.
– Κατά τη γνώμη σας, θα ήταν ίσως καλή ιδέα για την Ελλάδα να γίνει πιο συναλλακτική στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ; Ενίοτε εκφράζεται στην Αθήνα ο προβληματισμός μήπως η χώρα μας θεωρείται δεδομένη για την Ουάσιγκτον, αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική τηρεί μάλλον ίσες αποστάσεις στα ελληνοτουρκικά ζητήματα παρά την επιθετική εξωτερική πολιτική της Αγκυρας τόσο στο Αιγαίο όσο και σε άλλα θέματα, όπως αυτά που αναφέραμε πριν.
– Οι Ελληνες αξιωματούχοι δεν έχουν παρά να ρωτούν τους Αμερικανούς αξιωματούχους: «Πώς μπορούμε να είμαστε πιο χρήσιμοι για εσάς;».
