Η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης προσέρχεται στις κάλπες στις 23 Φεβρουαρίου για να εκλέξει νέο Κοινοβούλιο.
Οι εκλογές είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα φέρουν αλλαγή στην πολιτική ηγεσία, καθώς οι συντηρητικοί του Φρίντριχ Μερτς βρίσκονται στην πρώτη θέση και φαίνεται πως θα ηγηθούν της επόμενης κυβέρνησης.
Στις κάλπες μένει να φανεί πόσο δεξιά κινείται η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Κατά την προεκλογική περίοδο, ο περιορισμός της μετανάστευσης αναδείχθηκε σε κεντρικό ζήτημα.
Επιπλέον, ο Μερτς έχει υποσχεθεί να δώσει προτεραιότητα στην ενίσχυση της γερμανικής βιομηχανίας, ακόμη και εις βάρος πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών προηγείται με άνεση στις δημοσκοπήσεις, ενώ η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) αναμένεται να βρεθεί στη δεύτερη θέση με ενισχυμένα ποσοστά. Κάτι που έχει ήδη πυροδοτήσει πλήθος συζητήσεων για τη μεταπολεμική ταυτότητα της χώρας.
Ο Μερτς έχει προσπαθήσει να προσελκύσει ψηφοφόρους του AfD, υιοθετώντας ακόμη και αμφιλεγόμενες πρακτικές, όπως η προώθηση αυστηρότερων κανόνων για τη μετανάστευση με την υποστήριξη του ακροδεξιού κόμματος.
Εχει κατηγορηθεί ότι με αυτό τον τρόπο αποδυνάμωσε το «τείχος προστασίας», γκρεμίζοντας τη μακρά μεταπολεμική πολιτική παράδοση στη χώρα βάσει της οποίας τα κυρίαρχα κόμματα απέφευγαν τη συνεργασία με την Ακροδεξιά.
Ακολουθεί σύνοψη για το τι έχει συμβεί μέχρι στιγμής και τα σημεία «κλειδιά» πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις κάλπες, σχετικά με τις οποίες το Der Spiegel υπογραμμίζει ότι πρόκειται για «σημείο καμπής» στην πρόσφατη Ιστορία της Γερμανίας.
Το τείχος προστασίας
Στον απόηχο της φονικής επίθεσης με μαχαίρι τον περασμένο μήνα στη βαυαρική πόλη Ασαφενμπουργκ, η οποία φέρεται να διαπράχθηκε από Αφγανό πρόσφυγα που θα έπρεπε να έχει εγκαταλείψει τη χώρα, ο Μερτς υποσχέθηκε να ηγηθεί μιας μεγάλης εκστρατείας για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης.
Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Μπούντεσταγκ τον Ιανουάριο, οι συντηρητικοί –για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο– κατέθεσαν κοινοβουλευτικές προτάσεις για τον περιορισμό της μετανάστευσης με την υποστήριξη του AfD. Ηταν μία καταλυτική στιγμή, καθώς πολλοί δεν περίμεναν ότι ο Μερτς θα έσπαγε το μεταπολεμικό ταμπού.
Ο Μερτς έπαιξε το στοίχημα και υιοθέτησε σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό, ποντάροντας στην επιστροφή ψηφοφόρων του που είχαν κινηθεί προς το AfD κατά τις τελευταίες εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας.
Ωστόσο, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων ακόμη και στους κόλπους του κόμματός του. Επιπλέον, πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η στρατηγική δεν απέδωσε: Οι συντηρητικοί έχασαν 2,9 ποσοστιαίες μονάδες, σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε την περασμένη Παρασκευή, ενώ το AfD διατήρησε τα ποσοστά του.
Μετά την ψηφοφορία στην Μπούντεσταγκ, ο Μερτς δεσμεύτηκε ότι δεν θα συνεργαστεί με το AfD μετεκλογικά και πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να περιορίσει τη δύναμή του.
«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να γίνει αυτό το κόμμα και πάλι όσο το δυνατόν μικρότερο», δήλωσε σε συνέδριο του CDU στις αρχές Φεβρουαρίου, προσθέτοντας: «Δεν θα υπάρξει καμία συνεργασία, καμία συναίνεση, καμία κυβέρνηση μειοψηφίας».
Παρόλο που είναι εξαιρετικά απίθανο το AfD να κερδίσει τις εκλογές, το κόμμα βρίσκεται κοντά στο να επιτύχει το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμά του, καθώς «κανονικοποιείται».
Σε αυτή την «κανονικοποίηση» συνέβαλαν διεθνή βαριά ονόματα όπως ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Ελον Μασκ και ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, οι οποίοι έχουν υποστηρίξει το κόμμα, παρουσιάζοντας κοινή πολιτική πλατφόρμα με την ηγέτιδά του, Αλις Βάιντελ.
