(upd: 11:50) Σφοδρές αντιδράσεις προκάλεσαν οι εξαγγελίες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη μεταπολεμική Γάζα.
Ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι περίπου 2 εκατομμύρια κάτοικοι της Γάζας θα πρέπει να μετακινηθούν σε άλλες αραβικές χώρες, προκειμένου οι ΗΠΑ να καταλάβουν την περιοχή και να τη μετατρέψουν σε Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες «είναι έτοιμες να ηγηθούν ώστε να κάνουν τη Γάζα όμορφη ξανά», έγραψε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο στο Χ, σε μία αναφορά στο σύνθημα «Make America Great Again», κεντρικό στις προεκλογικές εκστρατείες του Τραμπ από το 2016.
«Η Γάζα πρέπει να απελευθερωθεί από τη Χαμάς… Οπως είπε σήμερα [ο Τραμπ], οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να ηγηθούν αυτής της προσπάθειες. Η επιδίωξή μας είναι η διαρκής ειρήνη στην περιοχή για όλους τους ανθρώπους», πρόσθεσε ο Ρούμπιο, λίγο μετά της δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου.
Ο Αμερικανός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ δήλωσε στο Fox News ότι η πρόταση του Τραμπ για τη Γάζα θα δώσει στους Παλαιστινίους «περισσότερες ελπίδες» για ένα καλύτερο μέλλον – που ενδεχομένως θα είναι μακριά από τη Γάζα.
«Μία καλύτερη ζωή δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένη με τον φυσικό χώρο στον οποίο βρίσκεται κάποιος σήμερα», σημείωσε ακόμη, ενώ πρόσθεσε: «Αυτό δεν συμβαίνει όταν στήνεις σκηνή στη Λωρίδα της Γάζας και περιβάλλεσαι από 30.000 πυρομαχικά που μπορεί να εκραγούν ανά πάσα στιγμή. Είναι ένα επικίνδυνο μέρος για να ζει κάποιος», κατέληξε.
«Κάλεσμα σε εθνοκάθαρση»
Η Ρασίντα Τλάιμπ, το μοναδικό μέλος του Κογκρέσου των ΗΠΑ με παλαιστινιακή καταγωγή, αντέδρασε άμεσα, κατηγορώντας τον Τραμπ ότι «καλεί ανοιχτά σε εθνοκάθαρση».
Η Τλάιμπ είχε επικρίνει τους χειρισμούς του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στη διάρκεια της σύγκρουσης Ισραήλ – Χαμάς.
Τον Νοέμβριο του 2023, το Κογκρέσο ψήφισε υπέρ μίας πρότασης μομφής εναντίον της, κάτι που έφερε την Τλάιμπ μόλις ένα βήμα πριν από την αποπομπή της από τη Βουλή, για σχόλια με τα οποία επέκρινε την ισραηλινή κυβέρνηση.
Χαμάς: «Ρατσιστικές» οι αμερικανικές θέσεις
Η Χαμάς από την πλευρά της, καταδίκασε τις, όπως τις χαρακτήρισε, «ρατσιστικές» και ευθυγραμμισμένες με «την ισραηλινή ακροδεξιά» δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου.
«Η ρατσιστική αμερικανική θέση ευθυγραμμίζεται με εκείνη της ισραηλινής Ακροδεξιάς για τον εκτοπισμό του λαού μας και την εξάλειψη της υπόθεσής μας», ανέφερε, σχολιάζοντας τις δηλώσεις Τραμπ ο εκπρόσωπος της Χαμάς Αμπντελ Λάτιφ αλ Κάνου.
Νωρίτερα, ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, αξιωματούχος της Χαμάς, χαρακτήρισε «γελοίο» και «παράλογο» το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας.
«Τα σχόλια του Τραμπ για την επιθυμία του να ελέγξει τη Γάζα είναι γελοία και παράλογα και κάθε ιδέα αυτού του είδους είναι ικανή να πυροδοτήσει νέα έκρηξη στην περιοχή», δήλωσε ο Αμπού Ζούχρι, σύμφωνα με το Reuters.
Τα σχόλια έρχονται σε κρίσιμη συγκυρία, τη στιγμή που οι πρώιμες διαπραγματεύσεις για το δεύτερο στάδιο της εύθραυστης εκεχειρίας στη Γάζα είναι σε εξέλιξη.
Σαουδική Αραβία και Κίνα: «Οχι» σε εξαναγκαστικό εκτοπισμό
Εν τω μεταξύ, η Σαουδική Αραβία επανέλαβε πως απορρίπτει κάθε απόπειρα εξαναγκαστικού εκτοπισμού των Παλαιστινίων από τα εδάφη τους, υπογραμμίζοντας τη δέσμευσή της για τη δημιουργία κράτους της Παλαιστίνης, που διαβεβαίωσε ότι παραμένει ακλόνητη.
