Πυρετώδεις προετοιμασίες για δύο παράλληλα και κρίσιμα διπλωματικά γεγονότα για το μέλλον της Ευρώπης, καθώς και πλήθος συναντήσεων υψηλού επιπέδου είναι σε εξέλιξη από νωρίς σήμερα, Δευτέρα.
Το ένα θα λάβει χώρα στη Γαλλία αργότερα σήμερα το απόγευμα, με τη συμμετοχή μικρής ομάδας Ευρωπαίων ηγετών και χωρίς εκπροσώπηση των ΗΠΑ, και το άλλο στη Σαουδική Αραβία, όπου κατευθύνονται οι κορυφαίοι Αμερικανοί και Ρώσοι διπλωμάτες, οι οποίοι αναμένεται να έχουν συναντήσεις αύριο, Τρίτη.
Η ατζέντα είναι ενιαία και αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον τερματισμό του, καθώς και άλλα ζητήματα καθοριστικής σημασίας για το μέλλον της Ευρώπης και τις παγκόσμιες ισορροπίες δυνάμεων.
Ωστόσο πολλοί αναλυτές επισημαίνουν πως στην Ευρώπη επικρατεί αγωνία για τις εξελίξεις, κάτι που αποδεικνύεται, μεταξύ άλλων, και από την εσπευσμένη σύνοδο του Παρισιού.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες σπεύδουν στη γαλλική πρωτεύουσα, υπό τη σκιά της πίεσης του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, για προώθηση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία, χωρίς η Ουάσιγκτον και η Μόσχα να βλέπουν την ανάγκη για ρόλο της Ευρώπης στις συνομιλίες.
Ρούμπιο και Λαβρόφ στο Ριάντ
Πιο συγκεκριμένα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και άλλοι βασικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ ταξιδεύουν στη Σαουδική Αραβία για συνομιλίες με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον βοηθό του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ.
Το Κίεβο δεν έχει προσκληθεί στις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία. «Η Ουκρανία θεωρεί ότι συνομιλίες για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία δεν θα έχουν αποτέλεσμα· και δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε… συμφωνίες για εμάς χωρίς εμάς», τόνισε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μιλώντας στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια επίσκεψης στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ανέφερε επίσης ότι τα ταξίδια του στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και αργότερα στη Σαουδική Αραβία είχαν συμφωνηθεί εκ των προτέρων, υποδηλώνοντας ότι δεν συνδέονται με τις συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσίας.
Ο Λαβρόφ, από πλευράς του, δήλωσε ότι δεν βλέπει ρόλο για την Ευρώπη σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. «Δεν ξέρω τι θα έκαναν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Εάν πρόκειται να “παρακαλέσουν” για πάγωμα της σύγκρουσης –ενώ… στην πραγματικότητα εννοούν συνέχιση του πολέμου–, τότε γιατί να τους καλέσουν [Ευρωπαίους];» ανέφερε.
Εχει περάσει μόλις μία εβδομάδα από τότε που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τραμπ μίλησαν στο τηλέφωνο.
Τη στιγμή που ανώτεροι αξιωματούχοι τους ετοιμάζονται να συναντηθούν στο Ριάντ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι οι συνομιλίες θα επικεντρωθούν «πρωτίστως στην αποκατάσταση όλου του φάσματος των σχέσεων Ρωσίας – ΗΠΑ».
Με άλλα λόγια, οι διμερείς σχέσεις είναι στην κορυφή της ατζέντας. Στη συνέχεια θα υπάρξουν «προετοιμασίες για πιθανές διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία» και για συνάντηση των δύο προέδρων.
Στα ρωσικά Μέσα που υποστηρίζουν το Κρεμλίνο επικρατεί πανηγυρικό κλίμα για την επανέναρξη του διαλόγου με τις ΗΠΑ, καθώς και για την έντονη κριτική της κυβέρνησης Τραμπ στην Ευρώπη.
