«Alice fuer Deutschland» (Αλίς για τη Γερμανία) φώναζαν οι υποστηρικτές της, καθώς η ακροδεξιά ηγέτιδα Αλίς Βάιντελ μιλούσε σε προεκλογική συγκέντρωση έξω από τη Φρανκφούρτη, οικονομικό κέντρο της Γερμανίας, αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το παραδοσιακό προπύργιο του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στην ανατολική Γερμανία.
Κάποιοι θεώρησαν το σύνθημα προκλητικό. Γερμανικά Μέσα και πολιτικοί αναλυτές επισήμαναν πως θυμίζει το «Alles fuer Deutschland» (Ολα για τη Γερμανία), απαγορευμένο σύνθημα της ναζιστικής εποχής, που ήταν χαραγμένο στα στιλέτα των παραστρατιωτικών του Αδόλφου Χίτλερ.
Ηγέτης του AfD στο κρατίδιο, ο Μπγιορν Χέκε, έχει τιμωρηθεί με πρόστιμο για τη χρήση του. Ο εκπρόσωπος της Βάιντελ αρνήθηκε οποιαδήποτε ομοιότητα και σύγκριση.
Πολιτικός παρίας
Παρόλο που οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν ποσοστό γύρω στο 21% ενόψει των βουλευτικών εκλογών της Κυριακής, το AfD εξακολουθεί να θεωρείται πολιτικός παρίας μεταξύ των άλλων μεγάλων πολιτικών κομμάτων, καθώς η γερμανική Ακροδεξιά φέρει το στίγμα του ναζιστικού παρελθόντος.
Στο πλαίσιο μιας πολιτικής εδραιωμένης στρατηγικής –γνωστής ως «τείχος προστασίας»– τα κυρίαρχα κόμματα έχουν συναινέσει να μη συνεργάζονται με το AfD, το οποίο παρακολουθείται από τη γερμανική υπηρεσία πληροφοριών και ελέγχεται για ακροδεξιό εξτρεμισμό. Το «τείχος προστασίας», μεταξύ άλλων, αποκλείει το ενδεχόμενο συμμετοχής του AfD σε κυβέρνηση συνασπισμού μετά τις εκλογές.
Ομως το κόμμα καταγράφει αξιοσημείωτη άνοδο με την προβλεπόμενη υποστήριξη των ψηφοφόρων να διπλασιάζεται σχεδόν, σε σχέση με τις εκλογές του 2021, καθιστώντας το δεύτερο δημοφιλέστερο κόμμα.
Νέα ώθηση πριν από τις κάλπες
Την περασμένη εβδομάδα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς συναντήθηκε με τη Βάιντελ στο Μόναχο και τόνισε ότι δεν υπάρχει χώρος για τείχη προστασίας σε μία δημοκρατία.
Το AfD, με ιστορία 12 ετών στη γερμανική πολιτική, αναστάτωσε την προεκλογική εκστρατεία, ώθησε τους συντηρητικούς του Φρίντριχ Μερτς, οι οποίοι προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, πιο δεξιά και ανάγκασε τους κυρίαρχους πολιτικούς να αναγνωρίσουν ότι το απογοητευμένο εκλογικό σώμα διψάει για αλλαγή.
Καθώς βρίσκεται σε τροχιά να γίνει το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι το AfD θα περιμένει στα παρασκήνια για μελλοντική ενίσχυση της δύναμης και της επιρροής του.
Ο εκπρόσωπος της Βάιντελ, Ντάνιελ Ταπ, δήλωσε ότι η φράση «Alice fuer Deutschland» είναι ακίνδυνη και ταιριάζει στο κόμμα ΚΑΙ στην υποψήφιά του, που θέλει να υπηρετήσει τη Γερμανία.
Ο Ρόμπερτ Λάμπρου, πολιτικός του AfD στο κρατίδιο της Εσσης, ανέφερε ότι αν η φράση προκαλεί, αναδεικνύει το όριο της ελευθερίας της έκφρασης στη Γερμανία.
Το AfD έχει αυξήσει τα ποσοστά του σε δυτικά κρατίδια, όπου οι ψηφοφόροι εκφράζουν απογοήτευση για την οικονομική πορεία της χώρας, ενώ ζητούν περιορισμούς στη μετανάστευση και δηλώνουν κουρασμένοι από την πολιτική στασιμότητα.
Το κόμμα έχει προσελκύσει επίσης νεότερους ανθρώπους, για τους οποίους η ψήφος στην Ακροδεξιά δεν είναι το ίδιο στιγματισμένη όπως ήταν για τις παλαιότερες γενιές.
Το AfD επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Ενωση να δώσει τη θέση της σε πιο χαλαρή εμπορική ένωση, να σταματήσει να εξοπλίζει την Ουκρανία και να τερματίσει την «πολιτική εξιλέωσης» της Γερμανίας για τα εγκλήματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Επίθεση με όχημα την περασμένη εβδομάδα στο Μόναχο από Αφγανό υπήκοο, εξαιτίας της οποίας μία γυναίκα και η μικρή κόρη της έχασαν τη ζωή τους και τουλάχιστον 39 άτομα τραυματίστηκαν, ενδέχεται να δώσει στο AfD περαιτέρω ώθηση την τελευταία στιγμή.