Οι Αρχές του σουνιτικού βασιλείου πρόσθεσαν ακόμη πως δεν προτίθενται να αποκτήσουν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ προτού εγκαθιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος, διαψεύδοντας εμμέσως τις σχετικές αναφορές του Αμερικανού προέδρου Τραμπ και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της κοινής τους συνέντευξης Τύπου στην Ουάσιγκτον.
Στο ίδιο πνεύμα και η Κίνα, δήλωσε αντίθετη σε αναγκαστικό εκτοπισμό των Παλαιστινίων. «Η κυριαρχία των Παλαιστινίων αποτελεί βασική αρχή για τη διακυβέρνηση στη μεταπολεμική Γάζα και είμαστε αντίθετοι στην αναγκαστική μετακίνηση των κατοίκων της», ανέφερε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Λιν Τζιαν, όταν ρωτήθηκε σχετικά με το σχέδιο του Τραμπ.
«Απαράδεκτο» χαρακτήρισε το σχέδιο του Τραμπ για τη Γάζα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν.
Ανατροπή της αμερικανικής πολιτικής
Σημειώνεται ότι το σχέδιο του νέου Αμερικανού προέδρου Τραμπ, να μετεγκατασταθούν οι Παλαιστίνιοι που ζουν εκεί (2,4 εκατ. προπολεμικά) σε άλλα κράτη και ο θύλακος να αναπτυχθεί οικονομικά, έρχεται σε απόλυτη ρήξη με την αμερικανική πολιτική των τελευταίων δεκαετιών για το Μεσανατολικό.
Η αναλύτρια Λόρα Μπλούμφελντ ανέφερε στο BBC ότι «ποτέ δεν είχε εκπλαγεί τόσο» όσο από τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για τη Γάζα.
Χαρακτήρισε το σχέδιό του ως «καρφί» για πολλούς στην περιοχή, αλλά και «ωδή στη χαρά» για τον δεξιό συνασπισμό του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Ο πρώην υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, χαιρέτισε το σχέδιο του Τραμπ: «Ντόναλντ, αυτό μοιάζει με την αρχή μιας όμορφης φιλίας», έγραψε ο Ισραηλινός ακροδεξιός πολιτικός στο Χ μετά τις δηλώσεις του Τραμπ.
Αρκετοί αναλυτές έκαναν λόγο για «ριζική ανατροπή» της πάγιας θέσης των ΗΠΑ για το Ισραήλ και τους Παλαιστινίους στην πρόσφατη ιστορία της σύγκρουσης, καθώς και για σχέδιο «αντίθετο με το διεθνές δίκαιο».
Οπως επισημαίνει ο Τομ Μπέιτμαν στο BBC, με βάση το διεθνές δίκαιο, οι απόπειρες βίαιης μεταφοράς πληθυσμών απαγορεύονται αυστηρά. Oι Παλαιστίνιοι καθώς και τα αραβικά έθνη θα μπορούσαν να θεωρήσουν το σχέδιο ως επιχείρηση «εθνοκάθαρσης» και εκδίωξης από τα εδάφη τους.
Η λύση των δύο κρατών
Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), η οποία αναγνωρίζεται διεθνώς ως ο επίσημος εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού, ανακοίνωσε ότι απορρίπτει τις «εκκλήσεις για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων από την πατρίδα τους».
Ο γενικός γραμματέας της οργάνωσης, Χουσεΐν αλ-Σέιχ, δήλωσε ότι η οργάνωση «επιβεβαιώνει την απόρριψη όλων των εκκλήσεων για τον εκτοπισμό του παλαιστινιακού λαού από την πατρίδα του» και ανανεώνει την υποστήριξή της σε λύση δύο κρατών, όπως μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).
Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Αντονι Αλμπανέζε τέλος, μετά τα σχόλια του Τραμπ για «κατάληψη» της Γάζας, επανέλαβε τη «διαχρονική» υποστήριξη της χώρας του στη λύση δύο κρατών στη Μέση Ανατολή.
«Εχουμε μία μακρόχρονη διακομματική θέση υπέρ της λύσης των δύο κρατών», δήλωσε στους δημοσιογράφους σήμερα Τετάρτη, αναφερόμενος στη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους που θα υπάρχει παράλληλα με το Ισραήλ.
«Η θέση της Αυστραλίας είναι η ίδια όπως ήταν σήμερα το πρωί, όπως πέρυσι και όπως πριν από δέκα χρόνια», τόνισε, προσθέτοντας ότι η θέση αυτή χαίρει διακομματικής υποστήριξης.