Η εφημερίδα Moskovsky Komsomolets ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η Ευρώπη, άναυδη, γονάτισε απέναντι στην Αμερική και εξακολουθεί να παλεύει να βρει την ανάσα της».
Τι συμβαίνει στο Παρίσι
Εν τω μεταξύ, στο Παρίσι, εσπευσμένες συνομιλίες Ευρωπαίων ηγετών με συμμετοχή ηγετών της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας, καθώς των επικεφαλής του Συμβούλιο της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ και άλλων ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν σήμερα, Δευτέρα, το απόγευμα.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι η σημερινή σύνοδος έρχεται σε κρίσιμη στιγμή για τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ωθεί τη Ρωσία και την Ουκρανία σε ειρηνευτικές συνομιλίες.
Πριν από τη συνάντηση, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ανέφερε ότι το Λονδίνο είναι «έτοιμο και πρόθυμο» να τοποθετήσει βρετανικά ειρηνευτικά στρατεύματα στην Ουκρανία. Γερμανία και Σουηδία ανέφεραν επίσης ότι προτίθενται να στείλουν δικές τους δυνάμεις για να ενισχύσουν το Κίεβο.
Σε άρθρο στην Daily Telegraph, ο Στάρμερ έκανε λόγο για ιστορική στιγμή «όσον αφορά τη συλλογική ασφάλεια της ηπείρου μας».
«Δεν είναι μόνο το μέλλον της Ουκρανίας. Είναι υπαρξιακό ζήτημα για την Ευρώπη συνολικά. Η διασφάλιση διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, καθώς και της κυριαρχίας της είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να αποτρέψουμε τον Πούτιν από περαιτέρω επιθετικότητα στο μέλλον», τόνισε.
Συμφώνησε ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες και να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στο ΝΑΤΟ.
Η Βρετανία δαπανά περίπου το 2,3% του ΑΕΠ για την άμυνα και έχει δεσμευτεί να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες σε 2,5%, χωρίς να δώσει χρονοδιάγραμμα για αυτό.
«Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες –και θα το κάνουμε– η υποστήριξη των ΗΠΑ θα παραμείνει κρίσιμη και η εγγύηση των ΗΠΑ είναι απαραίτητη για διαρκή ειρήνη, γιατί μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να αποτρέψουν τον Πούτιν από το να επιτεθεί ξανά», τόνισε ο Στάρμερ.
Οι στρατιωτικές δαπάνες αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο των συνομιλιών στο Παρίσι. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει την επιθυμία οι ευρωπαϊκές χώρες να ξοδεύουν το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα, ενώ ο τρέχων στόχος του ΝΑΤΟ δεν ξεπερνά το 2%.
Στην Πολωνία ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ
Την ίδια στιγμή, έγινε γνωστό ότι ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ουκρανία κατευθύνεται προς την Πολωνία για να ξεκινήσει συνομιλίες με έναν από τους πιο ένθερμους συμμάχους του Κιέβου.
«Ο στρατηγός Κιθ Κέλογκ θα είναι καλεσμένος του (Πολωνού) προέδρου Α. Ντούντα στο προεδρικό μέγαρο αύριο», δήλωσε συνεργάτης του προέδρου, σε συνέντευξή του στο RMF FM σήμερα, Δευτέρα.
Οπως τόνισε ο ίδιος, οι συνομιλίες ξεκίνησαν από την «αμερικανική πλευρά».
Το Σαββατοκύριακο έγινε γνωστό ότι ο Κέλογκ δεν θα ήταν παρών στη σύνοδο κορυφής στη Σαουδική Αραβία.
Ο στενός σύμμαχος της Ουκρανίας, ο οποίος έχει σύνορα 529 χιλιομέτρων με την εμπόλεμη χώρα, στέλνει εκπρόσωπο επίσης στο Παρίσι σήμερα «για να συμμετάσχει στις ειρηνευτικές συνομιλίες με Ευρωπαίους συναδέλφους του», όπως ανακοινώθηκε.
