Το «Οραμά» της για τη γεωργία και τη διατροφή (Vision for Agriculture and Food) παρουσίασε σήμερα η Κομισιόν, που αποτελεί επί της ουσίας έναν «οδικό χάρτη» για ένα ελκυστικό, ανταγωνιστικό, ανθεκτικό, προσανατολισμένο στο μέλλον και δίκαιο σύστημα γεωργικών προϊόντων διατροφής.
Στο επίκεντρο της πολιτικής της Κομισιόν βρίσκονται οι μελλοντικές γενιές γεωργών και φορέων προϊόντων διατροφής, ενώ το κείμενο βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στον στρατηγικό διάλογο για τη γεωργία, που πραγματοποιήθηκε κατά το πρώτο μισό του 2024.
«Οι αγρότες μας βρίσκονται στο επίκεντρο του συστήματος παραγωγής τροφίμων της Ε.Ε. Χάρη στην καθημερινή, σκληρή δουλειά τους, έχουμε ασφαλή και υψηλής ποιότητας τρόφιμα. Ωστόσο, οι αγρότες μας αντιμετωπίζουν τις αυξανόμενες προκλήσεις του παγκόσμιου ανταγωνισμού και της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα γι’ αυτό το λόγο προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική που κάνει τη γεωργία πιο ελκυστική, ανθεκτική και βιώσιμη», τονίζει σε δήλωσή της η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο «οδικός χάρτης» που παρουσιάστηκε σήμερα –επί της ουσίας– καθορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για τον αγροτικό τομέα τα επόμενα πέντε χρόνια με βασικό στόχο την «απλοποίηση» των κανονισμών, τη διευκόλυνση των αγροτών που σε σχέση με τη γραφειοκρατία, τη στήριξη του εισοδήματος των μικρών αγροτών.
Συνολικά τέσσερις είναι οι τομείς προτεραιότητας:
Ελκυστικός τομέας: η γεωργία πρέπει να παρέχει την απαραίτητη σταθερότητα προκειμένου να ενθαρρύνονται οι νέοι να ασχοληθούν με το επάγγελμα αυτό μέσω δίκαιων εισοδημάτων και στοχευμένης δημόσιας στήριξης. Οι αγρότες πρέπει να στηριχθούν ενεργά, ώστε να αποκομίσουν τα οφέλη της καινοτομίας και των νέων επιχειρηματικών μοντέλων. Η Κομισιόν δεσμεύεται εξάλλου να διασφαλίσει ότι οι γεωργοί δεν θα αναγκάζονται να πωλούν συστηματικά τα προϊόντα τους κάτω του κόστους παραγωγής και ότι θα λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για τον σκοπό αυτό, μεταξύ άλλων με αναθεώρηση της οδηγίας για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Η Κομισιόν θα παρουσιάσει επίσης μια «στρατηγική ανανέωσης γενεών» εντός του έτους με συστάσεις για μέτρα, που απαιτούνται τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και σε εθνικό και περιφερειακό για την άρση των «εμποδίων» εισόδου νέων ανθρώπων στο εν λόγω επάγγελμα.
Ανταγωνιστικός και ανθεκτικός τομέας: η Ε.Ε. θα συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στην επισιτιστική ασφάλεια με διάφορους τρόπους. Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες θα αξιοποιηθούν στο έπακρο, προστατεύοντας παράλληλα τα συμφέροντα των Ευρωπαίων γεωργών. Το όραμα ανταποκρίνεται επίσης στα αιτήματα των αγροτών, των πολιτών και της κοινωνίας γενικότερα για μια ισχυρότερη ευθυγράμμιση των εισαγόμενων προϊόντων με τα πρότυπα της Ε.Ε., ώστε να διασφαλιστεί ότι τα ευρωπαϊκά προϊόντα δεν αντιμετωπίζουν ανταγωνιστικά μειονεκτήματα. Για τον λόγο αυτόν η Κομισιόν θα αρχίσει να λαμβάνει μέτρα το 2025, ώστε να εξασφαλίσει μεγαλύτερη συνοχή των εν λόγω προτύπων και προδιαγραφών για τα εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα και σε σχέση με τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα που απαγορεύονται στην Ε.Ε. Επιπλέον, αυστηρή επιβολή και οι έλεγχοι προτύπων ασφάλειας των τροφίμων παραμένουν αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Η Κομισιόν θέλει παράλληλα να εστιάσει την προσοχή της στην κτηνοτροφία για την προώθηση του μακροπρόθεσμου μέλλοντος του τομέα.
Προστασία του μέλλοντος: ο γεωργικός τομέας της Ευρώπης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Το όραμα αναγνωρίζει την ανάγκη συνδυασμού της δράσης για το κλίμα με την επισιτιστική ασφάλεια και τις ειδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας. Οι αγρότες πρέπει να ανταμείβονται για την υιοθέτηση φιλικών προς τη φύση πρακτικών. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά κάθε περαιτέρω απαγόρευση της χρήσης φυτοφαρμάκων εάν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα και θα βελτιώσει την πρόσβαση σε βιοφάρμακα στην αγορά της Ε.Ε. Η Κομισιόν θα αναπτύξει επίσης ένα εθελοντικό σύστημα συγκριτικής αξιολόγησης, η «πυξίδα βιωσιμότητας στο αγρόκτημα», για να βοηθήσει τους αγρότες για τις μεγαλύτερες αποδόσεις των προϊόντων τους. Αναμένεται και σχετική στρατηγική ανθεκτικότητας του νερού, για να αντιμετωπιστεί η πιεστική ανάγκη για πιο αποτελεσματική χρήση του.
Δίκαιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις αγροτικές περιοχές: η Κομισιόν θα υποβάλει επικαιροποιημένο σχέδιο αγροτικής δράσης για να διασφαλίσει ότι οι αγροτικές περιοχές θα παραμείνουν ζωντανές, λειτουργικές και βαθιά συνδεδεμένες με την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της Ε.Ε. Ενας ετήσιος διάλογος για τα τρόφιμα θα ξεκινήσει σύντομα και θα συμμετάσχουν καταναλωτές, αγρότες, εκπρόσωποι της βιομηχανίας, ώστε να βρεθούν λύσεις για θέματα όπως οι προσιτές τιμές των τροφίμων και η καινοτομία.
Η Κομισιόν υπογραμμίζει παράλληλα ότι η μελλοντική κοινή γεωργική πολιτική (ΚΑΠ), στο πλαίσιο της επικείμενης πρότασης του νέου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού (2028 -2034), θα είναι απλούστερη και πιο στοχευμένη. Θα δοθεί έμφαση στους γεωργούς που ασχολούνται ενεργά με την παραγωγή τροφίμων, στους νέους γεωργούς και σε εκείνους που καλλιεργούν σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Θα ευνοηθούν τα κίνητρα και όχι οι συνθήκες.