Διάθεση για πολιτική αλλαγή
«Εχουμε διάθεση αλλαγής σε αυτή τη χώρα», δήλωσε η Βάιντελ, η πρώτη υποψήφια του κόμματος για την καγκελαρία της Γερμανίας, απευθυνόμενη στο πλήθος των συγκεντρωμένων υποστηρικτών της.
Οι εκλογές, που προκλήθηκαν εξαιτίας της κατάρρευσης του τριμερούς συνασπισμού του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Ολαφ Σολτς, έρχονται τη στιγμή που καθίσταται ολοένα δυσκολότερος ο σχηματισμός ισχυρών κυβερνήσεων σε πολλές χώρες σε όλη την Ευρώπη.
Το ευρωσκεπτικιστικό AfD, που δημιουργήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα πακέτα διάσωσης της Ευρωζώνης, έχει αναπτυχθεί πέρα από το παραδοσιακό του προπύργιο στην ανατολική Γερμανία, όπου τα κυρίαρχα κόμματα δεν έχουν βαθιές ρίζες, ενώ τα χαμηλότερα εισοδήματα και η οικονομική κρίση υποδαυλίζουν τη δυσαρέσκεια.
Μεταμορφωμένο σε αντιμεταναστευτικό κόμμα μετά την απόφαση της πρώην συντηρητικής καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ να υποδεχθεί ένα μεγάλο κύμα προσφύγων το 2015, το AfD εισήλθε στο εθνικό Κοινοβούλιο το 2017, κάτι που του επέτρεψε να διευρύνει το ακροατήριό του και να απευθυνθεί και σε πιο μετριοπαθές κοινό.
Σήμερα, καβαλώντας το παγκόσμιο αντιμεταναστευτικό κύμα, έσπευσε να επωφεληθεί από σειρά επιθέσεων στη Γερμανία.
Ο Αμερικανός μεγιστάνας της τεχνολογίας Ελον Μασκ δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι μόνο το AfD μπορεί να σώσει τη Γερμανία, δίνοντας ώθηση στην εκστρατεία του, ενώ ο συμπρόεδρος του AfD Τίνο Κρουπάλα προσκλήθηκε στην ορκωμοσία του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Μελλοντική δύναμη;
Ο μεγάλος αριθμός των εδρών που αναμένεται να κερδίσει το AfD θα περιπλέξει τις προσπάθειες για σχηματισμό κυβέρνησης υπό τον Μερτς. Οι εκλογές θα οδηγήσουν πιθανότατα σε έναν άβολο συνασπισμό των συντηρητικών του με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), σε επανάληψη της τελευταίας κυβέρνησης Μέρκελ την περίοδο 2017-2021 ή σε μια σύμπραξη με το SPD και άλλο αριστερό κόμμα για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας.
Τον περασμένο μήνα ο Μερτς έσπασε μεταπολεμικό ταμπού, βασιζόμενος σε ψήφους του AfD για να περάσει μια μη δεσμευτική πρόταση για την απαγόρευση του ασύλου. Επικριτές ανέφεραν ότι γκρέμισε το «τείχος προστασίας», ενώ άλλοι υποστήριξαν ότι το τείχος προστασίας ισχύει μόνο όταν πρόκειται για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Ερευνα της εταιρείας δημοσκοπήσεων Forsa έδειξε ότι περίπου οι μισοί Γερμανοί συμφωνούν με τον Μερτς, ο οποίος χρησιμοποίησε την υποστήριξη της Ακροδεξιάς, ενώ ταυτόχρονα αποκλείει τη συμμετοχή του κόμματος σε κυβερνητικό συνασπισμό.
Το κατά πόσο μία μελλοντική κυβέρνησή του θα καταφέρει να αναζωογονήσει την προβληματική οικονομία, να αντιμετωπίσει καυτά ζητήματα όπως το μεταναστευτικό και να υιοθετήσει πιο συντηρητικές πολιτικές, θα μπορούσε να καθορίσει το αν το AfD θα διατηρήσει ή θα χάσει τη δυναμική του.
«Εάν ο επόμενος συνασπισμός δεν αποδώσει (ιδίως όσον αφορά το κόστος ζωής, τον πληθωρισμό κ.λπ.), νίκη του AfD το 2029 (ή και νωρίτερα) θα μπορούσε να θεωρηθεί πιθανή», δήλωσε ο Φίλιπ Κέκερ, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Ανόβερου.
Ο Αλεξάντερ Κλάρκσον, λέκτορας γερμανικών σπουδών στο King’s College του Λονδίνου, δήλωσε ότι οι συντηρητικοί θα μπορούσαν κάποτε να εξετάσουν το ενδεχόμενο συνασπισμού με το AfD, αν εκείνο «στρογγυλέψει» τις θέσεις του στην εξωτερική πολιτική.
«Το κρίσιμο ερώτημα είναι το αν το AfD είναι ικανό να κάνει αυτό που έκανε η Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία και η Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία», ανέφερε ακόμη ο Κλάρκσον. «Δηλαδή να κάνει σταδιακή στροφή σε αυτά τα ζητήματα χωρίς να εγκαταλείψει τις θέσεις της σε άλλα, εσωτερικής πολιτικής», πρόσθεσε ο ίδιος.
Με πληροφορίες από Reuters