Πρόωρες εκλογές
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές στη Γερμανία διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια – οι επόμενες ήταν αρχικά προγραμματισμένες για τον Σεπτέμβριο του 2025.
Ωστόσο, οι Γερμανοί προσέρχονται πρόωρα στις κάλπες λόγω της κατάρρευσης του τρικομματικού συνασπισμού του καγκελάριου Ολαφ Σολτς στα τέλη του περασμένου έτους.
Περίπου 630 κοινοβουλευτικές έδρες είναι προς διεκδίκηση, οι οποίες θα κατανεμηθούν αναλογικά. Τα κόμματα πρέπει να εξασφαλίσουν ποσοστό τουλάχιστον 5% των ψήφων για να εισέλθουν στην Μπούντεσταγκ.
Τη νύχτα των εκλογών, το πρώτο exit poll αναμένεται στις 6 το απόγευμα, ενώ τα πρώτα αποτελέσματα θα έρθουν μισή ώρα αργότερα. Τα τελικά αποτελέσματα και η ακριβής κατανομή των κοινοβουλευτικών εδρών καθορίζονται συνήθως κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Σε κάθε περίπτωση, «η 20ή κοινοβουλευτική περίοδος ολοκληρώνεται με διπλό xτύπημα» για την πολιτική ζωή στη Γερμανία, σύμφωνα με το Der Spiegel. Πρώτον, το πρόωρο τέλος της κυβέρνησης Σολτς, λόγω της διάλυσης του κυβερνητικού του συνασπισμού. Ακολούθησε το σκάνδαλο που προκάλεσε ο Μερτς πριν από δύο εβδομάδες, το σπάσιμο ενός ταμπού με την αποδοχή των ψήφων του AfD υπέρ της πολιτικής του για το άσυλο.
«Και τα δύο είναι εξαιρετικά γεγονότα, ένα σημείο καμπής στην πρόσφατη Ιστορία της γερμανικής Δημοκρατίας», υπογραμμίζει το γερμανικό Μέσο και ο αντίκτυπός του αναμένεται με ενδιαφέρον στις κάλπες.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις
Η συντηρητική συμμαχία του Μερτς –η οποία αποτελείται από τη Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) και το αδελφό κόμμα της Βαυαρίας, τη Χριστιανοκοινωνική Ενωση (CSU)– αναμένεται να κερδίσει με μεγάλη διαφορά και αυτή τη στιγμή συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις ποσοστό 30%.
Το AfD αναμένεται να τερματίσει δεύτερο με 22%, το οποίο, εάν επιβεβαιωθεί στις κάλπες, θα είναι το καλύτερο αποτέλεσμα που έχει επιτύχει το κόμμα σε εθνικές εκλογές και υπερδιπλάσιο των ποσοστών του στις εκλογές του 2021.
Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και οι Πράσινοι –και τα δύο κόμματα θεωρούνται πιθανοί εταίροι σε κυβέρνηση συνασπισμού με τους συντηρητικούς– βρίσκονται στην τρίτη και την τέταρτη θέση στις δημοσκοπήσεις με 17% και 13% αντίστοιχα.
Το φιλελεύθερο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP), το κόμμα Die Linke (Αριστερά) και η αριστερή συμμαχία Sahra Wagenknecht (BSW), εν τω μεταξύ, δίνουν μάχη για να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στο Κοινοβούλιο, με τα ποσοστά τους στις δημοσκοπήσεις να κυμαίνονται γύρω στο όριο του 5%.
Εγγραφές-ρεκόρ νέων μελών καταγράφονται στην Αριστερά (Die Linke), με 23.473 μέλη να έχουν αποκτήσει κομματική ταυτότητα από την αρχή του χρόνου. «Η Αριστερά μεγαλώνει όπως ποτέ άλλοτε. Διαθέτουμε πλέον 81.000 μέλη γιατί οι ψηφοφόροι αναζητούν οικονομικά προσβάσιμη στέγη και δίκαιες αμοιβές», ανέφερε ο αντιπρόεδρος του κόμματος, Γιαν βαν Ακεν.
Οι περισσότερες νέες εγγραφές πραγματοποιήθηκαν μετά τις 29 Ιανουαρίου, όταν το CDU του Μερτς αναζήτησε τη στήριξη της Ακροδεξιάς για την προώθηση της πρότασης για αυστηροποίηση της μεταναστευτικής νομοθεσίας προκειμένου αυτή να κατατεθεί ως νομοσχέδιο στη Βουλή.
Η μέση ηλικία των νέων μελών είναι 28,7 έτη, ενώ 52,7% από τα νέα μέλη είναι γυναίκες. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν την Αριστερά να εξασφαλίζει 6% των ψήφων, μπροστά από το αριστερό λαϊκιστικό κόμμα Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) με 5,5% και τους φιλελεύθερους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP), οι οποίοι μένουν εκτός Βουλής με 4%.