Η Ουγγαρία χαιρέτισε τον ρωσο-αμερικανικό διάλογο
Ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε πάντως τους Ευρωπαίους ηγέτες που συναντώνται στο Παρίσι ότι συγκεντρώνονται όχι για να επιτύχουν, αλλά «για να αποτρέψουν ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία».
Ο Πέτερ Σιγιάρτο ισχυρίστηκε ότι «ρίχνουν συνεχώς λάδι στη φωτιά», κάνοντας λόγο για «απογοητευμένους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι είναι υπέρ του πολέμου και κατά του Τραμπ».
Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης του Καζακστάν, Μουράτ Νουρτλέου, από την Αστάνα, «χαιρέτισε την επανέναρξη του ρωσο-αμερικανικού διαλόγου». «Με χαρά και ανακούφιση μάθαμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησαν εκτενώς», τόνισε ακόμη.
Θα υπάρξει ενιαία απάντηση;
Με φόντο τις διαφωνίες, το ερώτημα που τίθεται είναι το αν «η Ευρώπη μπορεί, υπό πίεση, να αφήσει στην άκρη τις πολιτικές διαφορές και τις οικονομικές ανησυχίες στο εσωτερικό και να σχηματίσει ενιαίο μέτωπο ως προς τις δαπάνες για την ασφάλεια και το μέλλον της Ουκρανίας, συμφωνώντας σε πιθανή αποστολή στρατευμάτων εκεί – ώστε να κερδίσει μία θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», επισημαίνει το βρετανικό δίτκυο BBC.
Ο συναγερμός έρχεται σε δύσκολη στιγμή, σχολιάζει από πλευράς της η αμερικανική Wall Street Journal. Η μεγαλύτερη δύναμη της Ευρώπης, η Γερμανία, βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και φαίνεται πως δεν θα έχει σταθερή κυβέρνηση για μήνες. Στη Γαλλία, η κυβέρνηση μειοψηφίας είναι ευάλωτη, ενώ κάποιες χώρες, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, είχαν επιδιώξει να ρίξουν τους τόνους με τη Μόσχα ακόμη και πριν από την εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ.
Παρά τις δυσκολίες, «όλοι καταλαβαίνουν ότι τώρα είναι η ώρα της Ευρώπης, και το μόνο ερώτημα είναι αν το τράνταγμα θα είναι αρκετό για να ξυπνήσει ο ασθενής», τόνισε ο Γκαμπριέλιους Λάντσμπεργκις, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας. «Ανησυχώ ότι το τράνταγμα μπορεί απλώς να σκοτώσει τον ασθενή», πρόσθεσε.
Η σύνοδος αποτελεί για την Ευρώπη μικρό παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου να πειστεί ο Αμερικανός πρόεδρος ότι είναι ανεκτίμητος εταίρος, επισημαίνουν ακόμη αναλυτές.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει από την Ευρώπη να αυξήσει τις δαπάνες και να κάνει περισσότερα για την άμυνά της, καθώς και να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία μετά την επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εδώ και καιρό, πάντως, αντιμετωπίζει την Ευρώπη –η οποία, μαζί με τη Βρετανία, έχει οικονομία 12 φορές μεγαλύτερη από τη ρωσική και σχεδόν τετραπλάσιο πληθυσμό από τη Ρωσία– σαν ελαφριάς βαρύτητας γεωπολιτικό παίκτη.
Σε δηλώσεις του στις αρχές Φεβρουαρίου, ο Πούτιν δήλωσε ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα «αποκαταστήσει την τάξη» στην Ευρώπη.
Συνεχίζονται οι επιθέσεις
Καθώς οι διπλωματικές προσπάθειες ήταν σε πλήρη εξέλιξη, σε αρκετές περιοχές της Ουκρανίας σημειώθηκαν έκτακτες διακοπές ρεύματος μετά τις νέες ρωσικές επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές.
Ουκρανός βουλευτής ανέφερε ότι δεν φαίνεται η Ρωσία να θέλει ειρήνη.
Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, από πλευράς του, ανακοίνωσε ότι αναχαίτισε και κατέστρεψε 90 ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη το βράδυ της Κυριακής.
