FILE - In this Nov. 9, 2017 file photo, an American flag is flown next to the Chinese national emblem during a welcome ceremony for visiting U.S. President Donald Trump outside the Great Hall of the People in Beijing. China has criticized a U.S. government report that portrays Beijing as a potential nuclear adversary and called on Washington to honor its commitments to reduce its own arsenal. The Defense Ministry on Sunday, Feb. 4, 2018, said China's military activities are defensive and its nuclear forces are the "minimum level" required for its security. A ministry statement expressed hope the United States will "abandon a Cold War mentality" and "shoulder its special and prior responsibility for its own nuclear disarmament." (AP Photo/Andy Wong, File)
Εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας: Η ισορροπία τρόμου, οι κόκκινες γραμμές και η διαπραγμάτευση
Οι επιλογές του Πεκίνου, οι κρίσιμες επαφές Τραμπ - Σι Τζινπίνγκ και η ανησυχία για επιστροφή στο 2018
FILE - In this Nov. 9, 2017 file photo, an American flag is flown next to the Chinese national emblem during a welcome ceremony for visiting U.S. President Donald Trump outside the Great Hall of the People in Beijing. China has criticized a U.S. government report that portrays Beijing as a potential nuclear adversary and called on Washington to honor its commitments to reduce its own arsenal. The Defense Ministry on Sunday, Feb. 4, 2018, said China's military activities are defensive and its nuclear forces are the "minimum level" required for its security. A ministry statement expressed hope the United States will "abandon a Cold War mentality" and "shoulder its special and prior responsibility for its own nuclear disarmament." (AP Photo/Andy Wong, File)
Οταν το περασμένο Σάββατο ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή επιπρόσθετων δασμών 10% στα κινεζικά προϊόντα, το Πεκίνο -πιθανότατα όχι αιφνιδιασμένο- βρέθηκε μπροστά σε τρεις επιλογές: είτε να αγνοήσει την επιβολή δασμών, είτε να προβεί σε συμμετρικού τύπου αντίποινα, είτε να απαντήσει στοχευμένα με αντίμετρα σε συγκεκριμένα προϊόντα.
Η λύση αυτής της εξίσωσης δεν ήταν καθόλου απλή, με δεδομένο ότι όποια και αν ήταν η απάντηση, θα ακολουθούσαν επιπτώσεις. Στην πρώτη περίπτωση, αυτήν της σιωπής, το Πεκίνο θα απέφευγε μια κλιμάκωση αλλά η απόφαση θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως αδυναμία. Από την άλλη, η περίπτωση μιας συμμετρικής απάντησης, ενείχε το ρίσκο κλιμάκωσης. Πέραν της παγκόσμιας οικονομικής αναταραχής που θα προκαλούσε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, και με δεδομένο ότι το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας έφτασε σχεδόν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια πέρυσι, ένας εμπορικός πόλεμος θα έπληττε σημαντικά τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά το χτύπημα για την κινεζική οικονομία θα ήταν επίσης πολύ ισχυρό.
«Στο επίκεντρο κάθε εμπορικού πολέμου βρίσκεται μια θεμελιώδης παρανόηση – η πεποίθηση ότι το ένα μέρος μπορεί να βγει νικητής εις βάρος του άλλου. Η αλήθεια είναι -όπως δείχνει η Ιστορία- ότι σε έναν εμπορικό πόλεμο δεν υπάρχει νικητής. Ολοι χάνουν. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ έναντι άλλων χωρών δεν σημαίνει ότι τις “εκμεταλλεύονται”, είναι αποτέλεσμα του εμπορίου», αναφέρει η China Daily, εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.
Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο το 2017, ένα χρόνο πριν το ξέσπασμα του εμπορικού πολέμου ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα – Φωτ.: AP
Μετρημένα αντίμετρα και στο βάθος διαπραγμάτευση
Εν τέλει, φαίνεται πως επιλέχθηκε η τρίτη επιλογή με τα θετικά και τα αρνητικά της: συνεχίζει να υφίσταται ο κίνδυνος για εικόνα αδυναμίας προς στον αντίπαλο, ωστόσο, περιορίζεται -προς το παρόν τουλάχιστον- το ενδεχόμενο ενός απότομου σπιραλ ανταλλαγής σινοαμερικανικών δασμών που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο.
