Εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία και της αναταραχής που προκαλεί η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η Ευρωπαϊκή Ενωση για πρώτη φορά συζητά –έστω και άτυπα– την ανάγκη άμεσης ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας. Διόλου τυχαία στο σημερινό άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που συγκαλεί ο Αντόνιο Κόστα, θα μετάσχουν τόσο ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε όσο και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.
Σε τρία βασικά ερωτήματα θα κληθούν να απαντήσουν την ερχόμενη Δευτέρα στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα διεξαχθεί στο παλάτι Εγκμοντ στις Βρυξέλλες: τι επιδιώκουν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. σε σχέση με την ευρωπαϊκή άμυνα; Ποια τα μέσα κοινής χρηματοδότησης; Με ποιους συνεργαζόμαστε;
Το δεύτερο ερώτημα είναι και το πιο κρίσιμο, καθώς οι «27» βρίσκονται αντιμέτωποι με «σφιχτούς» προϋπολογισμούς και η έκκληση του Μαρκ Ρούτε για «θυσίες» έναντι κοινωνικών παροχών είναι πολιτικά ριψοκίνδυνη
Στο τραπέζι των συζητήσεων υπάρχουν ήδη αρκετές ιδέες, αυτό που λείπει είναι η αποφασιστικότητα να προχωρήσουν σε γενναίες αποφάσεις, καθώς ακόμα και σήμερα αρκετά κράτη-μέλη της Ε.Ε. απορρίπτουν προτάσεις περί κοινού δανεισμού.
Σε άρθρο του στους Financial Times σήμερα, πάντως, ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ζητά την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες και επαναφέρει το ζήτημα κοινού δανεισμού ύψους 100 δισ. ευρώ. Προειδοποιεί, ωστόσο, ταυτόχρονα ότι «περισσότερες δαπάνες στην άμυνα θα πρέπει να συμβαδίζουν με αυξημένη αποτελεσματικότητα».
Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα επιμείνει στην αρχή «αγοράστε ευρωπαϊκά» για τις μελλοντικές αμυντικές δαπάνες της Ε.Ε. Για κάποια άλλα κράτη-μέλη όμως αυτή η γαλλική επιμονή ενδεχομένως να εξοργίσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ σε μια εποχή που η Ε.Ε. μάλλον θα ήθελε να αποφύγει τις εντάσεις με την Ουάσιγκτον.
Η σημερινή άτυπη Σύνοδος Κορυφής άλλωστε πραγματοποιείται λίγες μόνο ημέρες μετά την επιβολή δασμών από τον Τραμπ σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα. Με την ανησυχία ότι η Ε.Ε. θα είναι η «επόμενη» στη λίστα του Αμερικανού προέδρου, εκπρόσωπος της Κομισιόν σχολίασε ότι το «μπλοκ» θα απαντήσει αποφασιστικά «σε οποιονδήποτε εμπορικό εταίρο επιβάλει άδικα ή αυθαίρετα δασμούς σε προϊόντα της Ε.Ε.».
Το ζήτημα των ευρωατλαντικών σχέσεων θα απασχολήσει τις συζητήσεις που θα έχουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες το απόγευμα. Η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρέντρικσεν αναμένεται να εγείρει το ζήτημα της Γροιλανδίας. Προσώρας και σε συντονισμό Κοπεγχάγη και Βρυξέλλες έχουν αποφύγει να αντιδράσουν σε βαθμό που θα προκαλούσε ανοιχτά τον Ντόναλντ Τραμπ. Σε κάθε περίπτωση, η Ε.Ε. αναμένεται να ενισχύσει τη συνεργασία της με τρίτες χώρες, και αυτό υποδηλώνει και η παρουσία του Κιρ Στάρμερ στο αποψινό δείπνο.
Το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που ξεκινά σε λίγη ώρα, θα ολοκληρωθεί χωρίς δημοσίευση κοινών συμπερασμάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν συμπεράσματα, αναφέρουν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές. Οι σημερινές συνομιλίες θα δώσουν την ευκαιρία στην πρόεδρο της Κομισιόν να «χαρτογραφήσει» τις στρατιωτικές ανάγκες και τις θέσεις των κρατών-μελών ενόψει της «Λευκής Βίβλου» για την ευρωπαϊκή άμυνα, την οποία θα παρουσιάσει στα μέσα Μαρτίου. Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναμένουν συγκεκριμένες αποφάσεις για την ευρωπαϊκή άμυνα εντός του τρέχοντος εξαμήνου και πολύ πιθανόν στο Συμβούλιο του Ιουνίου.
