Η Ουκρανία προσφέρθηκε να συνάψει συμφωνία με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τη συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας, με αντάλλαγμα τις αμερικανικές επενδύσεις στη βιομηχανία εξόρυξης ορυκτών της Ουκρανίας. Οι επενδύσεις αυτές θα μπορούσαν να γίνουν πολύτιμη πηγή για τις ΗΠΑ, σπάνιων γαιών, οι οποίες είναι απαραίτητες σε πολλούς τομείς τεχνολογίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι τον ενδιαφέρει μια συμφωνία αυτού του είδους με την Ουκρανία και ότι είχε προταθεί ήδη από το περασμένο φθινόπωρο από τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ως μέρος του σχεδίου του να ενισχύσει τη θέση του Κιέβου σε ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα.
Ο προσωπάρχης του Ουκρανού προέδρου, Αντρίι Γέρμακ, σε συνέντευξή του στο Associated Press, είπε ότι η Ουκρανία «έχει πραγματικά αυτές τις μεγάλες δυνατότητες στην επικράτεια που ελέγχει». Και πρόσθεσε: «Μας ενδιαφέρει να εργαστούμε, να αναπτυχθούμε, σε συνεργασία με τους εταίρους μας, πρώτα απ’ όλα με τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Μια ματιά στη βιομηχανία σπάνιων γαιών της Ουκρανίας
Ως σπάνιες γαίες χαρακτηρίζονται 17 στοιχεία, τα οποία είναι απαραίτητα για πολλά είδη τεχνολογίας και κατασκευής καταναλωτικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των κινητών τηλεφώνων, των σκληρών δίσκων και των ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων.
Δεν είναι σαφές εάν ο Ντόναλντ Τραμπ αναζητά συγκεκριμένες σπάνιες γαίες στην Ουκρανία, η οποία διαθέτει και πολλά άλλα ορυκτά.
«Μπορεί να είναι λίθιο. Μπορεί να είναι τιτάνιο, ουράνιο, πολλά άλλα», σύμφνωνα με τον Αντρίτ Γέρμακ. «Είναι πολλά».
Η Κίνα, ο ισχυρότερος αντίπαλος σε επίπεδο γεωπολιτικής για τον Ντόναλντ Τραμπ, είναι η μεγαλύτερη χώρα παραγωγής σπάνιων γαιών στον κόσμο. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη έχουν κάνει προσπάθειες για να μειώσουν την εξάρτησή τους από το Πεκίνο.
Τι κερδίζει η Ουκρανία
Για την Ουκρανία, μια τέτοια συμφωνία θα διασφάλιζε ότι ο μεγαλύτερος και πιο συνεπής σύμμαχός της δεν θα παγώσει την παροχή στρατιωτικής βοήθειας. Αν συνέβαινε κάτι σαν αυτό, θα ήταν καταστροφικό για το Κίεβο, καθώς η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο για σχεδόν τρία χρόνια μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Η ιδέα έρχεται επίσης σε μια εποχή που η αξιόπιστη και αδιάλειπτη πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά είναι όλο και πιο δύσκολο να επιτευχθεί παγκοσμίως.
Ποια είναι η κατάσταση της ουκρανικής βιομηχανίας ορυκτών;
Τα στοιχεία σπάνιων γαιών της Ουκρανίας είναι σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητα λόγω του πολέμου και λόγω των κρατικών πολιτικών που ρυθμίζουν τη βιομηχανία ορυκτών.
Τα γεωλογικά δεδομένα είναι ελάχιστα επειδή τα ορυκτά αποθέματα είναι διάσπαρτα σε όλη την Ουκρανία και οι υπάρχουσες μελέτες θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκείς. Οι πραγματικές δυνατότητες του κλάδου θολώνονται από την ανεπαρκή έρευνα, σύμφωνα με επιχειρηματίες και αναλυτές.
Σε γενικές γραμμές, οι προοπτικές για τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας είναι ελπιδοφόρες. Τα αποθέματα τιτανίου της χώρας, βασικό συστατικό για την αεροδιαστημική, την ιατρική και την αυτοκινητοβιομηχανία, πιστεύεται ότι είναι από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης. Η Ουκρανία διαθέτει επίσης μερικά από τα μεγαλύτερα γνωστά αποθέματα λιθίου στην Ευρώπη, τα οποία απαιτούνται για την παραγωγή μπαταριών, κεραμικών και γυαλιού.
Το 2021, η ουκρανική μεταλλευτική βιομηχανία αντιπροσώπευε το 6,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας και το 30% των εξαγωγών.
Υπολογίζεται ότι το 40% των μεταλλικών ορυκτών πόρων της Ουκρανίας δεν είναι προσβάσιμα, εξαιτίας της ρωσικής κατοχής σε ουκρανικά εδάφη, σύμφωνα με στοιχεία της We Build Ukraine, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα το Κίεβο. Η Ουκρανία υποστηρίζει ότι είναι προς το συμφέρον του Ντόναλντ Τραμπ να βοηθήσει στην εκμετάλλευση των υπόλοιπων πηγών ορυκτών, προτού ο ρωσικός στρατός θέσει υπό τον έλεγχό του περισσότερα εδάφη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει χαρακτηρίσει την Ουκρανία ως πιθανό προμηθευτή για περισσότερες από 20 κρίσιμες πρώτες ύλες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εάν η χώρα ενταχθεί στην ΕΕ των 27, θα μπορούσε να ενισχύσει την ευρωπαϊκή οικονομία.
Τι γίνεται μετά;
Λεπτομέρειες για οποιαδήποτε συμφωνία πιθανότατα θα αναπτυχθούν σε συναντήσεις μεταξύ Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων. Στην επικείμενη συνάντηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ είναι πολύ πιθανό ότι το θέμα αυτό θα είναι στην ατζέντα των συνομιλίων.
Ουκρανοί επιχειρηματίες δηλώνουν ότι έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από αμερικανικές εταιρείες, αλλά η σύναψη επίσημης συμφωνίας πιθανότατα θα απαιτούσε μια σειρά από νομοθετικές ρυθμίσεις, γεωλογικές έρευνες και διαπραγμάτευση συγκεκριμένων όρων.
Δεν είναι σαφές τι είδους εγγυήσεις ασφαλείας θα απαιτούσαν οι εταιρείες για να διακινδυνεύσουν να εργαστούν στην Ουκρανία, ακόμη και σε περίπτωση κατάπαυσης πυρός. Και κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι είδους συμφωνίες χρηματοδότησης θα βασίζονταν στις συμβάσεις μεταξύ της Ουκρανίας και των αμερικανικών εταιρειών.
Πηγή: Associated Press