Την Τρίτη, το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει πρόσθετους δασμούς 10% έως 15% σε ορισμένα μόνο αμερικανικά προϊόντα, όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο, ο γεωργικός εξοπλισμός και τα οχήματα με υψηλές εκπομπές ρύπων. Οι δασμοί θα ισχύσουν από τις 10 Φεβρουαρίου. Παράλληλα, ξεκίνησε αντιμονοπωλιακή έρευνα κατά της Google ενώ στον κατάλογο «αναξιόπιστων εταιρειών» ενέταξε την αμερικανική εταιρεία ένδυσης PVH, στην οποία ανήκει η Calvin Klein, καθώς και την εταιρεία βιοτεχνολογίας Illumina. Ανακοινώθηκαν επίσης εξαγωγικοί έλεγχοι σε είδη που σχετίζονται με το βολφράμιο, το τελλούριο, το βισμούθιο και άλλα σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσαν από κοινού το υπουργείο Εμπορίου (MOC) και η Γενική Διοίκηση Τελωνείων.
In what is considered a new trade war, China slapped tariffs on US imports in swift response to those imposed by President Donald Trump on Chinese goods https://t.co/rCAC6tdTLDpic.twitter.com/7q87kPgk3J
Το γεγονός, πάντως, ότι δόθηκε διορία αρκετών εικοσιτετραώρων μέχρι την εφαρμογή των δασμών στέλνει, σύμφωνα με αναλυτές, το μήνυμα ότι η Κίνα συνεχίζει να δίνει χρόνο για διαπραγμάτευση. Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, μέσα στην εβδομάδα ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ θα έχουν τηλεφωνική επικοινωνία.
«Η Κίνα αντιτίθεται σθεναρά στην οπισθοδρομική και κοντόφθαλμη προσέγγιση των ΗΠΑ στις εμπορικές σχέσεις. Αλλά λαμβάνοντας υπόψη ότι θα μεσολαβήσουν περίπου έξι ημέρες προτού τεθούν σε ισχύ τα πρόσφατα ανακοινωθέντα αντίμετρα της Κίνας, οι δύο πλευρές έχουν ακόμη χρόνο να διαπραγματευτούν για να αποφύγουν μια απερίσκεπτη κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου», γράφει η Daily China, ενώ σε άλλο σημείο τονίζεται πως «η Κίνα παραμένει συνεπής τόσο στην πρόθεση για υγιή ανάπτυξη των σινοαμερικανικών σχέσεων όσο και στην αποφασιστικότητά της να διαφυλάξει τα βασικά της συμφέροντα. Ο προσεκτικά επιλεγμένος κατάλογος των αμερικανικών εισαγωγών στις οποίες στοχεύουν αυτά τα κινεζικά μέτρα, καθώς και οι ορυκτοί πόροι στους οποίους έχει ενισχύσει τους εξαγωγικούς της ελέγχους, είναι προσαρμοσμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να μην πλήξουν τις συνολικές σινοαμερικανικές οικονομικές σχέσεις».
Μιλώντας στη South China Morning Post, ο Τζούλιαν Τσες, καθηγητής διεθνούς οικονομικού δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου City του Χονγκ Κονγκ (CityU), χαρακτήρισε «μετρημένα» τα κινεζικά αντίμετρα, εκτιμώντας ότι από τη μία καταδεικνύεται η ικανότητα της Κίνας να απαντήσει, από την άλλη επιδιώκεται στρατηγική ευελιξία. Οπως αναφέρει, το Πεκίνο απέφυγε να πλήξει κρίσιμες αμερικανικές αλυσίδες εφοδιασμού, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να υποδείξει ότι «προτεραιότητα παραμένει η διαπραγμάτευση και όχι η αντιπαράθεση», αφήνοντας «ανοιχτούς τους διπλωματικούς διαύλους».