Το Die Linke μοιάζει να επωφελήθηκε δημοσκοπικά από τη δεξιά στροφή του συνόλου σχεδόν της πολιτικής σκηνής στο θέμα του μεταναστευτικού.
Τι θα συμβεί μετεκλογικά
Οι συντηρητικοί του Μερτς είναι κοντά στην εκλογική νίκη. Ωστόσο, στη συνέχεια θα πρέπει να πετύχουν να σχηματίσουν κυβερνητικό συνασπισμό.
Στελέχη του κόμματος του Μερτς υποστηρίζουν ότι στο χειρότερο σενάριο θα χρειαστεί να σχηματίσουν τριμερή συνασπισμό, επισημαίνοντας ότι θα προτιμούσαν έναν συνασπισμό είτε με τους Πράσινους είτε με το SPD. Μια τέτοια εξέλιξη θα ενίσχυε σημαντικά τη διαπραγματευτική τους θέση.
Ωστόσο, θα είναι δύσκολο να αποφύγουν τρικομματικό κυβερνητικό σχήμα, εάν μικρότερα κόμματα όπως το FDP, το Die Linke και το BSW, κάποια από τα οποία σήμερα κατέχουν έδρες στο Κοινοβούλιο εξασφαλίσουν είσοδο στην Μπούντεσταγκ.
Εάν κανένα από τα μικρότερα κόμματα δεν ξεπεράσει το όριο του 5% και δεν καταφέρει να κερδίσει έδρες στην Μπούντεσταγκ, περίπου το 40% των ψήφων θα μπορούσε να είναι αρκετό για τον έλεγχο της πλειοψηφίας των εδρών στο Κοινοβούλιο (316).
Αλλά αν, αντίθετα, δύο από τα μικρότερα κόμματα εισέλθουν εκ νέου στο Κοινοβούλιο, θα χρειαστεί περίπου το 46% των ψήφων για πλειοψηφία, κάτι που μειώνει σημαντικά την πιθανότητα δικομματικής κυβέρνησης.
Αντίκτυπος
Ο,τι συμβαίνει στο Βερολίνο δεν μένει στο Βερολίνο, αλλά τείνει να διαχέεται σε όλη την Ευρώπη και στον κόσμο, επισημαίνεται σε ανάλυση του Politico.
Ενα πολύ οριακό αποτέλεσμα –με το ποσοστό του AfD κοντά στων Χριστιανοδημοκρατών– θα έστελνε ηχηρό μήνυμα, δεδομένης της ιστορίας της Γερμανίας, και θα ενίσχυε τη δυναμική της Δεξιάς σε ολόκληρη την ήπειρο.
Οσον αφορά την ευρωπαϊκή διπλωματία, ο Μερτς έχει δεσμευτεί να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση της «κοινής απάντησης» της ηπείρου στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Εχει δηλώσει ότι θα ταξιδέψει στο Παρίσι και στη Βαρσοβία, ενώνοντας το λεγόμενο τρίο της Βαϊμάρης, την πρώτη ημέρα της θητείας του, για να εξομαλύνει τις σχέσεις της Γερμανίας με τους σημαντικότερους γείτονές της.
Αλλά ο Μερτς υποσχέθηκε επίσης στους Γερμανούς ψηφοφόρους ότι θα αντιμετωπίσει την παράτυπη μετανάστευση, στέλνοντας κόσμο πίσω στα σύνορα της χώρας – κάτι που θα επηρεάσει τους ίδιους γείτονες με τους οποίους θέλει να γίνει φίλος, ενώ θα θέσει υπό αμφισβήτηση τη μεταρρύθμιση της Ε.Ε. για το άσυλο.
Σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Γερμανία, υπό την ηγεσία του Σολτς, ήταν μεταξύ των ισχυρότερων υποστηρικτών του Κιέβου, όσον αφορά τη στρατιωτική βοήθεια, δεύτερη μετά τις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο εν ενεργεία καγκελάριος έχει συχνά δεχθεί κριτική ότι ενεργεί πολύ διστακτικά και έχει ασκήσει σταθερά βέτο στην αποστολή πυραύλων κρουζ μεγάλου βεληνεκούς, όπως Taurus, στο Κίεβο.
Αντίθετα, οι συντηρητικοί του Μερτς απαιτούν εδώ και καιρό την παράδοση των πυραύλων Taurus και τονίζουν ότι θα είχαν υιοθετήσει πιο σκληρή προσέγγιση στον πόλεμο.
«Οταν ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος, δεν περίμενα ότι θα διαρκούσε τρία χρόνια. Θα μπορούσε να έχει τελειώσει νωρίτερα αν η Ουκρανία είχε βοηθηθεί πιο θαρραλέα και λιγότερο διστακτικά», δήλωσε ο Μερτς κατά τη διάρκεια ομιλίας του για την εξωτερική πολιτική.
Με πληροφορίες από Reuters, Politico, Der Spiegel