Και ο διευθυντής του Κέντρου Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής του Πανεπιστημίου Tsinghua στο Πεκίνο, Τα Γουέι, μιλά για «συγκρατημένες» κινήσεις από πλευράς Κίνας καθώς ο αμερικανικός άνθρακας και το υγροποιημένο φυσικό αέριο, για παράδειγμα, στα οποία επιβλήθηκαν κινεζικοί δασμοί αποτελούν μόλις το 1 με 3% των συνολικών εισαγωγών της Κίνας.
Το τετελεσμένο του εμπορικού πολέμου
Η «συγκρατημένη» απάντηση της Κίνας, πάντως, δεν θεωρείται ότι θα συνεχιστεί εάν ο Τραμπ ζητήσει πολλά στις όποιες διαπραγματεύσεις με την κινεζική πλευρά. Αλλωστε, υπάρχει ήδη το τετελεσμένο σινοαμερικανικού εμπορικού πολέμου κατά την πρώτη θητεία του νέου Αμερικανού προέδρου.
Οι νέοι επιπρόσθετοι αμερικανικοί δασμοί θα έχουν επιπτώσεις, αλλά το Πεκίνο θεωρείται ότι θα απορροφήσει τους κραδασμούς. Εάν όμως ο Τραμπ δεν χρησιμοποιήσει τους δασμούς μόνο ως διπλωματικό εργαλείο πίεσης απέναντι στον Σι Τζινπίνγκ και υλοποιήσει την προεκλογική του υπόσχεση για δασμούς 60% κατά της Κίνας, τότε τα δεδομένα θα άλλαζαν άρδην.
Ντόναλντ Τραμπ και Σι Τζινπινγκ σε διάσκεψη της G20 το 2019 στην Οσάκα – Φωτ.: AP
Ενα σπιράλ εμπορικών περιορισμών είναι αυτό που οδήγησε στον εμπορικό πόλεμο που ξέσπασε το 2018. Η Κίνα απάντησε τότε στον πρώτο γύρο δασμών της Ουάσιγκτον με τις δικές της κυρώσεις στις αμερικανικές εξαγωγές. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να σταματήσουν τον εμπορικό πόλεμο τον Ιανουάριο του 2020, αλλά άφησαν σε ισχύ τους περισσότερους από τους δασμούς που είχαν επιβληθεί.
Σήμερα, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει απέναντί του μια Κίνα με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Το Πεκίνο έχει επεκτείνει το παγκόσμιο οικονομικό αποτύπωμά του και είναι κύριος εμπορικός εταίρος για περισσότερες από 120 χώρες. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, προσπάθησε επίσης να μειώσει τη συμβολή του εμπορίου στην οικονομία και αύξησε την εγχώρια παραγωγή. Παράλληλα, οι εισαγωγές και οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν τώρα περίπου το 37% του ΑΕΠ της Κίνας, σε σύγκριση με πάνω από 60% στις αρχές της δεκαετίας του 2000, σύμφωνα με το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (Council on Foreign Relations).
«Η Κίνα έχει μάθει από την πρώτη θητεία του Τραμπ πώς να διαχειρίζεται ακόμη και υψηλούς δασμούς στο εμπόριο ΗΠΑ-Κίνας», δήλωσε στους New York Times ο Μπραντ Σέτσερ, οικονομολόγος στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων στη Νέα Υόρκη εκτιμώντας ότι οι κινεζικές εταιρείες θα μπορούσαν να εμπορεύονται προϊόντα μέσω τρίτων χωρών. Ωστόσο, αν επιβληθούν αμερικανικοί δασμοί σε αρκετές χώρες -όπως έχει προαναγγείλει ο Τραμπ- τότε θα ήταν πολύ πιο δύσκολο για την Κίνα να παρακάμψει τους περιορισμούς.
Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει.Για να σχολιάσετε, συμπληρώστε τα στοιχεία σας (όνομα, επώνυμο) στο λογαριασμό σας.Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ». Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
